Niezależna Gazeta Obywatelska

Art. 44 ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2013 r., poz. 888, z późn. zm.) mówi o tym, że Przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia na własny koszt selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach , które znajdują się w jego ofercie, musi przyjąć opakowania wielokrotnego użytku. Paragon jest umową cywilnoprawną pomiędzy klientem a sprzedawcą, potwierdzającą zakup danego towaru, dlatego sklep wymaga jego okazania, jako dowodu pobrania kaucji. W sytuacji pobrania kaucji za opakowanie, przedsiębiorca jest zobligowany do jej zwrócenia.

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska na interpelację nr 6346 w sprawie kaucjonowania butelek jest następująca „(…) Odrębną sprawą jest zwrot kaucji za opakowanie wielokrotnego użytku, w tym również za butelki, której forma i zasady pobierania nie są regulowane prawem. Przedsiębiorcy mogą dobrowolnie stosować kaucję na opakowania i tak się też dzieje w przypadku niektórych napojów, gdzie producenci ustalają kaucję i jest ona następnie pobierana poprzez jednostki handlowe od ostatecznego nabywcy tych produktów. Pobrana kaucja pozostaje w dyspozycji danej jednostki handlowej i jest zwracana klientowi, który zwraca puste opakowanie po nabytym uprzednio w tej jednostce handlowej produkcie. Sklep, który nie pobrał za dane opakowanie kaucji nie może więc też jej zwrócić. Dlatego sklepy wymagają paragonu potwierdzającego wcześniejszy zakup produktu w opakowaniu i pobranie kaucji. Niepobranie kaucji nie zwalnia jednak jednostek handlowych z obowiązku odebrania zwracanych opakowań wielokrotnego użytku, zgodnie z wcześniej opisanym ustawowym obowiązkiem. Odebranie tych opakowań nie będzie jednak wiązało się ze zwrotem kaucji.(…)”.
Marszałek województwa jest zobowiązany ustawowo do przeprowadzania raz na 3 lata kontroli przedsiębiorców prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, a także eksportujących odpady opakowaniowe oraz dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych czyli sprawuje kontrolę nad odpadami opakowaniowymi ponownie przetwarzanymi np. na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach, a także np. poddanymi procesowi odzysku energii. Marszałek województwa może skontrolować podmiot, który nie wywiązuje się z obowiązku jaki nakłada na niego ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, np. w sytuacji odmowy przyjęcia przez sklep o powierzchni powyżej 2000 m2 odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajdują się w ofercie handlowej tej jednostki, zgodnie z art. 44 ww. ustawy. Jednak sprawa kaucji i jej regulacje nie są w jego kompetencji. Wszystkie nieprawidłowości w zakresie klient-sprzedawca należy zgłosić do Rzecznika Spraw Konsumenckich lub Inspekcji Handlowej. Kontrola urzędu marszałkowskiego sprowadza się głównie do przedsiębiorców prowadzących działalność w ramach której wystawiają dokumenty DPR, DPO, EDPR, lub EDPO czyli upraszczając- dokumenty potwierdzające odzysk/recykling odpadów opakowaniowych, innymi słowy przetwarzających np. odpady opakowaniowe powstałe z opakowań ze szkła.
Idea „butelek zwrotnych” jest bardzo dobrym rozwiązaniem prowadzącym do zmniejszenia ilości odpadów, jednak istnieje w tym zakresie potrzeba zmian w uregulowaniach prawnych i zwiększenia świadomości społeczeństwa, co w efekcie byłoby budowaniem poczucia odpowiedzialności społecznej za nasze środowisko –  to odpowiedź na nasze pytania Manfreda Grabelusa dyrektora Departamentu Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego w Opolu.

Wiktor Sobierajski