Niezależna Gazeta Obywatelska

Polacy Wileńszczyzny odnieśli pierwsze zwycięstwo w walce o swoje szkoły. Wczoraj Wileński Okręgowy Sąd Administracyjny zastosował środek zapobiegawczy i zawiesił działanie uchwały Rady Samorządu Rejonu Trockiego w sprawie reorganizacji dwóch zagrożonych szkół polskich w rejonie trockim: Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu oraz Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach – informuje portal Litwa24. – Serdecznie pozdrawiam i pragnę poinformować, że ucieszyła mnie wiadomość  o wstrzymanej przez sąd litewski decyzji samorządu trockiego o likwidacji polskich szkół w Połukniu i Starych Trokach. Na pewno do tego przyczyniły się liczne protesty środowisk polskich na Wileńszczyźnie i Macierzy, a w tym wiec przed Ambasadą Republiki Litewskiej w Warszawie  zorganizowany przez ZChR z udziałem TMWiZW – napisał prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej Józef Szyłejko w liście do prezesa Związku Polaków na Litwie, eurodeputowanego Waldemara Tomaszewskiego oraz prezesa Zjednoczenia Chrześcijańskich Rodzin dra Bogusława Rogalskiego.

Prezes Towarzystwa przypomniał w swoim liście do prezesów ZPL i ZChR, że na kwietniowym wiecu pod przedstawicielstwem Litwy w Warszawie przemawiał reprezentant TMWiZW Lechomir Domaszewicz, potomek słynnej sienkiewiczowskiej szlachty laudańskiej z Kowieńszczyzny. Historyczna kraina Lauda, tak barwnie opisana w początkowych rozdziałach powieści Henryka Sienkiewicza „Potop”, rozciąga się na północ od Kowna w kierunku Poniewieża po obu stronach rzeki Niewiaży. Jest to kraina stanowiąca wschodnią część Żmudzi, niegdyś silnie zdominowana przez żywioł polski: przed wojną szacowano ludność polskojęzyczną w takich „sienkiewiczowskich” miejscowościach jak Krakinów, Mitruny, Pacunele, Wodokty na około 80-90 proc. Przez środek krainy przepływa niewielka rzeczka Lauda, od której cały obszar bierze swoją nazwę, choć etymologia ludowa wywodzi ją od łacińskiego słowa „laudare”, czyli „chwalić”, bo „chwała oręża” chorągwi laudańskich była słynna w Rzeczypospolitej i jak pisał Sienkiewicz: „W ogóle szlachta to była wojenna i w zawodzie rycerskim szczególnie rozmiłowana”.

ZOBACZ PRZEMÓWIENIE LECHOMIRA DOMASZEWICZA POD AMBASADĄ LITWY W WARSZAWIE, 23.04.2022

Polacy protestują przeciwko likwidacji polskich szkół na Litwie

Polacy na Wileńszczyźnie, ale też w Polsce i poza granicami kraju zaciekle bronią praw polskich dzieci do pobierania nauki w języku ojczystym w szkole starotrockiej i gimnazjum w Połukniu.

W sprawie obrony szkolnictwa polskiego na Litwie odbył się cały szereg licznych i ważnych akcji protestacyjnych organizowanych przez ZPL. Polacy pikietowali m.in. przy Rządzie RL, przy MSZ RL, Ambasadzie USA. Wiece w tej sprawie odbyły się również w Warszawie.

Na jednym z pierwszych wieców, który odbył się przy gmachu Rządu RL, prezes Związku Polaków na Litwie Waldemar Tomaszewski dał wyraz determinacji Polaków w obronie swoich szkół, podkreślając, że „nigdy nie będzie naszej zgody na nieprzychylną decyzję ws. dwóch polskich szkół w Połukniu i Starych Trokach. A na dyskryminacyjne decyzje odpowiemy adekwatnie ogromem akcji protestacyjnych i zakrojonymi na szeroką skalę wszechstronnymi działaniami”.

Dążenia miejscowych Polaków do zachowania swojej oświaty na Litwie popierają Polacy rozsiani po całym świecie. Słowa poparcia dla zdeterminowanych Polaków na Litwie przekazały m.in. Rada Polonia Świata (prezes – Teresa Berezowska), Europejska Unia Wspólnot Polonijnych (prezydent – Tadeusz Adam Pilat), Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” (prezes – Dariusz Bonisławski).

***

Zagrożenie dla Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego stanowi przeprowadzana w kraju reforma pt. „Szkoły Tysiąclecia”. W jej ramach Samorząd Rejonu Trockiego planuje przekształcić dwie polskie szkoły w rejonie trockim w filie innych placówek oświatowych. 31 marca br. Rada Samorządu Rejonu Trockiego większością głosów podjęła decyzję o planie reorganizacji placówek oświatowych w rejonie, w tym Gimnazjum im. Longina Komołowskiego w Połukniu i Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach, które mają być przekształcone w filie innych szkół. 

Pikiety i wiece w obronie polskiego szkolnictwa odbyły się do tej pory przed gmachem Samorządu Rejonu Trockiego, budynkiem Ambasady RP w Wilnie, przy Rządzie Litwy i Urzędzie Prezydenta RL. Wiece w tej sprawie odbywają się również w Warszawie. 

W tej sprawie w Parlamencie Europejskim zostało udzielone poparcie dla Polaków z Wileńszczyzny bardzo ważnej instytucji w PE, tj. Intergrupy ds. Tradycyjnych Mniejszości Narodowych i Językowych. Kierownictwo Intergrupy wystosowało list w obronie polskich szkół do ZPL, Wspólnot polskich szkół w Starych Trokach i Połukniu, który trafił do Samorządu Rejonu Trockiego, ale też do naczelnych władz litewskich, Prezydenta, Sejmu i Rządu RL.

Z inicjatywy posłów z ramienia AWPL-ZChR w obronie szkół polskich w rejonie trockim zjednoczyła się również grupa parlamentarzystów, którzy odbyli w tej sprawie serię spotkań. 43 posłów Sejmu Litwy wystosowało list do prezydenta, premier i minister oświaty z apelem w obronie szkół mniejszości narodowych w ramach realizacji programu „Szkoły Tysiąclecia”.

11 kwietnia odbyła się oficjalna wizyta delegacji Sejmu RL w Warszawie, w której składzie była m.in. poseł z ramienia AWPL-ZChR Rita Tamašunienė. Podczas oficjalnych spotkań w Warszawie był poruszony temat reorganizacji polskich szkół w rejonie trockim. Marszałek Sejmu RP Elżbieta Witek, nauczyciel z zawodu, podkreśliła, że nie miejsce czy wyposażenie pracowni wpływa na osiągnięcia uczniów, gdyż czasami wystarczy kredy, tablicy, poświęconej uwagi, bliskiego dziecku środowiska, żeby dziecko się rozwijało, osiągało dobre wyniki. Bardzo prosiła marszałków Litwy o zatrzymanie reorganizacji szkół polskich.”

– podał portal Litwa24.

CZYTAJ TAKŻE:

Pierwsza wygrana Polaków z Wileńszczyzny w sprawie planów likwidacji polskich szkół na Litwie

Piotr Galicki