Niezależna Gazeta Obywatelska

70 proc. ludności południowych Mazur posługiwała się językiem polskim, mimo to odrodzona Polska poniosła w plebiscycie druzgocącą klęskę. Do kraju przyłączono tylko 8 gmin.
11 lipca 1920, przeprowadzony został plebiscyt na Warmii, Mazurach i Powiślu. Większość tych ziem została przyłączona do Niemiec.
Wraz z odrodzeniem się Polski po 123 latach zaborów problemem międzynarodowym okazało się wyznaczenie granic państwa. Spornymi terenami były przede wszystkim Śląsk, Warmia i Mazury: pretensje ze względów historycznych, gospodarczych i demograficznych rościły sobie do tych terenów zarówno Polska, jak i Niemcy. W myśl postanowień Traktatu Wersalskiego o przynależności tych ziem miały zadecydować plebiscyty.
Ośrodkiem polskości na terenie plebiscytowym była przede wszystkim Warmia, do 1772 roku należąca do Rzeczpospolitej.
Bredynki, Stanclewo, Stryjewo i Węgój były to wioski zamieszkane tylko przez Polaków. Agitowaliśmy: polski gramofon w otwartych oknach i puszczaliśmy na wieś polską muzykę, chodziliśmy na wesela śpiewać polskie pieśni (…) Ojciec i matka pracowali, by utworzyć Towarzystwo Ludowe, żeby przyciągnąć młodzież – wspominał mieszkaniec Warmii w reportażu „Interludium mazurskie” Marzeny Lipeckiej i Wojciecha Ogrodzińskiego.

źródło: polskie radio