Niezależna Gazeta Obywatelska

Jadwiga Andegaweńska urodziła się między 3 października 1373 r. a 18 lutego 1374 r. Była najmłodszą córką króla Polski Ludwika Węgierskiego (dynasta Andegawenów) i Elżbiety Bośniaczki. Jest świętą katolicką, patronką Polski. W 1384 r. sejm w Radomsku wybrał ją na króla Polski. Koronowano ją 16 października 1384 r. w Krakowie.

Po śmierci króla Ludwika Węgierskiego w 1382 r. upadł projekt polsko-węgierskiej unii personalnej. Szlachta polska i rycerstwo zdecydowały, że królem Polski zostanie Jadwiga, młodsza córka zmarłego króla Ludwika z dynastii Andegawenów. Na męża wybrano jej wielkiego księcia litewskiego Jagiełłę, który dał początek dynastii Jagiellonów, z którą łączy się najpomyślniejszy okres w polskich dziejach. Jagiełło, władca ostatniego pogańskiego państwa w Europie, dostał koronę jako wiano przepięknej kobiety, spadkobierczyni wielkiej kultury europejskiej. Powstałe z ziem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego państwo było największym w ówczesnej Europie. Złączenie obu krajów poprzez małżeństwo dwojga suwerennych władców w 1385 r. przyniosło przede wszystkim przymierze przeciw Zakonowi Krzyżackiemu, który przeżywał okres największego rozkwitu. Bezkrwawa chrystianizacja Litwy była też dla Polski niekwestionowanym tytułem do chwały.

Królowa Jadwiga była kobietą wyjątkową. Dobrze wykształcona, na swoim dworze skupiła ówczesną elitę intelektualną Polski. Zleciła pierwsze w naszej historii tłumaczenie Księgi Psalmów na język polski (zachował się po dziś dzień egzemplarz tego dzieła znany jako Psałterz floriański). Fundowała wiele nowych kościołów oraz uposażała już istniejące klasztory. Opiekowała się szpitalami, prowadziła działalność charytatywną. W 1397 r. założyła bursę dla polskich i litewskich studentów przy Uniwersytecie Karola w Pradze. W tym też roku uzyskała zgodę papieża na utworzenie fakultetu teologii na Akademii Krakowskiej. 22 czerwca 1399 r. urodziła córkę Elżbietę Bonifację, która zmarła 13 lipca 1399 r. Królowa Jadwiga zmarła 17 lipca 1399 r. na gorączkę połogową. W testamencie zapisała swój majątek Akademii Krakowskiej. Kiedy w latach 80. XX w. otworzono jej grobowiec, znajdujący się w Katedrze Wawelskiej, stwierdzono, że istotnie klejnoty grobowe wykonane były ze skóry i drewna. Po śmierci otoczono ją kultem. Została beatyfikowana, przez zatwierdzenie kultu, 31 maja 1979 r., a kanonizowana 8 czerwca 1997 r. Obu aktów dokonał papież Jan Paweł II.

Oprac. T. Kwiatek