Niezależna Gazeta Obywatelska

LIPIEC

1 VII 1980 podwyżka cen mięsa wywołuje falę strajków. Największe strajki na Lubelszczyźnie (s. 410/1).

4 VII 1943 w katastrofie lotniczej nad Gibraltarem ginie gen. Władysław Sikorski – premier rządu polskiego na emigracji oraz Naczelny Wódz Wojska Polskiego (s. 174/5, s. 134/5/6/).

22 VII 1950 Radio Wolna Europa nadało pierwszą audycję z Nowego Jorku. Kierownikiem rozgłośni polskiej był Jan Nowak-Jeziorański (s. 362/3/4/5).

22 VII 1983 ekipa Jaruzelskiego znosi stan wojenny i ogłasza amnestię (s. 447, s. 419).

SIERPIEŃ

 

1 VIII 1944 wybuch Powstania Warszawskiego, 67 rocznica (s. 185/6/7/8/9-190).

1 VIII 1989 władza zlikwidowała system kartkowy, urynkowiła ceny.

13-15 VIII 1920 Bitwa Warszawska. 16.VIII początek polskiej kontrofensywy znad Wieprza (s. 34/5/6/7/8).

14 VIII 1980 początek strajku na Stoczni Gdańskiej. Żądania przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz i Lecha Wałęsy, upamiętnienia poległych w XII 1970 oraz podwyżki płac (s. 410/1/2/3/4/5/6/7 s. 490).

16 VIII 1919 wybuch I Powstania Śląskiego (s. 30/1).

20-28 VIII 1920 trwa II Powstanie Śląskie (s. 31).

31 VIII 1982 największa fala demonstracji w okresie stanu wojennego. W Lublinie ginie 3 manifestantów (s. 439-440).

sierpień 1914 powstają Legiony Polskie (s. 17/8/9).

 

WRZESIEŃ

 

1 IX 1939 atak III Rzeszy Niemieckiej na Polskę bez wypowiedzenia wojny. Początek II Wojny Światowej (s. 104/5/6/7/8, s. 112/3).

1 IX 1979 powstanie Konfederacji Polski Niepodległej, czyli pierwszej opozycyjnej partii politycznej w PRL (s. 390/1)

7 IX 1939 Kapitulacja obrońców Westerplatte (s. 105).

8 IX 1968 w czasie dożynek w Warszawie w proteście przeciwko udziałowi wojsk polskich w inwazji na Czechosłowację Ryszard Siwiec dokonuje aktu samospalenia (s. 487).

17 IX 1939 agresja ZSRS na Polskę w porozumieniu z III Rzeszą – pakt Ribbentrop – Mołotow (s. 109/10/11, s. 114/5/6).

17 IX 1980 zjazd delegatów nowych związków w Gdańsku. Decyzja o powołaniu NSZZ „Solidarność” (s. 415/6/7).

17 IX 1993 ostatni żołnierze rosyjscy opuszczają Polskę (s. 462).

22 IX 1939 Kapitulacja Lwowa (s. 479).

23 IX 1976 powstanie Komitetu Obrony Robotników (s. 381/2/3/4/5/6).

26 IX 1953 aresztowanie Prymasa Polski Kardynała Stefana Wyszyńskiego (s. 268/9 s. 322, s. 701/2).

27 IX 1939 Kapitulacja Warszawy (s. 112/3). Generał Michał Tokarzewski-Karaszewicz powołuje w okupowanym kraju Służbę Zwycięstwa Poslki (s. 140).

PAŹDZIERNIK

 

5-6 X 1971 bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie na znak protestu przeciwko nieukaraniu sprawców masakry na Wybżerzu w XII 1970 wysadzają aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu (s. 376).

5 X 1983 przyznanie Lechowi Wałęsie – przewodniczącemu „Solidarności” – pokojowej Nagrody Nobla (s. 447/8).

16 X 1978 wybór Kardynała Karola Wojtyły na papieża – Jan Paweł II (s. 391/2/3/4/5).

19 X 1984 porwanie i zamordowanie księdza Jerzego Popiełuszki, kapelana „Solidarności” (s. 448/9/50).

21 X 1963 zastrzelenie ostatniego żołnierza podziemia polskiego – Józefa  FRANCZAKA „LALKA” – przez funkcjonariuszy SB i MO (s. 319-320).

26 X 1956 zwolnienie Prymasa Polski Kardynała Stefana Wyszyńskiego z 3-letniego internowania (s. 322/3/4/5/6).

październik 1940 od lipca po październik – zwycięska bitwa o Anglię z udziałem lotników polskich (s. 138/9).

LISTOPAD

6 XI 1939 „SONDERAKTION KRAKAV”, czyli aresztowanie przez Niemców 183 profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej w Krakowie (s. 120/1).

10 XI 1980 rejestracja NSZZ „Solidarność” przez Sąd Najwyższy (s. 490).

11 XI 1918 przekazanie Józefowi Piłsudskiemu dowództwa nad Polską Siłą Zbrojną – Polska odzyskuje niepodległość. 16.XI zawiadomienie o powstaniu niepodległego państwa polskieg, 22.XI Józef Piłsudski – Tymczasowym Naczelnikiem Państwa Polskiego (s. 22/3/4/5/6).

18 XI 1965 w czasie II Soboru Watykańskiego orędzie biskupów polskich do niemieckich, zawierające słowa „Przebaczamy i prosimy o przebaczenie” (s. 327).

20 XI 1945 początek procesu norymberskiego, procesu zbrodniarzy faszystowskich (s. 482).

listopad 1941 rozpoczęcie przez Niemców akcji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie. Tragedia wywózki polskich dzieci na zniemczenie. 70 rocznica (s. 123).

listopad 1914 powstaje Konspiracyjna Organizacja Polska. Organizacja Wojskowa POW, twórcą był Józef Piłsudski (s. 12, s. 18/9).

GRUDZIEŃ

2 XII 1942 Mordechaj Anielewicz zakłada w warszawskim getcie Żydowską Organizację Bojową (s. 162/3/4/5/6/7).

4 XII 1939 powołanie przez gen. Władysława Sikorskiego – Naczelnego Wodza Wojska Polskiego i premiera rządu polskiego na emigracji – Związku Walki Zbrojnej z komendantem gen. Kazimierzem Sosnowskim (s. 142/3 s. 134/5).

5 XII 1953 ucieczka wysokiego funkcjonariusza MBP Józefa Świtały do Berlina Zachodniego, następnie ujawnienie na falach Radia Wolna Europa kulis działania w Polsce partii PZPR i bezpieki (s. 274/5).

7 XII 1970 Kanclerz RFN Willy Brant i premier PRL Józef Cyrankiewicz podpisali w Warszawie układ potwierdzający nienaruszalność granic na Odrze i Nysie Łużyckiej (s. 346/7).

10 XII 1924 Władysław Reymont otrzymał literacką Nagrodę Nobla za „Chłopów” (s. 97)

10 XII 1980 Czesław Miłosz odbiera literacką Nagrodę Nobla (s. 467).

13 XII 1981 wprowadzenie stanu wojennego 16.XII pacyfikacja kopalni „Wujek” w Katowicach. Śmierć 9 górników (s. 429/30/1/2/3).

14 XII 1970 początek protestu robotniczego w Stoczni Gdańskiej. 15.XII robotnicy wychodzą na ulice, pierwsze ofiary śmiertelne padają pod gmachem Komitetu Miejskiego MO. 17.XII ogień do robotników, którzy przyszli do pracy otwierają żołnierze przed Stocznią Gdańską. 17.XII strajk robotników w Stoczni Szczecińskiej zakończony podpaleniem KW PZPR i śmierciom kilku robotników w walce z MO (s. 488, s.366).

15 XII 1974 „List 15” w sprawie praw kulturalnych dla Polaków mieszkających w ZSRS podpisany przez literatów, ze Zbigniewem Herbertem na czele (s. 376).

16 XII 1980 odsłonięcie w Gdańsku Pomnika Poległych Stoczniowców z 1970 (s. 490).

22 XII 1990 ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski przekazuje insygnia prezydenckie prezydentowi Lechowi Wałęsie (s. 470/1).

27 XII 1918 wybuch Powstania Wielkopolskiego. 26.XII przyjazd do Poznania Ignacego Paderewskiego – światowej sławy pianisty (s. 27/8/9).

31 XII 1989 na mocy nowelizacji Konstytucji przywrócona zostaje nazwa Rzeczpospolita Polska i godło – orzeł w koronie (s. 492).

Kalendarium na I półrocze 2011 znajdziesz tutaj

opracowała Krystyna Kulpa na podstawie „Od niepodległości do niepodległości” Historia Polski 1918-1989, Wyd. IPN, Warszawa 2010, red. Dziurok A., Gałęzowski M., Kamiński Ł., Musiał F.