Niezależna Gazeta Obywatelska

Bardzo  duża liczba uczestników, trasa o długości 5 km, rekonstrukcja historyczna oraz  trzy inscenizacje na trasie przemarszu- tak wyglądały wrocławskie obchody Święta Żołnierzy Wyklętych organizowane przez środowiska pozarządowe

Mówi się, że w uroczystościach wzięło udział około dwa tysiące osób, choć ta liczba mogła być większa. Głównym organizatorem tegorocznych obchodów było wrocławskie Stowarzyszenie Odra- Niemen we współpracy z kibicami WKS Śląsk Wrocław, Grupą Wolność i Miłość z Brzegu oraz ze Stowarzyszeniem Inicjatywa Historyczna. Obchody rozpoczęły się o godzinie 17.00 uroczystą Mszą Św. w bazylice Garnizonowej w intencji Żołnierzy Wyklętych. Po Mszy, na Placu Gołębim obok ratusza, uczestnicy mogli obejrzeć rekonstrukcję historyczną, której tematyka nawiązywała do walk Podziemia Niepodległościowego z komunistycznym okupantem. Widowisko było efektowne z solidną strzelaniną. Zaraz potem uformował się pochód.

Na czele dwa wieńce od Kibiców. W drugiej linii poczet sztandarowy Z tyłu banery oraz transparenty różnych ugrupowań. Na całej długości marszu powiewały biało czerwone flagi, proporce narodowe, symbole patriotyczne. Była Młodzież Wszechpolska, NOP, ONR, Solidarni 2010, Narodowa Świdnica, OWP, Związek Strzelecki, ZHR i setki ludzi w różnym przedziale wiekowym, choć dominowała młodzież, która niosła portrety polskich bohaterów z lat 1944- 1963. Tradycyjnie już wznoszono okrzyki: „raz sierpem, raz młotem czerwoną hołotę”, „Narodowe Siły Zbrojne- NSZ!”, „a na drzewach zamiast liści będą wisieć komuniści”, „Żołnierze Wyklęci- w naszej pamięci” oraz inne bardziej wymowne i specyficzne.

Pochód, przy rytmicznych uderzeniach w werbel, przemieszczał się od Rynku przez ścisłe centrum komunikacyjne w kierunku Ronda Żołnierzy Wyklętych. To po raz pierwszy zaplanowana tak długa trasa przemarszu, na której organizatorzy przygotowali kilka atrakcji dla uczestników. Pierwsza z nich przy ul. Krupniczej. W podcieniach Klubu Sportowego „Gwardia” krótka inscenizacja metod UB, jakie stosował wobec zatrzymanych i więzionych Polaków. Efekt grozy potęgowała stalowa krata, naturalnie wkomponowana w bryłę budynku, za którą „funkcjonariusze” znęcali się nad swoimi „ofiarami”.

Następny postój pochodu wypadł przy posępnym budynku Komendy Wojewódzkiej Policji. Na jej ścianie jest wmurowana pamiątkowa tablica informująca, że w tym miejscu, w latach 1945-56 znajdowała się katownia bezpieki. Uczestnicy złożyli wiązanki kwiatów, zapalili znicze. Odśpiewano „Rotę”. Kilkadziesiąt metrów dalej, po drugiej stronie Fosy Miejskiej, kilkunastu kibiców odpaliło czerwone race, które oświetliły sporej wielkości transparent z napisem: Oficjalni Antykomuniści Śląsk Wrocław. Wywołało to aplauz uczestników.

Następna niespodzianką, przygotowaną przez organizatorów, była scenka pod wrocławskimi Arkadami przy pl. Kościuszki. Scenka statyczna, ukazującą nieco inną stronę prześladowań naszych rodaków, obejmujących żony i dziewczyny Żołnierzy Niezłomnych, które utraciły swoich najbliższych bądź też żyły w niepewności o ich los, albo w równym stopniu dotknęły ich prześladowania bezpieki.

W wielu miejscach Marsz odbywał się całą szerokością jezdni i był rozciągnięty na kilkaset metrów. Na ul. Powstańców Śląskich ostatnia scena. Zatrzymanie pociągu przez Żołnierzy Niezłomnych i odbicie więźnia. W tej roli zabytkowy wrocławski tramwaj „Baba Jaga”. Przez kilkadziesiąt metrów marsz obserwował jadący równolegle pojazd, w którym nasze wojsko likwidowało NKWD.

Rondo Żołnierzy Wyklętych we Wrocławiu łączy ulice Kruczą i Zaporowską. W miejscu tym przygotowano symboliczne groby ofiar. Kiedy dotarli tu uczestnicy Marszu, złożono wieniec pod głównym brzozowym krzyżem- symbolem. Ludzie, którzy dochodzili ustawiali się na środku i dookoła ronda. Tę ostatnią cześć obchodów wypełnił mini recital w wykonaniu grupy wrocławskich aktorów. Następnie odmówiono modlitwę w intencji poległych i odśpiewano Hymn. Po godzinie 21.00 zakończyły się obchodu wrocławskiego Dnia Żołnierzy Wyklętych.

Tegoroczne wrocławskie obchody- tego młodego przecież święta-  były najbardziej spektakularne. Dzięki pomysłowości organizatorów i zaangażowaniu tak wielu osób, uczestnicy mieli niezwykłe widowisko na trasie długiego przemarszu. Być może była to najlepsza impreza w Polsce, zważywszy na oprawę historyczną i multimedialną.

– Pracowaliśmy od wielu dni na najwyższych obrotach- mówił Eugeniusz Gosiewski ze Stowarzyszenia Odry-Niemen – dopiero teraz to odczuwamy, ale mam nadzieję, że nie zawiedliśmy uczestników.

Sądząc po zaangażowaniu organizatorów, można mieć nadzieję, iż za rok Wrocław znowu zachwyci uczestników tego młodego święta. Pamiętajmy, że w tym mieście znajduje się jedno z największych miejsc pochówku Żołnierzy Niezłomnych. To Komunalny Cmentarz Osobowicki- kwatery na polach 81A oraz 102. Tam spoczywa ponad sto osób. W każdą trzecią sobotę miesiąca o godzinie 11.00 zbierają się chętni do prac porządkowych. Nie tylko Marsz 1 marca, ale i taka zwykła czynność przy grobach Ostatnich Rycerzy Rzeczpospolitej jest również oddaniem Im hołdu.

Tomasz J. Kostyła