Dziś mija 95.rocznica odzyskania przez Polskę Niepodległości

Niezależna Gazeta Obywatelska

Józef Piłsudski, 11 listopada 191811 listopada 1918 r. Rada Regencyjna wydała dekret przekazujący Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo wojsk polskich. Podporządkował mu się również Rząd Lubelski, a pod koniec grudnia krakowska Komisja Likwidacyjna. 14 listopada 1918 r. Rada Regencyjna wydała drugi dekret, na mocy którego sama się rozwiązała i przekazała Piłsudskiemu również władzę cywilną. Polska po 123 latach zaborów odzyskała Niepodległość! Jeden z regentów, ks. Lubomirski stwierdził, iż „wszystkie stronnictwa, od najbardziej skrajnej prawicy do lewicy, żądały od nas oddania władzy Piłsudskiemu”, a biskup Kakowski orzekł, że „Piłsudski był wtedy człowiekiem opatrznościowym, jedynym, który mógłby stać na czele odradzającej się Polski”. Jednak główną przyczyną poparcia Piłsudskiego przez wszystkie niemal stronnictwa była jego wielka popularność w społeczeństwie, zwłaszcza w kołach lewicy niepodległościowej. Nastrój głębokiego wzruszenia i radości Polaków opisuje m.in. Jędrzej Moraczewski:

(…) Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni od pijawek, złodziei, rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemy sami sobą rządzili (…) Cztery pokolenia daremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało. Od rana do wieczora gromadziły się tłumy na rynkach miast, robotnik, urzędnik porzucał pracę, chłop porzucał rolę i leciał do miasta na rynek, dowiedzieć się, przekonać się, zobaczyć wojsko polskie, polskie napisy, orły na urzędach, rozczulono się na widok kolejarzy, ba, na widok polskich policjantów i żandarmów (…)”.

Dzień 11 listopada ustanowiono Świętem Niepodległości dopiero ustawą z 23 kwietnia 1937 roku(Dz.U. z 1937 r. Nr 33, poz. 255), czyli prawie 20 lat po odzyskaniu niepodległości i do czasu wybuchu II wojny światowej święto obchodzono tylko dwa razy – w roku 1937 i 1938. Podczas okupacji hitlerowskiej w latach 1939–1944 oficjalne lub jawne świętowanie, podobnie jak i każde inne przejawy polskości, było niemożliwe. W 1945 r. władze komunistyczne świętem państwowym uczyniły dzień 22 lipca – datę podpisania Manifestu PKWN, jako Narodowe Święto Odrodzenia Polski. W czasach PRL wielokrotnie organizowane w całym kraju przez opozycję manifestacje patriotyczne były tego dnia brutalnie tłumione przez oddziały ZOMO, a ich uczestnicy aresztowani przez Służbę Bezpieczeństwa. Święto obchodzone 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL-u IX kadencji ustawą z 15 lutego 1989 r. (Dz.U. PRL 1989, nr 6, poz. 34), lecz pod nieco zmienioną nazwą: Narodowe Święto Niepodległości.

Oprac. TK

Komentarze są zamknięte