Kartka z kalendarza: dziś mija 217. rocznica bitwy pod Racławicami

Niezależna Gazeta Obywatelska

Bitwa pod Racławicami była najważniejszą bitwą w czasie insurekcji, czyli polskiego powstania narodowego przeciw Rosji i Prusom po II rozbiorze Polski. Za oficjalną datę jej rozpoczęcia uznaje się 24 marca 1794 r., kiedy to około godziny 10.00 na rynku w Krakowie Tadeusz Kościuszko odczytał akt powstania i złożył przysięgę:

„Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samowładności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna męka Syna Jego”.

Akt powstania nadawał Kościuszce tytuł Najwyższego Naczelnika Siły Zbrojnej Narodowej i składał w jego ręce całkowitą władzę. Kościuszko wydał też uniwersał, zgodnie z którym z każdych 5 domów miał się stawić rekrut pieszy ubrany, oporządzony, wyposażony w karabin, pikę lub siekierę oraz jeden rekrut konny na 50 domów. Oprócz poboru zaciągali się także ochotnicy, którzy byli kierowani do artylerii, wojsk inżynieryjnych i formacji strzelców pieszych. Kościuszko wprowadził służbę w milicji mężczyzn w wieku 18 – 28 lat nie mieszczących się w wojsku regularnym. Z milicji tworzone były w miastach bataliony, współdziałające z wojskiem regularnym a niekiedy regimenty piesze. Pobór do wojska przebiegał jednak z oporami i na terenie województwa krakowskiego nie udało się osiągnąć spodziewanej liczby 10 tysięcy żołnierzy. Były również ogromne trudności z uzbrojeniem, dlatego też rozpoczęto formowanie oddziałów kosynierów, uzbrojonych w piki i osadzone na sztorc kosy. Największą bitwę stoczono 4 kwietnia 1794 r. pod Racławicami. Oddziały Kościuszki pokonały wojska rosyjskie dowodzone przez generała majora Aleksandra Tormasowa, ale nadejście oddziałów wroga nie pozwoliło powstańcom przebić się dalej w kierunku Warszawy. Zwycięstwo pod Racławicami miało ogromne znaczenie – było pierwszym zwycięstwem powstania, a duży rozgłos nadany tej wiktorii miał poważne następstwa polityczne i moralne, prowadzące do rozszerzenia się powstania na inne regiony kraju, a przede wszystkim do wybuchu insurekcji w Warszawie i nabrania przez Polaków wiary w możliwość pomyślnego rozstrzygnięcia powstania. Teren historycznej Bitwy Racławickiej został uznany za Pomnik historii Rozporządzeniem Prezydenta RP z dn. 14.04.2004 r. (Dziennik Ustaw nr 102 z 2004, poz. 1060). Panorama Racławicka (wielkie malowidło, o wymiarach 15 x 114 m) znajduje się we Wrocławiu.

Oprac. Tomasz Kwiatek

Komentarze są zamknięte