Niezależna Gazeta Obywatelska

RAŚ na każdym kroku podkreśla swoje przywiązanie do śląskich tradycji historycznych i pamięci o tragicznych śląskich dziejach. Jednak interpretacja wydarzeń z przeszłości, którą stosuje RAŚ wywołuje zaniepokojenie. Pod rzekomo szlachetnymi intencjami pamięci o ofiarach Powstań Śląskich, II wojny światowej i czasów stalinowskich dostrzec można maskowaną i skrywaną nostalgię do czasów niemieckości Śląska.

Mimo, że ta postawa jest głęboko skrywana pod płaszczykiem tzw. „poprawności politycznej”, to jednak po przeglądzie komentarzy na forach internetowych pisanych przez zwolenników RAŚ widoczna jest jawna niechęć i pogarda do polskości oraz niezdrowa fascynacja czasami II wojny światowej łącznie z wylewaniem żali, że to nie „my” (w zamyśle Niemcy) wygraliśmy wojnę.

I tu jest zawarty cały problem z wizerunkiem RAŚ-u, który ma dwa oblicza – pierwsze oficjalne, na potrzeby mediów, gdzie RAŚ wpisuje się w nurt tolerancji i domaga się jedynie szacunku do swojej odmienności kulturowej i regionalnej, którą powinno się przestrzegać w tzw. „nowoczesnej Europie”, oraz to drugie – mroczne i skrywane, w którym dominuje pogarda dla wszystkiego, co nie śląskie czyli „gorolskie” oraz obwinianie za wszystkie nieszczęścia, które dotknęły Śląsk „podłej władzy w Warszawie”.

Jedną z takich skrajnych cech charakteryzujących zwolenników RAŚ jest duma z niemieckiej tożsamości. Duma lecz nie zaduma nad tym, że na przykład posiadało się „dziadka w Wermachcie”. By odwrócić ten negatywny wizerunek wystarczyła by tylko deklaracja w stylu:

„Miałem dziadka (pradziadka) w Wermachcie, zginął pod Stalingradem – siłą wcielony do armii niemieckiej był zmuszony walczyć w imię chorej idei i dlatego poległ”.

Lub taka opinia:

„Miałem dziadka (pradziadka) w Wermachcie – miał to szczęście w nieszczęściu, że walczył na froncie zachodnim i dlatego mógł uciec do Armii Polskiej”.

Ale nie, nic takiego nie słyszę i nie wyczytuję, jest za to duma i gloryfikacja tego, że miało się przodków walczących po stronie III Rzeszy. A takie postawy na pewno nie mogą wzbudzić sympatii w polskim społeczeństwie. RAŚ jeżeli chce być brany za organizację wiarygodną, to musi się odciąć od takiego wizerunku i poszukać właśnie takich postaw jakie wypisałem. Ale do tego trzeba mieć wolę działania, której tam nie widzę.

Tak samo irytująca jest interpretacja dotycząca czasów stalinowskich. RAŚ dokonuje przekłamania, że za tragiczny los Ślązaków w latach powojennych odpowiadają Polacy. Jakoś nikt z RAŚ-iu nie chce zauważyć, że ten tragiczny los, który dotknął Śląsk po wojnie był częścią ogólnej polityki stosowanej przez sowieckiego okupanta i prześladowanie Ślązaków wynikało tylko i wyłącznie z tego, że po wojnie w Polsce, na jej całym terytorium, wprowadzono siłą system stalinowskiego zniewolenia. Krzywdy, które wtedy spotkały Ślązaków były elementem większej całości.

Zakusy na tereny Opolszczyzny

Jak już wspomniałem w pierwszej części artykułu, projekt autonomii śląskiej miałby również objąć obecne tereny województwa opolskiego. W październiku 2009 r. odbyła się nawet w Opolu demonstracja RAŚ-u mająca rzekomo na celu promocję idei autonomii w naszym województwie. W demonstracji tej, zwanej oficjalnie „Marszem Jedności Górnośląskiej”, wzięło udział ok. 100 osób – głownie przyjezdnych z terenu woj. śląskiego. Przeszli oni ulicami Opola wykrzykując na zmianę: Górny Śląsk!, Oberschlesien!, i Horny Slezko! I hasła nawołujące do poparcia idei autonomii Śląska. Wśród tych haseł można też było usłyszeć zawołanie: „Opolanie! Chodźcie z nami!” No i na załączonym filmie widać jak tłumnie Opolanie poparli tę akcję : http://www.youtube.com/watch?v=ftdBkHiM6KA – chyba nie wymaga to dodatkowego komentarza, a jedynymi „ciepło witającymi” gości z „za miedzy” byli radykałowie z ONR. Demonstracja zakończyła się na opolskim rynku, gdzie sympatycy RAŚ próbowali integrować się z mieszkańcami Opola – oddzieleni dla bezpieczeństwa dwoma szpalerami policji. Skoro RAŚ tak bardzo chciał zbratania się z Opolanami, to do czego potrzebował ochrony policji? Czego się tak obawiał? Te pytania też pozostawiam bez odpowiedzi zdając się na inteligencję czytelników.

W tych działaniach, jak i wielu innych, widzę ze strony RAŚ pewną sprzeczność i niekonsekwencję – działacze tej organizacji domagają się poszanowania śląskiej regionalnej tożsamości i akceptacji swoich poczynań, a jednocześnie sami nie szanują i negują odmienną tożsamość mieszkańców Opolszczyzny. Nie przyjmują do wiadomości argumentów, że teraz teren Śląska Opolskiego jest, jeżeli chodzi o skład etniczny, zupełnie innym terytorium niż przed wojną. Zresztą mówienie ze strony RAŚ-iu o integracji i dobrosąsiedzkiej współpracy zakrawa na pewną kpinę, kiedy oni sami, we własnym regionie, nie mogą się zintegrować z mieszkańcami tego samego województwa i toczą odwieczny i bezsensowny spór śląsko-zagłębiowski.

Żeby nie było, że na terenie Opolszczyzny działalność agitacyjną RAŚ prowadzą tylko „spadochroniarze” z woj. śląskiego wypada poinformować, że istnieje również opolska regionalna komórka RAŚ mająca nawet swoją stronę internetową – http://www.rasopole.org/ , na której można wyczytać jakie inicjatywy RAŚ podejmuje na terenie Opola i Opolszczyzny. Niestety w dziale „kontakty” owej strony nie ma podanego adresu opolskiego oddziału RAŚ – też nie wiem dlaczego? Czyżby opolscy działacze tej organizacji mieli jakieś obawy przed ujawnieniem swojej siedziby?

Na razie akcje propagandowe RAŚ-iu w województwie opolskim ograniczają się do organizowania konferencji naukowych (najbliższa będzie 25 lutego 2011 r., kiedy to w Instytucie Historii UO wykład wygłosi lider RAŚ dr Jerzy Gorzelik) i promowania się w mediach  „stylem Palikota”. Przykładem tego jest niedawna konferencja prasowa opolskiego lidera RAŚ, na której symbolicznie podarował on Jerzemu Czerwińskiemu, radnemu opolskiego sejmiku z ramienia PiS, „czapę” z czerwoną gwiazdą, nieudolnie argumentując tezę, że poseł Czerwiński jest zwolennikiem sowieckich metod działania tylko dlatego, że sprzeciwił się projektowi wadliwej i wypaczającej historyczny sens uchwały mającej uczcić tzw. Tragedię Górnośląską. (więcej w artykułach „MN i RAŚ współpracują w sejmikach” i „Projekt uchwały MN i RAŚ próbą kreowania „wygodnej” wersji historii”).

Kontrreakcje i prognozy na przyszłość

Wiadomo, że po reakcji następuje kontrreakcja, szczególnie w tak drażliwej dziedzinie jak przynależność etniczna, tożsamość narodowa czy regionalna. Obecne działania RAŚ są bardzo niebezpieczne i przypominają „zabawę z odbezpieczonym granatem”, gdyż RAŚ świadomie zmierza, w bliżej nieokreślonym czasie, do uniezależnienia Śląska od Polski (niby planem docelowym jest autonomia w 2020 r.), grając świadomie na „nacjonalistycznej nucie” i wykorzystując do tego celu „śląskie poczucie krzywdy”, gdzie Śląsk jest regionem opuszczonym, zdewastowanym i wykorzystanym przez władzę centralną do swoich instrumentalnych celów, a Ślązacy są szykanowani i poniżani z powodu posiadania odmiennej kultury przez resztę mieszkańców Polski czyli „goroli” i „hadziajów”. Podejmowane są nawet próby udowodnienia w sposób pseudonaukowy, że Ślązacy są odmiennym narodem, a gwara śląska jest osobnym językiem. Dobrego przykładu nie daje też sam lider RAŚ Jerzy Gorzelik, który jak widać na załączonym filmie daleki jest do szacunku dla nie śląskiej ludności Polski: http://www.youtube.com/watch?v=tdif5UZtKbg

Oczywiście takie stawianie sprawy nie mogło pozostać bez odzewu ze strony dotychczas nieuświadomionej większości. Większość ma to do siebie, że żyje nieświadoma w poczuciu swojej „większościowej tożsamości” – nie musi niczego udowadniać ani sobie uświadamiać. Jest to normalne zjawisko w każdym kraju i każdej grupie społecznej na świecie. Jednak praktyki stosowane przez RAŚ zaczynają budzić coraz większe oznaki niezadowolenia wśród „większościowej społeczności polskiej” na Górnym Śląsku i Opolszczyźnie. Ostatnim tego przykładem były przepychanki wokół kolorystyki Stadionu Śląskiego – większości wydawało się zupełnie naturalne, że w Polsce na najważniejszym dotychczas polskim stadionie, gdzie regularnie grała nasza reprezentacja, dominującą kolorystką będą barwy biało-czerwone. Nie trzeba było do tego żadnych komitetów poparcia, zbierania podpisów, interwencji u władz województwa czy innych form protestów – po prostu wydawało się to oczywiste. Metody te zastosowała natomiast „mniejszość” z RAŚ nie zważając na opinię większości, i udało jej się „przepchnąć” śląską, niebiesko-żółtą” kolorystykę stadionu.

I z tego powodu powstało już kilka „większościowych” organizacji mających na celu neutralizację działań RAŚ i promujących lojalność i wierność wobec Państwa Polskiego, a krzewienie śląskiej tożsamości łączą z szacunkiem i przywiązaniem do Polski i polskiego patriotyzmu. Taką organizacją jest np. Ruch Obywatelski Polski Śląsk, Stowarzyszenie Unum Principium, które dąży do delegalizacji RAŚ (http://www.delegalizacja.orgs.pl/) i wiele inicjatyw na profilu społecznościowym Facebook jak np.: Polski Śląsk, Górny Śląsk – twórcy tej strony mają motto „Jesteśmy Ślązakami, lecz wpierw Polakami! Czy Biało-Czerwony Stadion Śląski – inicjatywa mająca na celu promowanie realizacji pierwotnego projektu dotyczącego barw Stadionu Śląskiego. Są to na razie inicjatywy działające na terenie województwa śląskiego, może poza Unum Principium, które jest organizacją ogólnopolską. Uważam, że jest to pozytywny proces gdyż pozwala mieć nadzieję, że ukrócenie działań RAŚ nastąpi w łonie samego środowiska Ślązaków i nie dojdzie do eskalacji konfliktu poza obecne tereny Górnego Śląska. Na razie środowisko opolskie powinno być czujne i obserwować cały proces nie ingerując w niego zbytnio i nie mieszając się w wewnętrzne śląskie sprawy.

Nasza reakcja powinna być za to ostra i stanowcza jeżeli swoje wpływy RAŚ będzie chciał rozszerzyć na Śląsk Opolski, jednak myślę, że fiasko demonstracji z października 2009 r. na długo powstrzyma takie czynne próby wpłynięcia na świadomość opolan –  zapewne przy najbliższej takiej próbie kontrmanifestacją nie będzie już tylko „młodzieżówka” ze zdelegalizowanego ONR, a już dość dobrze uświadomiona większa społeczność opolska. Na razie planowane są inicjatywy, które nie są bezpośrednią odpowiedzią na działania RAŚ, a mają jedynie umocnić „polskość Śląska Opolskiego” jak Opolski Marsz Niepodległości organizowany przez Społeczną Inicjatywę Polski Śląsk. Marsz ten odbędzie się 2 maja w dniu święta Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

Autor: Grzegorz Bieniarz

PS: Polecamy również tekst na temat RAŚ-u: Groźba rozpadu Polski na regiony?

Pierwsza część artykułu: http://ngopole.wordpress.com/2011/02/11/ras-a-sprawa-opolska-czesc-i/