Niezależna Gazeta Obywatelska

Otwock chce emitować walutę lokalną. NBP stoi jednak na stanowisku, że waluta lokalna w rozumieniu Konstytucji i ustawy o NBP jest niemożliwa. Instrument rozliczeniowy pomiędzy podmiotami dobrowolnie akceptującymi transakcję nie wymaga zgody ani Ministerstwa Finansów, ani NBP – uważa jednak radny Marek Leśkiewicz. Jego zdaniem, samorząd może sam wyemitować taki środek rozliczeniowy.
Otwock, z marką otwocką, chce być pierwszym samorządem w Polsce emitującym walutę równoległą. Zdaniem radnego Otwocka Marka Leśkiewicza, dzięki implementacji lokalnej waluty Otwock w ciągu 2-3 lat stanie się najbogatszym miastem w Polsce. Ma ona m.in. gwałtowne zwiększyć obroty lokalnych firm i usługodawców, a także pobudzić samorządowe inwestycje.

Wniosek Marka Leśkiewicza w tej sprawie został skierowany do Ministerstwa Finansów, skąd trafił do Narodowego Banku Polskiego. Znamy już stanowisko banku centralnego i odpowiedź z Otwocka.

Waluta lokalna w rozumieniu przepisów wykluczona

Narodowy Bank Polski informuje, że na podstawie art. 227 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 4 ustawy o Narodowym Banku Polskim (dalej jako NBPU), wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych przysługuje Narodowemu Bankowi Polskiemu. Prawnymi środkami płatniczymi w Polsce są banknoty i monety emitowane przez NBP (art. 32 NBPU).

– Znakami pieniężnymi RP są banknoty i monety opiewające na złote i grosze (art. 31 NBPU). Wzory i wartość nominalną banknotów oraz wzory, wartość nominalną, stop, próbę i masę monet oraz wielkość emisji znaków pieniężnych, jak również terminy wprowadzenia ich do obiegu ustala prezes NBP w drodze zarządzenia (art. 33 ust. 1 NBPU). Do NBP należy także organizacja gospodarki znakami pieniężnymi w Polsce (art. 37 NBPU) – wyjaśnia bank centralny.

NBP dodaje, że wskazane przepisy ustanawiają zasadę, iż jedynym prawnym środkiem płatniczym na terytorium Rzeczypospolitej są znaki pieniężne emitowane przez Narodowy Bank Polski, który jest centralnym bankiem państwa.

Bank centralny wyjaśnia, że znakom pieniężnym przysługują następujące cechy: są powszechnie akceptowane i stanowią podstawę do zwolnienia z każdego zobowiązania o charakterze pieniężnym, zarówno prywatnym, jak i publiczno-prawnym. Obowiązek powszechnej akceptacji na terytorium kraju oznacza, że wierzyciel nie może odmówić przyjęcia znaków pieniężnych emitowanych przez Narodowy Bank Polski.

Dalej w uzasadnieniu czytamy, że w ustawowym rozumieniu emitowane przez Narodowy Bank Polski znaki pieniężne, opiewające na złote i grosze, stanowią pieniądz sensu stricto. Uznaje się za niego bowiem tylko te środki płatnicze, których powszechne i bezwarunkowe używanie wynika z przepisów prawa i to prawa powszechnie obowiązującego na obszarze danego kraju.

– Powyższe w sposób jednoznaczny wyklucza możliwość uznania „waluty lokalnej” zarówno za znak pieniężny, jak i za jednostkę pieniężną w rozumieniu ww. przepisów – nie pozostawia wątpliwości Narodowy Bank Polski.

Samorząd może emitować walutę bez zgody NBP
Jeden z inicjatorów lokalnej waluty otwockiej radny Otwocka Marek Leśkiewicz podkreśla, że – mimo negatywnej opinii NBP – władze Otwocka się nie poddadzą i będą dążyć do wyemitowania jednostki roboczo nazwanej marką otwocką.

Jak komentuje dla PortalSamorzadowy.pl Leśkiewicz, decyzja Narodowego Banku Polskiego dla marki otwockiej nie ma… większego znaczenia, ponieważ nie ma to być waluta w rozumieniu zapisów Konstytucji RP czy ustawy o NBP. Emitentem takiej rzeczywiście może być bowiem tylko bank centralny.