Niezależna Gazeta Obywatelska

Dziś mija 55. rocznica śmierci papieża Piusa XII. Ojciec Święty  Pius XII (faktycznie Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli) urodził się 2 marca 1876 r. w Rzymie. Był 260 papieżem w historii Kościoła katolickiego i suwerennym Władcą Państwa Watykańskiego w okresie od 2 marca 1939 r. do 9 października 1958 r. Był pierwszym papieżem, który stał się znany za pośrednictwem nie tylko radia, ale i telewizji.

Urodził się w rodzinie adwokata konsystorii. Po ukończeniu katolickiej szkoły powszechnej u Sióstr Bożej Opatrzności uczył się w gimnazjum świeckim. Od dzieciństwa wykazywał zamiłowanie do języków, zwłaszcza łaciny, oraz antyku i muzyki. Był niezwykle pobożny. Po maturze w 1894 r. uzyskał wstąpił do seminarium duchownego. W Collegium Capranica studiował filozofię oraz matematykę i grekę. W 1895 r. przeniósł się do rzymskiego Seminarium św. Apolinarego, a na Uniwersytecie Rzymskim uczęszczał na wykłady z literatury i historii. Studiował też prawo. Święcenia kapłańskie otrzymał 2 kwietnia 1899 r. W 1902 r. otrzymał doktorat z prawa. W 1914 r. został sekretarzem Kongregacji ds. Kościoła. 3 kwietnia 1917 r. papież Benedykt XV mianował go noncjuszem w Monachium w Bawarii, a następnie konsekrował go na biskupa tytularnego Sardes. W 1920 r. Eugenio Pacelli otrzymał nominację na nuncjusza w Berlinie. 16 grudnia 1929 r. otrzymał kapelusz kardynalski, a w 1930 r. został sekretarzem stanu. W 1933 r. przyczynił się do podpisania konkordatu z III Rzeszą, który negocjował z Hitlerem. Traktat ten pozwalał uzyskać status prawny dla działalności niemieckich katolików w III Rzeszy. Zapewnił on ochronę prawną dla katolickich szkół i duchownych, jednak w rzeczywistości katolickie instytucje były wciąż represjonowane, jak świadczą o tym interwencje u władz hitlerowskich przewodniczącego episkopatu niemieckiego. Wahania wobec podpisania konkordatu oraz jego nikłe owoce opisał w wydanej parę lat później w 1937 r. encyklice „Mit brennender Sorge”. Napisał m.in.: „Gdy, Czcigodni Bracia, w lecie 1933 r., uwzględniając inicjatywę rządu Rzeszy, poleciliśmy wznowić pertraktacje konkordatowe (…) Pomimo wielu poważnych wątpliwości powzięliśmy jednak wtedy decyzję, by swej zgody nie odmówić”.  20 listopada 1938 – trzy tygodnie po „Nocy kryształowej” – Pacelli wystąpił do ponad 60 przedstawicieli Kościoła na całym świecie z prośbą o pomoc w uzyskaniu ponad 200 tys. wiz dla „niearyjskich katolików” i „żydowskich konwertytów na chrześcijaństwo”, którym groziły represje. Kościół niemiecki miał prawo zapewnienia szczególnej ochrony dla „konwertytów” na mocy konkordatu z 1933 roku.

Po śmierci papieża Piusa XI konklawe trwające tylko jeden dzień dokonało 2 marca 1939 r. wyboru Eugenio Pacellego na papieża. Przyjął on imię Piusa XII. Po raz pierwszy w historii Kościoła Katolickiego uroczystość koronacji transmitowano przez radio.

Pierwsze sześć lat jego pontyfikatu przypadło na okres II wojny światowej. Pius XII przychylnie nastawiony był do narodowo-katolickich rządów gen. Franco w Hiszpanii oraz Salazara w Portugalii. Ze względów politycznych dobre stosunki utrzymywał również z dyktatorem Włoch Benito Mussolinim oraz ks. Tiso rządzącym na Słowacji. Warto dodać, że w 1939 r. tuż przed wybuchem II wojny światowej zaproponował, by Polska zgodziła się na żądania niemieckie – za wszelką cenę chciał nie dopuścić do otwartego konfliktu zbrojnego w Europie; po wybuchu wojny w swojej pierwszej encyklice Summi Pontificatus potępił agresję i wyraził współczucie i łączność z narodem polskim.

Papież otrzymał liczne podziękowania od Światowego Kongresu Żydów za ocalenie tysięcy Żydów podczas II wojny światowej. W ogłoszonej 20 października 1939 r. encyklice Summi Pontificatus potępił rozpętanie II wojny światowej przez totalitaryzm Niemiec nazistowskich. W encyklice Mystici Corporis Christi ogłoszonej 29 czerwca 1943 r. Pius XII przedstawił naturę Kościoła jako Mistycznego Ciała Chrystusa i zaapelował w niej również o jedność chrześcijan. 13 lipca 1949 r. wydał dekret nakładający ekskomunikę na członków partii komunistycznych. W wydanej 1 listopada 1950 r. konstytucji apostolskiej Munificentissimus Deus Pius XII ogłosił – „na usilne prośby wiernych” – dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny. Encykliką Ad coeli reginam z 11 października 1954 r. wprowadził maryjne Święto Królowej Świata. Encyklika Divino afflante Spiritu z 1943 r. otworzyła pole do zmian w katolickiej biblistyce, postulując wykorzystanie języków oryginalnych w tłumaczeniach na języki narodowe, zamiast jak dotąd Wulgaty. Był pierwszym papieżem, który uznał znaczenie objawień w Fatimie. Doprowadził do otwarcia nowoczesnego centrum radiowego w Santa Maria di Galeria.

Ojciec Święty Pius XII zmarł 9 października 1958 w Castel Gandolfo i został cztery dni później pochowany w Watykanie w Bazylice św. Piotra. Jego następcą został Jan XXIII, wybrany na konklawe 28 października 1958 r. W 1990 r. papież Jan Paweł II ogłosił Piusa XII Sługą Bożym i rozpoczął proces beatyfikacyjny. W grudniu 2007 r. papież Benedykt XVI zadecydował o wstrzymaniu procesu beatyfikacyjnego Piusa XII (przy czym jednym z głównych powodów podano reperkusje, jakie jego beatyfikacja mogłaby mieć dla dialogu z judaizmem oraz stosunków Watykanu z Izraelem, ponieważ beatyfikacji tej usilnie i od początku sprzeciwiało się wiele środowisk żydowskich, mimo iż Pius XII angażował się w ratowanie Żydów od zagłady w czasie międzynarodowego konfliktu). 19 grudnia 2009 r. Benedykt XVI upoważnił Kongregację Spraw Kanonizacyjnych do wydania dekretu o heroiczności cnót Piusa XII.

Oprac. TK m.in. za: www.wikipedia.pl

Więcej czytaj na: http://jan.zaryn.salon24.pl/149068,papiez-pius-xii-wobec-polski-1945-1958