Niezależna Gazeta Obywatelska

30 sierpnia 1980 r. w Międzyzakładowy Komitet Strajkowy na czele z Marianem Jurczykiem, pracownikiem Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie podpisał porozumienie z rządem komunistów. Porozumienie sygnował Marian Jurczyk a z ramienia PZPR Kazimierz Barcikowski.

Strajk w Stoczni im. Adolfa Warskiego rozpoczął się 28 sierpnia 1980 r. Wkrótce stanęły też inne zakłady w mieście. 22 sierpnia Międzyzakładowy Komitet Strajkowy wezwał rząd do podjęcia rozmów, składając wezwanie na ręce Jagielskiego. W Szczecinie delegacja rządowa z wicepremierem Kazimierzem Barcikowskim rozpoczyna rozmowy z MKS, skupiającym 97 zakładów. Drukarnia Stoczni Gdańskiej drukuje własne materiały, które docierają następnie do kilkuset tysięcy ludzi. Rozpoczęto gromadzić środki finansowe na fundusz MKS oraz budowę pomnika ofiar Grudnia 1970 r. W Elblągu SB aresztowała delegatów komitetu strajkowego M. Bogdańskiego i T. Siedleckiego. W Gdańsku tamtejszy MKS skupiał 388 zakładów. 23 sierpnia ukazał się pierwszy numer Strajkowego Biuletynu Informacyjnego „Solidarność”. 24 sierpnia do Gdańska przyjechała grupa zaproszonych przez MKS ekspertów, by wspierać go w jego pracach. Powołano Komisję Ekspertów – Tadeusz Mazowiecki, Bohdan Cywiński, Bronisław Geremek, Tadeusz Kowalik, Waldemar Kuczyński, Jadwiga Staniszkis, Andrzej Wielowieyski oraz w terminie późniejszym doszli Jerzy Stembrowicz, Andrzej Stelmachowski i Jan Strzelecki. 29 sierpnia MKS prowadzą rozmowy z delegacją rządową. Kwestią sporną jest powstanie wolnych związków zawodowych. 30 sierpnia 1980 r. MKS w Szczecinie podpisał porozumienie z delegacją rządową. W Stoczni Gdańskiej o godzinie 14.00 rozpoczynają się rozmowy z komisją rządową, po czym następuje wstępna akceptacja części z 21 postulatów. Lech Wałęsa domaga się zakończenia represji SB względem działaczy opozycji, ale wicepremier Jagielski zasłania się niewiedzą na ich temat. Decyzją MKS, wydanej w drodze głosowania w sali BHP, dalsze rozmowy rozpoczną się z chwilą uwolnienia wszystkich więźniów politycznych. 31 sierpnia 1980 r. w sali BHP Stoczni Gdańskiej podpisano porozumienie pomiędzy MKS reprezentującym ponad 700 zakładów oraz delegacją rządową. Kwestią sporną było zwolnienie więźniów politycznych, czego domagał się Wałęsa. Wicepremier Jagielski ostatecznie wyraził zgodę na pisemne gwarancje zwolnienia więźniów. O godzinie 16.00 podpisano porozumienie. Strajk dobiegł końca. Według raportu MSW dostarczonego Stanisławowi Kani w dniu 30 sierpnia w 28 województwach strajkowało 700 zakładów i ponad 700 tysięcy pracowników, m.in. komunikacja miejska w 13 miastach. W podpisanym dokumencie władze zobowiązały się m.in. zgody na rejestrację w sądzie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego (NSZZ) „Solidarność”, co nastąpiło 10 listopada 1980 r., a także do uwolnienia więźniów politycznych, rozpoczęcia reform gospodarczych i wzniesienia pomnika ofiar grudnia 1970 r. Porozumienia ze Szczecina, Gdańska i potem z Jastrzębia-Zdroju otworzyły drogę do organizowania się społeczeństwa.

tk