Niezależna Gazeta Obywatelska

14 września 2024 r. w kościele pw. św. Kazimierza w Powiewiórce na Litwie (rej. święciański) odbędą się uroczystości pogrzebowe Napoleona Ciukszy ps. „Waligóra”, żołnierza Armii Krajowej oddziału Antoniego Burzyńskiego „Kmicica” oraz 5. Wileńskiej Brygady AK. Jego szczątki zostały odnalezione i zidentyfikowane przez Instytut Pamięci Narodowej.

Program uroczystości:

10.00 – Msza Święta w kościele pw. św. Kazimierza w Powiewiórce.

11.00 – Przejście konduktu pogrzebowego na cmentarz.

11.30 – Uroczysty pochówek.

W uroczystościach wezmą udział m.in. żołnierze z 9 Warmińskiego Pułku Rozpoznawczego, która to jednostka nosi imię płk Zygmunta Szendzielarza ps. „Łupaszka” – dowódcy „Waligóry”.

Organizatorami uroczystości są: Starostwo w Podbrodziu oraz Instytut Pamięci Narodowej.

Napoleon Ciukszo, ps. „Waligóra” urodził się w 1913 roku we wsi Bielkiszki na Wileńszczyźnie. Pochodził z rodziny o tradycjach patriotycznych. Od marca 1935 r. służył w 4 kompanii 85 Pułku Strzelców Wileńskich. W czasie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej. Już w marcu 1943 r. przyłączył się do pierwszego, stale przebywającego w terenie, oddziału AK Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”. Brał udział w potyczkach z wojskami okupacyjnymi. Gdy oddział powiększył się, „Waligóra” był w grupie zaufanych, doświadczonych żołnierzy tworzących radę przyboczną „Kmicica”. 26 sierpnia 1943 r. w wyniku zdrady doszło do ataku sowieckiego na polską bazę nad jeziorem Narocz. Waligórze jako jednemu z nielicznych udało się uniknąć aresztowania. Przyłączył się do 5 Brygady AK mjr. „Łupaszki”. Kontynuował walkę w plutonie „Zapory”. Ciukszo pełnił tu funkcję dowódcy drużyny. Oddział operował w okolicy Świra. Przeprowadził liczne akcje przeciwko formacjom niemieckim oraz sowieckiej partyzantce. Napoleon Ciukszo zginął w grudniu 1943 roku. W nocy drużyna, którą dowodził, została wysłana do leśniczówki w zaścianku Sobkiszki, by rozbroić gajowego. W czasie akcji „Waligóra” otrzymał śmiertelny postrzał. Towarzysze broni pochowali go na skraju lasu na terenie majątku Cypliszki.

Szczątki „Waligóry” został odnalezione przez Instytut Pamięci Narodowej w 2022 r. w Cypliszkach. Nota identyfikacyjna potwierdzająca identyfikację odnalezionych szczątków została wręczona 1 grudnia 2023 r. w Belwederze.

Źródło: l24.lt