Niezależna Gazeta Obywatelska

W pałacu Arcybiskupów Krakowskich zaprezentowano pierwszy z trzech tomów naukowego wydania „Dzieł literackich i teatralnych” Karola Wojtyły, w którym zebrano juwenilia, czyli utwory młodzieńcze przyszłego papieża, powstałe w latach 1938-1946 – poinformował portal internetowy krakowskiego wydania „Gościa Niedzielnego”.

Książkę wydał Znak, który jako pierwszy opublikował w 1979 roku tom poezji i dramatów Wojtyły.

Podstawą źródłową obecnego wydania były przede wszystkim rękopisy i maszynopisy przechowywane w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: <Psałterza Dawidowego-Księgi Słowiańskiej>, <Ballady wawelskich arkad”> i niepublikowanego do czasu obecnej edycji naukowej prozatorskiego utworu <Ciągle jestem na tym samym brzegu>”

– czytamy w portalu.

Ten ostatni utwór powstały między lutym 1941 a październikiem 1942 roku, a poświęcony rezygnacji z życia rodzinnego na rzecz wyboru kapłaństwa, wzbudził największe zainteresowanie, mówi bowiem wiele o życiu wewnętrznym Jana Pawła II.

To jedyny tekst w biografii Wojtyły, który opowiada o relacji z kobietą, o rozważaniach, czy jego powołaniem jest małżeństwo, rodzina, ludzka miłość, a jednocześnie pokazuje wzywanie przez Boga. Bohaterami utworu są Łukasz i Maria, a Karol Wojtyła sięga w nim po monolog wewnętrzny; ta forma wróci potem m.in. w utworze „Przed sklepem jubilera”

– powiedziała o nim doktor Anna Karoń-Ostrowska, która odnalazła go w archiwum kurii (cytat za Polską Agencją Prasową).

O rezultatach toczących się od czterech lat pod egidą Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie i Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie prac edytorskich mówili podczas konferencji prasowej członkowie Komitetu Naukowego Krytycznego Wydania Dzieł Literackich Karola Wojtyły.

Jerzy Trela recytował fragmenty młodzieńczych utworów Wojtyły, a swojego wielkiego przyjaciela z Wadowic wspominała występująca razem z nim na scenie podziemnego Teatru Rapsodycznego w Krakowie w okresie okupacji hitlerowskiej Halina Kwiatkowska.

Dzięki tej prezentacji przeżyliśmy ponownie spotkanie z Janem Pawłem II. Przekonaliśmy się, że w tym tomie zawarto autentyczny dorobek literacki Karola Wojtyły”

– powiedział emerytowany metropolita krakowski ksiądz kardynał Stanisław Dziwisz (ten i wszystkie dalsze cytaty za „GN”).

A jego następca ks. arcybiskup Marek Jędraszewski dodał:

Dzięki lekturze i analizie wszystkich tych, którzy krytycznie opracowali te dzieła literackie, możemy prześledzić drogę rozwoju duchowego młodego Karola Wojtyły. Ten pierwszy tom pięknie pokazuje jego dojrzewanie, jego wzrastanie.”

Sukcesem edytorów było m.in. stuprocentowe odczytanie nie zawsze wyraźnych rękopisów młodego Wojtyły, ustalenie ostatecznej wersji tekstów oraz czasu ich powstania.

Bez znajomości młodzieńczej twórczości literackiej przyszłego papieża trudno byłoby w pełni zrozumieć jego drogę do kapłaństwa i jego pontyfikat. Najbardziej fascynujący jest etap, kiedy w tych tekstach widać proces stopniowego dochodzenia do decyzji, że nie poezja, nie dramaturgia, nie aktorstwo, a kapłaństwo będzie jego powołaniem życiowym”

– podkreślił kierujący Komitetem teatrolog z Uniwersytetu Jagiellońskiego profesor Jacek Popiel.

Fascynującą przygodą nazwał prace nad naukową edycją dzieł literackich przyszłego papieża znawca jego twórczości literackiej i autor książki o nim pt. „Boży szaleniec”, dyrektor Biblioteki Kraków dr Stanisław Dziedzic.

Analizując różne wersje rękopisów można było śledzić proces twórczy. Wydając niegdyś młodzieńcze sonety składające na „Psałterz Dawidów-Księgę Słowiańską”, korzystałem z rękopisu zachowanego w rodzinie Mieczysława Kotlarczyka, przyjaciela Wojtyły, twórcy Teatru Rapsodycznego. W trakcie prac nad obecną edycją mogłem go skonfrontować z inną wersją rękopiśmienną, zachowaną w krakowskim archiwum kurialnym. Dzięki temu można było ustalić ostateczny wariant tekstu”

– powiedział „Gościowi Niedzielnemu”.

Publikacja całości naukowej edycji „Dzieł literackich i teatralnych” Karola Wojtyły zakończy się za dwa lata, w 100. rocznicę urodzin Jana Pawła II.

 

Jerzy Bukowski*

*Filozof, autor „Zarysu filozofii spotkania”, piłsudczyk, harcerz, publicysta, rzecznik Porozumienia Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych w Krakowie, przewodniczący Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego w Krakowie, były reprezentant prasowy śp. pułkownika Ryszarda Kuklińskiego w Kraju