Niezależna Gazeta Obywatelska

Syn ostatnich właścicieli dóbr żywieckich, honorowy obywatel tego miasta, książę Karol Stefan Habsburg zmarł w szpitalu Sztokholmie w wieku 96 lat – poinformował Polską Agencję Prasową burmistrz Żywca Antoni Szlagor.

– Był wielkim przyjacielem naszego miasta, stale zatroskanym o jego los i żywo interesującym się tym, co dzieje się w Żywcu. Jeszcze dziś rano modliliśmy się o jego powrót do zdrowia w żywieckiej konkatedrze. Niestety, wieczorem nadeszła smutna wiadomość Cześć jego pamięci! – powiedział burmistrz przekazując tę smutną informację do PAP i zapewniając, że delegacja żywczan weźmie udział w pożegnaniu księcia, które odbędzie się w Szwecji.

 

Urodzony 29 października 1921 roku w Balicach koło Krakowa Karol Stefan Habsburg był synem arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga i jego żony, szwedzkiej księżnej Alicji Ankarcrony. Młode lata spędził w Żywcu, skąd wyjechał w 1951 roku z matką i z siostrami Marią Krystyną oraz Renatą na pogrzeb ojca do Szwecji, gdzie osiadł na stałe. „Żywieccy Habsburgowie są blisko spokrewnieni z domem panującym niegdyś w Wiedniu, w tym z cesarzem Franciszkiem Józefem I. Mają wspólnego przodka, cesarza Leopolda II. Dobra żywieckie trafiły w ręce Habsburgów w 1838 r. Od Wielopolskich odkupił je arcyksiążę Karol Ludwik. W 1895 r. odziedziczył je arcyksiążę Karol Stefan Habsburg, który zapoczątkował żywiecką linię rodu. To oni wybudowali w mieście m.in. browar, współcześnie jeden z największych w Polsce, a także pałac. Ostatnimi przedwojennymi właścicielami dóbr byli Karol Olbracht i Alicja. Oboje byli przywiązani do polskości; finansowali wiele przedsięwzięć kulturalnych, naukowych, towarzystw i organizacji społecznych. Arcyksiążę był pułkownikiem Wojska Polskiego. Po 1939 r. nie podpisał volkslisty, za co był więziony przez Niemców. Księżna złożyła przysięgę w AK. Za działalność w konspiracji została uhonorowana Krzyżem Walecznych. Niemcy stosowali wobec Habsburgów z Żywca represje. Zarekwirowali ich majątek. Po wojnie żywieccy Habsburgowie byli szykanowani przez komunistów. Wyjechali, a władze odebrały im polskie obywatelstwa”

– czytamy w depeszy Polskiej Agencji Prasowej.

Księżna Maria Krystyna ponownie otrzymała polski paszport Rzeczypospolitej w 1993 roku, a osiem lat później powróciła na stałe w rodzinne strony zamieszkując w dawnej żywieckiej posiadłości Habsburgów, w niewielkim mieszkaniu na miejscu przedwojennej kręgielni. Została bardzo miło przyjęta zarówno przez władze, jak i przez mieszkańców Żywca, z których część pamiętała ją jeszcze sprzed wyjazdu z Polski. Zmarła w wieku 88 lat w 2012 roku.

Ostatnie z dzieci arcyksiążęcej pary, Renata Habsburg-Lorena de Zulueta, mieszka w Madrycie.

 

Jerzy Bukowski*

 

*Filozof, autor „Zarysu filozofii spotkania”, piłsudczyk, harcerz, publicysta, rzecznik Porozumienia Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych w Krakowie, przewodniczący Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego w Krakowie, były reprezentant prasowy śp. pułkownika Ryszarda Kuklińskiego w Kraju.