Stosunkowo niedawno, bo 1 grudnia 2015 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015r., poz. 689), która wprowadza m.in. możliwość odroczenia terminu płatności składek oraz rozłożenia na raty należności z tytułu składek również w części finansowanej przez ubezpieczonego, czyli całej kwoty należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Jakie mogą być konsekwencje, gdy nie będę mógł spłacać rat w wysokości ujętej w harmonogramie z powodu np. pogorszenia sytuacji materialnej? W takiej sytuacji można zwrócić się o renegocjację warunków umowy tj. z prośbą o zmniejszenie wysokości rat. Wniosek powinien być umotywowany i poparty faktami mającymi wpływ na obecną sytuację np.: utrata pracy, znaczny wzrost kosztów leczenia, zdarzenia losowe których następstwem były nieplanowane wydatki itp. W takich przypadkach sporządzany jest aneks do umowy, który zawiera ustalony nowy harmonogram spłaty pozostałego zadłużenia. Przeliczeniu ulega tylko opłata prolongacyjna, natomiast wysokość pierwotnie ustalonych odsetek nie ulega zmianie. Może zaistnieć także odwrotna sytuacja – polepsza się stan materialny i dłużnik chce jednorazowo uregulować pozostałe zadłużenie. Wtedy także konieczny jest wniosek o renegocjację, następuje przeliczenie opłaty prolongacyjnej, która ulega zmniejszeniu.
Od roku mam zawieszoną działalność gospodarczą. Czy przy ubieganiu się o rozłożenie na raty lub odroczenie należności muszę złożyć dokumenty dotyczące pomocy publicznej?
Obowiązek stosowania przepisów w zakresie pomocy publicznej dotyczy wszystkich podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, bez względu na to, czy przepisy obowiązujące w danym państwie członkowskim przyznają temu podmiotowi status przedsiębiorcy. Podkreślenia wymaga fakt, iż statusu przedsiębiorcy nie traci osoba, która okresowo zawiesiła prowadzenie działalności gospodarczej. W każdym czasie może wznowić działalność i stać się podmiotem konkurującym na rynku. Dopiero wykreślenie działalności gospodarczej z odpowiedniego rejestru powoduje utratę statusu przedsiębiorcy.
Czy w razie kłopotów z opłacaniem składek mogę liczyć na to, że ZUS pozwoli mi je uregulować w przyszłości?
– Jeśli takie problemy się pojawią to jak najbardziej można wnioskować o odroczenie terminu ich płatności. Zgoda na odroczenie płatności składek polega na tym, że ZUS nie będzie prowadził egzekucji powstałych należności. Zawarcie z ZUS umowy
o uregulowaniu składek w wydłużonym terminie daje jeszcze inną korzyść. Jest nią odstąpienie od naliczania odsetek za zwłokę. Jest tylko pobierana tzw. opłata prolongacyjna, która wynosi 50 proc. stawki odsetek za zwłokę obowiązującej
w dniu podpisania z ZUS umowy. Naliczana jest ona od dnia następującego po upływie terminu płatności należności głównej do dnia płatności odroczonej należności głównej. Wystąpić o ulgę może każdy płatnik, który ma przejściowe problemy płatnicze by
w ustawowym terminie regulować swoje zobowiązania składowe. Wnioskować o ulgę nie musi osobiście Pan, bo może to zrobić inna uprawniona osoba, czyli pełnomocnik – osoba posiadająca Pana pisemne upoważnienie. Trzeba mieć też świadomość,
że odroczenie może dotyczyć tylko składek bieżących lub przyszłych czyli takich których ustawowy termin płatności nie upłynął. Taka wiedza nie jest bez znaczenia bo odpowiedni wniosek do ZUS należy złożyć najpóźniej w dniu terminu płatności danej składki. Można starać się o odroczenie składek w pełnej kwocie na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych.
Czy samo złożenie wniosku o odroczenie terminu płatności to tylko formalność i gwarantuje skuteczne załatwienie sprawy?
– Samo złożenie wniosku nie daje takiej gwarancji. Jeżeli płatnik zostanie powiadomiony o odmowie, to ma obowiązek uregulować należne składki wraz z odsetkami. Jeżeli jednak zostanie wydana taka zgoda, to płatnik składek musi mieć świadomość, że niedotrzymanie warunków udzielonej ulgi powoduje natychmiastowe zerwanie zawartej umowy. W rezultacie należności, które zostały objęte umową stają się płatnościami wymagalnymi czyli będą dochodzone przez Zakład w trybie egzekucji. Ma to również takie konsekwencje, że zadłużenie danego płatnika wobec ZUS zwiększa się nie tylko o należne odsetki za zwłokę w spłacie składek ale też o ewentualne koszty upomnienia i same koszty egzekucji. Korzystając z okazji przypominam, że o szczegółach dotyczących warunków odroczenia terminu płatności, niezbędnych dokumentach oraz trybie składania stosownego wniosku można dowiedzieć się ze strony www.zus.pl w sekcji Polecane.
Sebastian Szczurek rzecznik prasowy ZUS Opole