Niezależna Gazeta Obywatelska

III kwartał 2016 roku upłynął pod znakiem znacznego spadku popytu na kredyty mieszkaniowe. To największy kwartalny spadek liczby nowo udzielonych kredytów od pięciu lat. Istotny wpływ na tę sytuację miała dotychczasowa dynamika Programu „Mieszkanie dla Młodych” i stosunkowo szybkie wyczerpanie środków przewidzianych na bieżący rok, które nastąpiło już w marcu – wynika z najnowszego, opublikowanego właśnie Raportu AMRON.

W III kwartale 2016 r. klienci zawarli 42,6 tys. nowych umów o kredyt mieszkaniowy o łącznej wartości przekraczającej 9,6 mld zł. W ujęciu kwartalnym to odpowiednio o 13,2 proc. i 8,78 proc. mniej niż w okresie od kwietnia do czerwca bieżącego roku. Mimo tak istotnego spadku, wyniki są zbliżone do poziomu zanotowanego w analogicznym okresie roku 2015. Przy niemal identycznej wartości nowo udzielonych kredytów w ujęciu rocznym było ich o niespełna 3 proc. mniej.
– Wyniki akcji kredytowej w III kwartale 2016 roku potwierdziły formułowane przez nas w poprzednich raportach oceny, iż podstawowym motorem stosunkowo wysokiej akcji kredytowej w pierwszych dwóch kwartałach tego roku był udział kredytobiorców w wyścigu po dopłatę z rządowego Programu „MdM”. Środki na dopłaty zostały szybko wyczerpane i efektem jest najwyższy w ostatnich 5 latach spadek liczby udzielonych kredytów z kwartału na kwartał. Nadal jednak sumaryczne wyniki w segmencie kredytów mieszkaniowych po trzech kwartałach 2016 roku są nieco lepsze od wyników analogicznego okresu roku 2015, co daje szansę na powtórzenie ubiegłorocznego wyniku na koniec roku – tłumaczy dr Jacek Furga, prezes Centrum Prawa Bankowego i Informacji Sp. z o.o., szef Centrum AMRON.
Według listopadowego pomiaru Monitora Bankowego, bankowcy patrzą na segment kredytów mieszkaniowych z tylko lekko zarysowanym optymizmem. – W perspektywie najbliższych trzech miesięcy spodziewany jest niewielki wzrost, jak zazwyczaj ma to miejsce pod koniec roku, jednak dynamika prognozy osłabia się. Decyzje klientów odnośnie zaciągnięcia kredytu mieszkaniowego jeszcze w tym roku może stymulować perspektywa podniesienia progu wymaganego wkładu własnego do 20 proc., który zacznie obowiązywać od stycznia. Według zdecydowanej większości ankietowanych czynnik ten spowoduje umiarkowane lub znaczące osłabienie akcji kredytowej od nowego roku. Część kredytobiorców z pewnością czeka także na wznowienie przyjmowania wniosków na dopłaty z Programu „MdM” na 2017 r., co także nastąpi z początkiem stycznia i może być powodem wstrzymania decyzji o kredycie jeszcze w tym roku – uważa Krzysztof Pietraszkiewicz, szef Związku Banków Polskich.
Grupa robocza
Wzorcowa dokumentacja kredytowa Loan Market Association („LMA”) jest powszechnie przyjęta na rynkach międzynarodowych i krajowych jako punkt wyjścia do tworzenia umów kredytu. Stosowanie umów kredytowych przygotowanych w oparciu o wzorce LMA stało się również praktyką rynku polskiego. Dotychczas poszczególne banki, kredytobiorcy i reprezentujące ich kancelarie stosowały własne wzory umowy kredytowej. W konsekwencji na rynku polskim możemy spotkać wiele dokumentów przedstawiających różny sposób tłumaczenia standardowych dokumentów LMA, jak również różny sposób adaptacji do prawa polskiego rozwiązań prawnych zawartych w dokumentach wyjściowych LMA.
Związek Banków Polskich powołał Grupę Roboczą i zaprosił do niej wybitnych ekspertów w celu opracowania jednolitego wzorca polskiej umowy kredytu konsorcjalnego, odzwierciedlającego postanowienia dokumentacji LMA rządzonej prawem angielskim. W efekcie prac Grupy Roboczej wypracowano projekt umowy kredytowej w języku polskim, oparty o prawo polskie i poddany jurysdykcji sądów w Polsce, a ponadto implementujący, najszerzej jak było to możliwe, postanowienia stosowanego na arenie międzynarodowej wzorca umowy wielowalutowego kredytu terminowego oraz odnawialnego oraz umowy kredytowej dla rynków rozwijających się (w zakresie postanowień dotyczących zabezpieczeń kredytu) przygotowanych przez LMA. Wzór umowy kredytowej stanowi odpowiedź na głosy rynku dotyczące potrzeby ustalenia projektu dokumentu dostosowanego do realiów prawnych w Polsce, który może być punktem wyjścia dla obu stron do dalszych negocjacji.
Słabnie aktywność na rynku kredytów
Listopadowy pomiar monitora bankowego wpisuje się w tendencję spadkową zaobserwowaną w październiku. Na wyniki Monitora Bankowego składają się zarówno spadki w zakresie oceny bieżącej jak i wskaźnika prognoz. W odróżnieniu jednak od badania październikowego w najnowszym pomiarze silniejsze spadki zanotował wskaźnik prognozy (spadek o 2.3 pp.) od wskaźnika oceny bieżącej. Na uwagę zasługuje wskaźnik kredytów mieszkaniowych, który obniżył się o 16 pp. m/m a w relacji rocznej o 32 pp. Indeks kredytów konsumenckich zanotował spadek o 6 pp m/m i o 16 pp w porównaniu do badania sprzed roku. Równie niepokojące są przewidywani
a dotyczące sześciomiesięcznej sytuacji ekonomicznej kraju. Indeksy prognozy związane z sytuacją ekonomiczną przedsiębiorstw, sytuacją ekonomiczną gospodarstw domowych a także gospodarki kraju zanotowały konsekwentnie spadki między 9 a 10 pkt.

Paweł Pietkun, www.3obieg.pl