Niezależna Gazeta Obywatelska

9 listopada 1940 r. zmarł we Lwowie Konstanty Wolny śląski działacz narodowy i społeczny na rzecz polskości Górnego Śląska, pierwszy marszałek Sejmu Śląskiego oraz współautor Statutu Organicznego Województwa Śląskiego.

Po ukończeniu studiów (w 1901 r.) pracował jako adwokat na Śląsku, angażując się jednocześnie politycznie. Po kilkuletniej praktyce sądowej zdał państwowy egzamin asesorski w Ministerstwie Sprawiedliwości w Berlinie. Zamieszkał w Gliwicach, gdzie został pierwszym polskim adwokatem. Działa wraz z Korfantym i Cyrylem Ratajskim w Towarzystwie Demokratyczno-Narodowym, a następnie jako członek Stronnictwa Polskiego na Śląsku.

Z chwilą wybuchu I wojny światowej został prewencyjnie aresztowany i osadzony w twierdzy w Nysie, następnie przez trzy lata odbywał służbę wojskową w armii pruskiej. Większość czasu spędził w Janowie Podlaskim. Po zdemobilizowaniu w listopadzie 1918 r. osiadł w Bytomiu, który w tym czasie stawał się głównym ośrodkiem polskiej działalności politycznej na Górnym Śląsku.

Po zawarciu polsko-niemieckiej umowy amnestyjnej (1 października 1919) Wolny powrócił do Bytomia, by zostać obok Rymera (NPR) i Biniszkiewicza (PPS) jednym z zastępców komisarza sekretariatu plebiscytowego.

Wolny przewodniczył Komisji Samorządowej, która w ciągu dwóch miesięcy, od maja do lipca 1920 opracowała Statut Organiczny Województwa Śląskiego, który stał się integralną częścią ustawy konstytucyjnej[4] Sejmu Ustawodawczego z 15 lipca 1920 r. a tym samym aktem normatywnym określającym kształt i zasady funkcjonowania autonomii Województwa Śląskiego.

Po powrocie na Śląsk, osiadł w Katowicach i otworzył kancelarię adwokacką. W latach 1918-1922 z wielkim zaangażowaniem włączył się w budowę różnych struktur i instytucji, kierujących polską działalnością narodową na Górnym Śląsku. Został posłem (ChZL), a następnie pierwszym marszałkiem Sejmu Śląskiego, którym był przez trzy kadencje. Był dziekanem Rady Adwokackiej w Katowicach.

Konstanty Wolny był inicjatorem założenia Biblioteki Sejmu Śląskiego. Dzięki jego staraniom 9 lutego 1934 r. biblioteka ta została ustanowiona biblioteką okręgową dla województwa śląskiego (późniejsza Biblioteka Śląska). Był mecenasem sztuki, kultury i sportu, oraz publicystą

Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Po wybuchu II wojny światowej We wrześniu 1939 r., uciekając przed Niemcami, dotarł w połowie września do Lwowa, gdzie był jednym ze współzałożycieli Śląskiego Komitetu Uchodźców. Konstanty Wolny zmarł 9 listopada 1940 r. w wieku 63 lat i został pochowany w grobowcu OO. Jezuitów na cmentarzu Janowskim we Lwowie.

W związku z 135. rocznicą urodzin K. Wolnego i 90. rocznicą pierwszych wyborów do Sejmu Śląskiego Sejmik Województwa Śląskiego ogłosił rok 2012 Rokiem Konstantego Wolnego.

Strona ukraińska zgodziła się na ekshumację, szczątki Konstantego Wolnego zostały przewiezione do Katowic, gdzie 6 czerwca 2012 roku pochowano je na cmentarzu przy ul. Francuskiej.

Oprac. TK, źródło: wikipedia.pl