Niezależna Gazeta Obywatelska

Od pewnego czasu sondaże wskazują na wyraźną przewagę Prawa i Sprawiedliwości nad Platformą Obywatelską. W sondażu TNS Polska dla „Wiadomości TVP1” z 13 sierpnia br partia Jarosława Kaczyńskiego może liczyć na 43 % poparcie społeczeństwa. Na partię D. Tuska głosować chciałoby 32 procent badanych. Jest to pierwszy sondaż, w którym PiS notuje tak wyraźną przewagę nad partią rządzącą. Wygląda na to, że negatywna dla partii J. Kaczyńskiego tendencja trwale się odwróciła. PiS po 6 latach spędzonych w opozycji znów stał się partią, która może realnie myśleć o wygranej w następnych wyborach i przejęciu władzy.

Wyciszanie Prezesa

Na pewno dobrym posunięciem taktycznym było „schowanie w cień” osoby Prezesa. Jarosław Kaczyński od czasu afery trotylowej nie zaliczył bowiem żadnej wypowiedzi, która mogłaby zostać uznana za kontrowersyjną. Nie wypowiada się już w mediach w każdej, nieraz nawet błahej sprawie, ani nie daje się wciągać w awantury prowokowane przez polityków PO czy Ruchu Palikota. Jarosław Kaczyński uznał, że nie musi być wyrazisty w mediach, by konsekwentnie budować poparcie dla swojego ugrupowania. Od paru miesięcy wyraźnie mniej się wypowiada i bardziej waży słowa. Unika radykalizmu. Wygląda na to, że wyciągnął wnioski, iż ostra retoryka jednak w budowaniu społecznego poparcia na dłuższą metę nie pomaga. To dobry punkt wyjścia.

Dbałość o wizerunek Prezesa to dobra taktyka ze strony PiS, bowiem zdaniem sporej części społeczeństwa to właśnie Jarosław Kaczyński był dotychczas największym obciążeniem swojej partii i wielu wyborców niezdecydowanych nie chciało oddać swojego głosu na PiS głównie ze względu na osobę lidera. Odwrócenie tej tendencji, pokazanie, że Prezes Kaczyński to jednak nie tylko polityczny awanturnik i radykał, ale też dojrzały polityk, o dużej politycznej wiedzy, człowiek z pasją, charyzmą oraz przede wszystkim – posiadający spójną wizję państwa z pewnością może pomóc odwróci negatywne dla tej partii tendencje.

Samo „wyciszenie Prezesa to jednak, by wygrać najbliższe wybory parlamentarne zdecydowanie za mało. Jeśli PiS chce być poważną alternatywą dla rządów PO i pokazać Polakom, że potrafi rządzić lepiej, powinien przeprowadzić również szereg innych, bardziej kompleksowych zmian.

1. Klub parlamentarny. Przede wszystkim warto, by PiS zdecydował się na odmłodzenie kadr partyjnych. Wprowadzanie zmian można byłoby rozpocząć od klubu parlamentarnego. Mariusz Błaszczak może pozostać na stanowisku przewodniczącego, ale dobrze, gdyby do kierownictwa klubu weszło kilku nowych posłów. Nowymi wiceprzewodniczącymi mogliby zostać: Mariusz Antoni Kamiński, Zbigniew Girzyński, Andrzej Duda i Krzysztof Szczerski. To młodzi politycy, pokolenie 35-40-latków. Ich dokooptowanie z pewnością pomogłoby zdynamizować prace klubu oraz mogłoby pomóc w odświeżeniu wizerunku ugrupowania. Politycy, którzy pełnią już obecnie w partii inne funkcje (jak poseł Beata Szydło, która jest wiceszefową PiS i M. Kuchciński – wicemarszałek Sejmu) mogliby ustąpić miejsca w Prezydium klubu innym działaczom. Rzecznikiem prasowym partii może pozostać A. Hofman, ale powinien on unikać radykalizmu, do którego ma skłonności.

2. Więcej młodych w KP PiS. Zmiany personalne przydałyby się także w Komitecie Politycznym PiS. Obecnie jest on zdominowany przez działaczy tworzących tzw. „Zakon PC”. Jadwiga Staniszkis od lat apeluje, by Prezes Kaczyński przestał otaczać się wyłącznie starymi działaczami swojej poprzedniej partii. Z KP PiS powinni zniknąć: Kuchciński, Suski, Jasiński, Jurgiel, Tchórzewski, Krasulski. Ich miejsce powinny zająć takie osoby, jak K. Szczerski, P. Szałamacha, Mariusz O. Jędrysek, czy Jarosław Sellin. W Komitecie powinno się też pojawić więcej młodych działaczy, np. – łódzka działaczka Sylwia Ługowska.

3. Trzecia rzecz, którą powinien zrobić PiS, to pokazać społeczeństwu, że posiada kompetentnych ludzi, którzy po wygranych wyborach będą zdolni do przejęcia odpowiedzialności za państwo. Warto rozważyć powołanie partyjnego zespołu rzeczników. Mógłby on pełnić podobną funkcję,co Gabinet Cieni. Zespół mógłby składać się z dwóch sekcji programowych.

A) Sekcja Ekonomiczna
przewodnicząca – poseł Beata Szydło, finanse
Dawid Jackiewicz – polityka skarbowa
Paweł Szałamacha – transport, gospodarka
Zbigniew Kuźmiuk – gospodarka
Piotr Naimski i Mariusz O. Jędrysek – energetyka
Izabela Kloc – rozwój regionalny

b) Sekcja Społeczna

prof. Józefa Hrynkiewicz – przewodnicząca
Bolesław Piecha i Tomasz Latos – polityka zdrowotna
Sławomir Kłosowski – edukacja
Janusz Śniadek – polityka społeczna i rynek pracy

Wyeksponowanie partyjnych fachowców pokazałoby większą wiarygodność PiS oraz mogłoby utwierdzić wyborców w przekonaniu, że nie trzeba obawiać się przekazania władzy w ręce tej partii.

4. Jesienna ofensywa programowa. PiS musi także pokazać społeczeństwu, że posiada alternatywę programową i własne pomysły na państwo. Jesień to doskonały okres, by „zaatakować” rząd na polu gospodarki i polityki społecznej. Zwłaszcza, że manifestacje na wrzesień przygotowuje już Solidarność i związki zawodowe. Doskonałym pomysłem byłby powrót do debat programowych organizowanych pod hasłem „Alternatywa” z udziałem m.in. prof. Glińskiego i jego ekspertów. Tym bardziej, że problemów stojących aktualnie przed Polską nie brakuje, choćby kwestia zapaści demograficznej i przyszłości systemu emerytur. Reformy wymagać będzie system zabezpieczenia społecznego (głównie system emerytalny) Nie jest tajemnicą, że ZUS przeżywa obecnie problemy wynikające ze spadku liczby osób pracujących w stosunku do liczby pobierających świadczenia. Dobrze, gdyby PiS dał się przekonać do idei emerytury obywatelskiej (tzw. system kanadyjski), który proponuje obecnie P. Wipler i Fundacja Republikańska. Idea ta polega na tym, że każdy obywatel w wieku emerytalnym miałby zagwarantowaną minimalną emeryturę, w stałej wysokości (około tysiąca zł w sile nabywczej z poprzedniego roku). Dodatkowo, każdy miałby prawo ubezpieczać się indywidualnie. W obecnej, trudnej sytuacji ZUS koncepcja ta wydaje się racjonalna i godna rozważenia.

Inną istotną kwestią, również wartą zwrócenia uwagi jest poziom wolności gospodarczej w naszym kraju. Po 1989, mimo zmiany charakteru polskiej gospodarki i przyjęciu modelu rynkowego – wciąż nie przeprowadziliśmy liberalizacji i nie stworzyliśmy warunków sprzyjających rozwojowi przedsiębiorczości. Barier biurokratycznych hamujących rozwój Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz nadmiernych obciążeń fiskalnych wciąż jest jeszcze zbyt wiele. Warto, by PiS zwrócił też uwagę na tę kwestię. Proponując ułatwienia dla przedsiębiorców ugrupowanie J. Kaczyńskiego mogłoby zyskać poparcie i w tej grupie społecznej. Pomogłoby to też odkłamać przekonanie, że PiS jest partią nastawioną wrogo do przedsiębiorców i upatruje w nich wyłącznie złodziei i oszustów. PiS nie powinien bać się liberalizacji i deregulacji. W tym nie ma naprawdę nic złego.

Kolejną, wartą uwagi kwestią jest edukacja i nauka. PiS sprzeciwia się obowiązkowi szkolnemu 6-latków i tutaj wpisuje się akurat w oczekiwania większości społeczeństwa, które jest temu pomysłowi przeciwne. Warto, by ugrupowanie J. Kaczyńskiego zaproponowało reformę systemu kształcenia (niekoniecznie tak radykalną, jak likwidacja gimnazjów i powrót do 4-letniej szkoły średniej). Istotną kwestią są też sprawy szkolnictwa wyższego, choćby problem niskich nakładów na badania naukowe, czy wciąż ograniczony dostęp do szerokopasmowego Internetu. Dyskusja z udziałem naukowców, profesorów wyższych uczelni o reformie nauki i rozwoju technologicznym byłaby ciekawą inicjatywą.

5. PiS nie powinien rezygnować z walki z korupcją, co było sztandarowym hasłem tej partii w 2005. Debatę na ten temat partia J. Kaczyńskiego mogłaby przeprowadzić np. z ekspertami Stowarzyszenia „STOP Korupcji”. Może udałoby się wypracować nowe rozwiązania w zakresie walki z korupcją, oraz zaproponować reformę CBA ukierunkowaną na większą skuteczność w ściganiu przestępstw korupcyjnych, ale tak, by nie powtórzyć błędów z lat 2005-2007.

Debaty tematyczne z udziałem ekspertów z różnych środowisk oraz wypracowanie odpowiednich propozycji i rozwiązań pomogłyby odświeżyć ugrupowanie merytorycznie oraz sklasyfikować najważniejsze problemy i wyzwania stojące obecnie przed Polską. Ważne jednak, by wnioski znalazły odpowiednie przekłucie w projektach ustaw, a nie skończyło się wyłącznie na debatowaniu dla samej debaty.

6. Otwarcie na nowe środowiska. Warto, by PiS szerzej otworzył się na prawicowe organizacje pozarządowe, środowiska katolickie, organizacje pro life, czy konserwatywne think- tanki typu Stowarzyszenie „Młodzi Konserwatyści”.
Partia J. Kaczyńskiego powinna spróbować skonsolidować środowiska konserwatywne i centroprawicowe, które funkcjonują obecnie poza PiS. Pomocna w tym mogłaby być np. debata nt roli III sektora w polskim życiu publicznym. Zaproszenie do rozmów organizacji pozarządowych z różnych stron, nie tylko FR i Instytutu Sobieskiego byłoby ciekawym przedsięwzięciem.

7. Praca w terenie. Aktywność polityczna poprzez bezpośrednie spotkania z wyborcami to dobra metoda, niemniej w teren powinni też jeździć działacze PiS spoza ścisłego kierownictwa partii. Dobrze byłoby wyeksponować nowe twarze, promować posłów, którzy są kompetentni, a dotąd byli mało rozpoznawalni.

8. Retoryka. Unikać radykalnej retoryki. Nie tylko smoleńskiej. Dobrze, gdyby politycy PiS zamiast walenia w partię rządzącą zaczęli ją merytorycznie punktować. Krytyka, ale nie krytykanctwo.

9. Nie utrudniać dostępu do partii ludziom młodym. Problem PiS tkwi bowiem w starych działaczach aparatu partyjnego, wywodzących się głównie ze środowiska dawnego PC („zakon PC”), którzy bojąc się utraty wpływów, w obawie o własną pozycję i często synekury – konsekwentnie hamują napływ do partii ludzi młodych lub utrudniają ich awans w partyjnej hierarchii. PiS powinien dokonać przemiany pokoleniowej i otworzyć się szerzej na ludzi młodych. Sięgnąć po ludzi choćby z Instytutu Sobieskiego, dając im np. przy następnych wyborach miejsca na listach wyborczych do Sejmu.

10. No i przede wszystkim: PiS powinien stać się partią centroprawicową, szeroką i wielonurtową. Nie ograniczoną wyłącznie do elektoratu RM i środowiska Gazety Polskiej. Jednocześnie nie tracąc swojego konserwatywnego charakteru.

Zakończenie. Odmłodzenie kadr, wyeksponowanie kompetentnych ludzi oraz zaprezentowanie programu odpowiadającego na aktualne wyzwania stojące przed Polską może pomóc PiS wygrać najbliższe wybory parlamentarne, a Jarosławowi Kaczyńskiemu zasiąść po raz drugi w fotelu premiera. Wszystko zależeć będzie jednak od samego PiS. Na ile będzie zdolne do zmian i czy nie będzie zalicza żadnych poważniejszych wpadek. Jeśli to się uda, możliwe mogą być nawet samodzielne rządy.

Autor: Tomasz Zembrzuski, NGO Mysłowice