Niezależna Gazeta Obywatelska

Pan redaktor Żygadło łaskaw był dwa dni temu popełnić tekst „Spokojnie, bez emocji”, w którym zastanawia się nad tym czy my, Polacy mamy prawo oburzać się na Litwinów depczących polskość na Wileńszczyźnie. Naszym grzechem ma być ponoć nasz stosunek do RAŚ i mniejszości niemieckiej, której rzekomo nie tolerujemy na naszym podwórku. No cóż, po raz kolejny przychodzi mi polemizować z wypowiedziami redaktora Żygadły, który najpierw pisze, a potem zdarza mu się analizować rzeczywistość. Nie rozumie przede wszystkim podstawowych różnic pomiędzy polską mniejszością (niekiedy zaś większością) na Wileńszczyźnie, a mniejszością niemiecką czy zwolennikami RAŚ na Górnym Śląsku. Najpoważniejszą z nich jest pochodzenie etniczne każdej z tych grup. O ile Polacy na Wileńszczyźnie to z krwi i kości Polacy co najmniej od XIX w., kiedy nasilił się proces unarodowiania niższych warstw społecznych, o tyle dzisiejsza mniejszość niemiecka na Śląsku to w znakomitej większości potomkowie polskojęzycznych mieszkańców Górnego Śląska, którym (im samym, bądź im rodzicom i dziadkom) RFN zaoferowała obywatelstwo z racji ich urodzenia na terenie państwa niemieckiego. Ich przodkowie to powstańcy śląscy, zwolennicy przynależności Górnego Śląska do II Rzeczpospolitej noszący słowiańsko (polsko) brzmiące nazwiska. Nie twierdzę, że wszyscy, ale duża część z nich. Proszę spojrzeć w statystyki plebiscytowe. Tam znajdują się potwierdzenia moich tez. Gdy nastał porządek poczdamski, spora część z tych ludzi skorzystała z możliwości prawnych stworzonych przez RFN, uzyskała niemieckie paszporty i wyemigrowała do Niemiec Zachodnich. Tam oni sami, ich dzieci i wnuki „pokochały” niemieckość, a za nimi ich rodziny, które pozostały w PRL. Możliwość posiadania niemieckiego paszportu była dla tych ludzi, którzy w Polsce pozostali błogosławieństwem, bowiem stwarzało to im możliwość do sezonowych wyjazdów do pracy, odwiedzania krewnych etc. Niemcy kojarzyły się z dobrobytem, większą normalnością w życiu codziennym. I tym sposobem powstała dzisiejsza mniejszość niemiecka na Śląsku Opolskim. Większość tych „Niemców” nie mówi dziś po niemiecku, ba, nawet języka tego nie zna. Posłużę się przykładem sobie najbliższym. Mój młodszy brat, który Niemcem z pewnością nie jest, jest laureatem olimpiady języka niemieckiego. Nikt z jego kolegów w gimnazjum, w gminie gdzie 90% mieszkańców stanowi mniejszość niemiecka, nie potrafił się załapać nawet na etap wojewódzki tegoż konkursu. To pokazuje skalę zjawiska. Zaś Mniejszość Niemiecka jako siła polityczna to twór, który korzysta z głosów mniejszości niemieckiej na Śląsku Opolskim, bo jest przez nią postrzegany za „swoich”. Niemniej jednak to poparcie stale spada, bowiem Mniejszość Niemiecka na całe szczęście się kurczy, a młodsze pokolenie już nie widzi takich korzyści w posiadaniu niemieckich paszportów jak widziało pokolenie ich ojców czy dziadków. Jest to oczywiście rzecz zrozumiała, bowiem w obliczu otwarcia zachodnich rynków pracy dla wszystkich Polaków ta paszportowa niemieckość przestaje się zwyczajnie opłacać. Wpływy Mniejszości Niemieckiej są jednak nadal spore, zwłaszcza na poziomie gmin i powiatów, gdzie z braku alternatywy bierze ona wszystko albo prawie wszystko i dzieli się władzą tworząc przy tym lokalne układziki towarzysko – „polityczno” – biznesowe. Wobec tego kurczenia się i dostrzegania braku zainteresowania ze strony młodszego pokolenia MN podejmuje różne akcje, którymi na siłę chce przekonywać do niemieckości Opolszczyzny. Robi to w dużej mierze za pieniądze polskiego podatnika, na podstawie polskich ustaw i rękami polskich przedsiębiorstw. I tak na przykład na siłę stawia dwujęzyczne tablice z nazwami miejscowości, które często są dla Niemca zza Odry absolutnie nie do przeczytania, a co dopiero do wymówienia. Wszystko tu robione jest na siłę. Podobnie jest z RAŚ. RAŚ to odpowiedź na kurczenie się Mniejszości Niemieckiej. Nowy sposób na skupienie wokół siebie autochtonicznej ludności Górnego Śląska pod nowym szyldem. Cel niemniej jednak pozostaje ten sam – stworzyć ideologię zdolną zorganizować lokalny ruch społeczny i wyszarpać dla siebie część władzy. To posługiwanie się tymi samymi frazesami, na które niestety daje się też łapać ludność napływowa. Mała ojczyzna, heimat, wszyscy znamy tę paplaninę. Tu niemieckość, tu śląskość. Można by tak dalej wymieniać.

Z Polakami na Litwie sprawa wygląda jednak zupełnie inaczej. Jak już wspomniałem, to autentyczni kulturowo i etnicznie Polacy. Od dawien dawna. Co więcej uważający się często za prawdziwszych niż ci z terenów dawnej Korony. To ludność, która zamieszkuje tereny Wileńszczyzny od setek lat. Dwa lata temu miałem przyjemność 1000 km od Opola, w Turmoncie, na dzisiejszej granicy litewsko – łotewskiej słuchać rozmów łamaną polszczyzną. Podobnie miałem sposobność słuchać homilii w kościele w Dyneburgu w północno-kresowej odmianie języka polskiego. Ci ludzie mieszkają tam od setek lat, są potomkami czy to polskiej szlachty czy mieszczan czy chłopów z Litwy i Kurlandii. Przed wybuchem I wojny światowej, kiedy niepodległe państwo polskie nie istniało, większość mieszkańców Kowna i Wilna stanowili Polacy. W okresie międzywojennym Litwinów w Wilnie było ok. 1,5 – 2 tys. na 220 tysięcy ówczesnych mieszkańców. Wsie były absolutnie polskie i to nawet wzdłuż pasa granicznego po stronie litewskiej. To Litwini do społu z nazistami część z nich wygonili ze swoich domów, a polską inteligencję pomordowali w Ponarach. Wojna, przesiedlenia, okres sowiecki zdziesiątkowały polską ludność na Litwie, jednak przetrwała ona w sporej liczbie. Dziś w na terenie niepodległego państw litewskiego żyje około 200 tysięcy Polaków, co stanowi 7% ogółu mieszkańców tego państwa. Mniejszość polska zamieszkuje głównie na Wileńszczyźnie, w kilku rejonach (wileński, solecznicki) stanowiąc większość mieszkańców. I tej ludności nieustannie utrudnia się życie. Zabrania się, bądź nawet penalizuje się używanie polskich nazw (grzywny dla przewoźników za umieszczenie dwujęzycznych nazw na tablicach kierunkowych), lituanizuje się polskie nazwiska, zamyka polskie szkoły, odbiera możliwość pielęgnacji polskości łamiąc prawo międzynarodowe. Krótko mówiąc zabija się polską tkankę narodową na Litwie. Łatwiej będzie nam to zrozumieć wtedy, gdy zrozumiemy istotę litewskiego nacjonalizmu. Od zarania jest on obsesyjnie antypolski, do tego stopnia, że nawet w pisowni postanowiono sięgnąć po czeskie znaki graficzne, aby udowodnić, że się z Polską nie ma nic wspólnego. To także kolaboracja z III Rzeszą, wysiedlenia, wywłaszczenia i mordy na ludności Polskiej. Litwini w Polsce upatrują głównego wroga, większego aniżeli Rosja. Dla nich istnieć jako państwo, znaczy tyle co zwalczać wszelkie objawy polskości. I ta strategia jest realizowana od lat. Z resztą z pogardą traktują oni nie tylko Polaków, ale i także drugą co wielkości mniejszość narodową – Rosjan, którzy z kolei organizują się politycznie z Polakami.

Widać jak na dłoni zupełnie inną historię, zupełnie inne perspektywy problemów mniejszości narodowej. Niech Pan zatem uprzejmie nie raczy bić się w naszym imieniu w piersi za nasze rzekome grzechy wobec mniejszości niemieckiej czy wobec RAŚ. Niech Pan nie opowiada głupot, że ich nie tolerujemy. Owszem, my ich tolerujemy, łożymy na nich pieniądze, przestrzegamy prawa międzynarodowego i nie prowadzimy centralnie planowanej akcji antyniemieckiej na Śląsku. Zaś Litwini robią to na Wileńszczyźnie z coraz większą bezczelnością. My zaś mamy przede wszystkim pretensje do polskich władz, do polskiej dyplomacji, która nie robi nic, żeby temu zapobiec. Co gorsza, zaprasza prezydent Litwy na polskie święta narodowe i pozwala jej przemawiać. Polskie władze bardziej angażują się w eksport demokracji na Białoruś, posługując się tamtejszymi Polakami, których sytuacja przez takie wysługiwanie się europejskim demoliberałom również się pogarsza. Niech Pan najpierw przeanalizuje rzeczywistość, zerknie w statystki, sondaże, wiadomości, nauczy się rozróżniać, a dopiero później siądzie przed swój komputer i napisze parę zdań.

 Autor: Bartłomiej Gajos