Niezależna Gazeta Obywatelska

9 kwietnia 1241 r. pod Legnicą stoczono bitwę między zjednoczonymi wojskami chrześcijan (rycerstwo śląskie, wielkopolskie, małopolskie oraz posiłki z Niemiec) z Tatarami, jak nazywano w Europie Mongołów ze Złotej Ordy. Chrześcijanie ponieśli klęskę, a przywódca, książę śląski Henryk Pobożny poniósł śmierć, co zahamowało proces zjednoczenia ziem Polski w dobie rozbicia dzielnicowego.

W początkach XIII w. koczownicy lud Mongołów pod wodzą Czyngis-chana ruszył z Azji na podbój Europy. W 1237 r. zajęli Ruś Zaleską, w 1240 r. – Kijów i całą Ruś. W 1241 r. wojska tatarskie zaatakowały jednocześnie Węgry i Polskę. Spalili Lublin,. Sandomierz, Kraków i sięgnęli po Śląsk. 9 kwietnia doszło do bitwy na Dobrym Polu ok. 7 km na pd. – wsch. od Legnicy. Walka toczyła się ze zmiennym szczęściem i zakończyła się przegraną wojsk chrześcijan. Książę Henryk, korzystając z dogodnego usytuowania terenu podzielił swe wojska (ok. 8 tys. ) na cztery hufce: pierwszym dowodził książę Bolesław Szepiołka, kuzyn Henryka, drugim – Sulisław, brat wojewody krakowskiego, trzecim – książę Mieszko raciborski, a czwartym – Henryk Pobożny. O klęsce chrześcijan zadecydowała ucieczka z pola bitwy hufca dowodzonego przez księcia raciborskiego. Widząc załamanie się natarcia swych wojsk Henryk Pobożny – jak podaje Długosz – miał powiedzieć: „Gorze nam się stało” i poprowadzić ostatni hufiec do walki. W ostatniej fazie walki Mongołowie mieli wypuścić gazy trujące, co ostatecznie przesądziło o ich zwycięstwie. 40-letni książę wrocławski Henryk Pobożny poległ, a napastnicy odcięli mu głowę i ponieśli nią zatkniętą na włóczni do swego wodza, a następnie aż na Węgry. Ciało Henryka zostało odnalezione na pobojowisku dzięki wskazówce jego żony (miał sześć palców u lewej stopy). Wojska Tatarskie przez tydzień oblegały Legnicę, a następnie odeszły w stronę Raciborza.

Wokół bitwy narosło wiele mitów i polemik, a kryterium podziału spierających się w tej sprawie historyków jest stosunek do opisu bitwy przez Jana Długosza. Mimo iż nie znamy wszystkich szczegółów tej bitwy, to jednak znamy jej skutki, którymi był kres monarchii śląskiej i załamie się śląskich dążeń zjednoczenia ziem polskich i upadek najmocniejszego dotąd ośrodka polskiej myśli państwowej w 1 poł. XIII w. Książę Henryk zwany Pobożnym, stał się natomiast wzorem idealnego władcy-rycerza, syna świętej Jadwigi, który walczył z poganami i za wiarę i kraj oddał życie.

Zob. też: http://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Legnic%C4%85

Oprac. TK