Niezależna Gazeta Obywatelska

We wczesnym średniowieczu obszar, na którym powstała późniejsza Byczyna leżał w granicach państwa Ślężan, a potem księstwa wrocławskiego. Ok. 1290 r. władcą Byczyny był książę głogowski Henryk III († 1309 r.), a po podziale ziem między jego spadkobierców w 1312 r. miasto przeszło pod panowanie księcia Konrada I z Oleśnicy († 1366 r.) i dzieliło losy głogowsko-oleśnickiej linii Piastów. W 1322 r. Byczyna znalazła się w rękach książąt legnicko-brzeskich, a w latach 1341 – 1348 była we władaniu króla Polski Kazimierza Wielkiego. Później miasto nadal przechodziło z rąk do rąk i należało do: króla czeskiego Karola IV, księcia śląskiego Bolka II świdnickiego oraz do książąt opolskich – Władysława Opolczyka i Bolka III. Ostatecznie w 1370 r. miasto wykupił książę brzeski Ludwik I († 1398 r.), który zapisał się w dziejach jako fundator kościołów, mecenas kultury i protektor uczonych. Z dworem księcia (i ufundowaną przez niego kolegiatą w Brzegu) związany był m.in. Piotr z Byczyny, który uchodzi za autora Kroniki książąt polskich. Według niego Śląsk to jedna z polskich ziem, a wybitni Ślązacy to Polacy!

 We władaniu książąt brzeskich Byczyna pozostała do 1434 r., w którym to mający problemy finansowe książę Ludwik II zastawił ją dla księcia opolskiego. Do Piastów brzeskich miasto należało ponownie w latach 1488 – 1506. Potem znów przeszło we władanie ostatniego księcia opolskiego Jana Dobrego († 1532 r.). W 1536 r. Fryderykowi II brzeskiemu udało się odkupić Byczynę i od tej pory miasto pozostawało w posiadaniu książąt brzeskich aż do wygaśnięcia dynastii. 21 listopada 1675 r. po śmierci księcia Jerzego Wilhelma, ostatniego Piasta brzeskiego, Byczyna znalazła się w granicach monarchii habsburskiej.

Co ciekawe, mimo politycznych zawirowań, Byczyna dzięki żywym kontaktom z Polską stała się jednym z głównych ośrodków życia literackiego na Śląsku. W XVI i XVII w. mieszkańcy Byczyny prawie wyłącznie posługiwali się językiem polskim. W kościele ewangelickim odprawiano nabożeństwa w języku polskim, a potem w polskim i niemieckim.

 Autor: Fundacja Dla Dziedzictwa

Fot. 1) Dokument z 23.II.1488 r. wystawiony w Opolu, w którym książęta opolscy Jan i Mikołaj II zawierają porozumienie z ks. legnicko-brzeskim Fryderykiem I w sprawie m.in. Byczyny. Źródło: Archiwum Państwowe we Wrocławiu.

Fot. 2) Pocztówka z lat 30. XX w. Zbiory prywatne P. Mączka