Kartka z kalendarza: dziś mija 70. rocznica powstania Armii Krajowej

Niezależna Gazeta Obywatelska

70 lat temu, 14 lutego 1942 r. na mocy rozkazu gen. Władysława Sikorskiego, Naczelnego Wodza Sił Zbrojnych Związek Walki Zbrojnej przekształcono w Armię Krajową. ZWZ była początkowo krajową organizacją konspiracyjną podległą rządowi polskiemu w Paryżu. Na jej czele stał jako jej Komendant Główny gen. „Józef Godziemba” Kazimierz Sosnkowski, który po kampanii wrześniowej przedostał się do Paryża. Podlegali mu komendanci Obszarów w okupowanym kraju. Po upadku Francji, Komenda Główna ZWZ podlegała rządowi RP w Londynie uzyskując większą samodzielność w kierowaniu całością życia Podziemnej Polski. AK była zakonspirowaną siłą zbrojna polskiego podziemia, działającą pod okupacją niemiecką państwa polskiego i sowiecką w granicach sprzed 1 września 1939 r. oraz poza nimi. Była najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną armią podziemną z działających w tamtym czasie w Europie.

ZWZ był – tak samo jak później Armia Krajowa – podziemną armią Podziemnego Państwa Polskiego, krajowym odpowiednikiem działających otwarcie polskich sił zbrojnych na uchodźstwie. Wszystkie podstawowe struktury ZWZ-AK powstały w okresie zetwuzetowskim. Kolejnymi dowódcami AK byli: gen. Stefan Rowecki „Grot”, gen. Tadeusz Komorowski „Bór”, gen. Leopold Okulicki „Niedźwiadek”. Organem dowodzenia AK była Komenda Główna, która dzieliła się na wydziały ściśle wojskowe oraz komórki specjalne, jak Biuro Informacji i Propagandy (BIP), Kierownictwo Dywersji (Kedyw) i inne. AK powołała wojskowe sądy specjalne dla sądzenia osób popełniających przestępstwa: zdrady, szpiegostwa, denuncjacji, prześladowania ludności polskiej i czyny godzące w bezpieczeństwo AK. Struktura terytorialna AK opierała się na podziale na: wielkie obszary (odpowiednik regionów), w ramach których działały okręgi (odpowiednik województw), które były podzielone na obwody (odpowiednik powiatów). Na czele jednostek terytorialnych AK stali komendanci. Wraz z rozwojem organizacyjnym ZWZ-AK, struktura podziemnej armii była doskonalona i dostosowywana do zmieniającej się sytuacji. Pod koniec okupacji AK liczyła ok. 250 tys. oficerów, podoficerów i żołnierzy. Komenda Główna AK ni zdołała scalić wszystkich organizacji wojskowych działających w kraju i uznających zwierzchnictwo rządu w Londynie. Poza AK działały m.in. Narodowe Siły Zbrojne – organizacja o radykalnie antykomunistycznym obliczu.

Rota przysięgi Armii Krajowej:

W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej kładę swe ręce na ten Święty Krzyż, znak Męki i Zbawienia, i przysięgam być wiernym Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży Jej honoru i o wyzwolenie Jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił – aż do ofiary życia mego.

Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i rozkazom Naczelnego Wodza oraz wyznaczonemu przezeń Dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało. Tak mi dopomóż Bóg.

Autor: Tomasz Kwiatek

Komentarze są zamknięte