Niezależna Gazeta Obywatelska

Król Władysław Jagiełło (1362-1434) jest jedną z wybitniejszych postaci w naszych dziejach. 4 marca 1386 r. został królem Polski. Był to efekt wcześniejszych ustaleń polsko-litewskich w Krewie 14 sierpnia 1385 r. Jak doszło do tej genialnej koncepcji politycznej? Otóż, po śmierci Ludwika Węgierskiego w 1382 r. upadł projekt polsko-węgierskiej unii personalnej. Szlachta polska i rycerstwo zdecydowały, że królem Polski zostanie Jadwiga, młodsza córka zmarłego króla Ludwika z dynastii Andegawenów. Na męża wybrano jej wielkiego księcia litewskiego Jagiełłę, protoplastę dynastii Jagiellonów, z którą łączy się najpomyślniejszy okres w polskich dziejach. Jagiełło, władca ostatniego pogańskiego państwa w Europie, dostał koronę jako wiano przepięknej kobiety, spadkobierczyni wielkiej kultury europejskiej. Powstałe z ziem Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego państwo było największym w ówczesnej Europie. Złączenie obu krajów poprzez małżeństwo dwojga suwerennych władców przyniosło przede wszystkim przymierze przeciw Zakonowi Krzyżackiemu, który przeżywał okres największego rozkwitu. Bezkrwawa chrystianizacja Litwy była też dla Polski niekwestionowanym tytułem do chwały. Unia Polski z Litwą przyniosła zasadnicze zmiany w dynamice państwa polskiego. Wraz z rozszerzeniem obszaru państwa oraz nowymi zadaniami, płynącymi z przesłanek terytorialnych, rozszerzyły się horyzonty myśli i zamierzeń Polaków. Wiążąc się z Litwą, Polska przyjmowała na siebie również wszystkie jej obciążenia i współzawodnictwo z Moskwą. Związek polsko-litewski przechodził burzliwe koleje. Okazał się jednak trwały i przetrwał ponad cztery stulecia.

Władysław Jagiełło, syn Olgierda i wnuk Giedymina, był wielkim księciem litewskim i królem Polski, założycielem dynastii Jagiellonów. Po zawarciu unii w Krewie, 15 lutego 1386 r. przyjął chrzest i imię Władysław, a trzy dni później poślubił króla Polski Jadwigę Andegaweńską. Na króla Polski koronowano go 4 marca 1386 r. Przeprowadził bezkrwawą chrystianizację Litwy. Złamał potęgę Krzyżaków w słynnej bitwie pod Grunwaldem, ufundował wiele kościołów. By zapewnić synom polską koronę, podpisał szereg przywilejów, ważnych dla kształtowania się formuły późniejszego szlacheckiego państwa, przede wszystkim słynne niemnem captivabimus nisi iure victum (nikogo nie uwięzimy, nim nie zostanie pokonany prawem). Rządził 48 lat i był najdłużej panującym królem Polski. Pozostawił dwóch synów Władysława Warneńczyka i Kazimierza Jagiellończyka – twórcę polityki dynastycznej Jagiellonów.

Autor: Łukasz Żygadło