Niezależna Gazeta Obywatelska

„Lumen fidei”, czyli „Światło wiary” to pierwsza encyklika za pontyfikatu papieża Franciszka, ogłoszona 5 lipca bieżącego roku. Do powstania dokumentu przyczynił się w znaczącej mierze papież Benedykt XVI. Jego abdykacja sprawiła, że encyklika de facto posiada dwóch autorów. „Lumen fidei” stanowi świadectwo wiary obu wspomnianych papieży.

Encyklika, o której mowa, składa się z czterech rozdziałów. We wstępie dokumentu papież zaznacza, iż światłem wiary jest Bóg, który objawił się w Chrystusie. Bóg oświeca drogi naszego życia. Ojciec Święty podkreśla, że wiarę należy nieustannie pielęgnować, umacniać.

W pierwszym rozdziale, zatytułowanym: „Myśmy uwierzyli Miłości” papież odwołuje się do wiary Abrahama i ludu izraelskiego. Autor encykliki uwydatnia silny związek wiary z nadzieją. Wiara jest darem Boga. Akcent pada na stwierdzenie, iż wiara jest osobistym spotkaniem człowieka z Bogiem. Mowa jest także o pokusie niewiary. Gdy Ojciec Święty porusza temat pełni wiary chrześcijańskiej, zauważa, że Bóg najpełniej okazał miłość człowiekowi za sprawą odkupienia. Jak podkreśla papież, wiara jest naśladowaniem Jezusa. Pisząc o Kościele, autor encykliki wspomina o więzi łączącej Boga z wyznawcami wiary oraz o więziach pomiędzy samymi wierzącymi.

Drugi rozdział: „Jeśli nie uwierzycie, nie zrozumiecie” w początkowej części koncentruje się wokół zagadnień wiary i prawdy. Ojciec Święty zaznacza, że poznanie prawdy utwierdza wiarę. Poruszona zostaje kwestia relatywizmu, który nie uznaje istnienia prawdy absolutnej. Biskup Rzymu rozpatruje powiązanie prawdy z miłością. Jak wnioskuje, tylko miłość oparta na prawdzie jest trwała. Poznanie prawdy towarzyszące wierze chrześcijańskiej ściśle związane jest z otwarciem na miłość, która przemienia człowieka. Mowa jest tutaj o zrozumieniu wiary. Papież zaznacza, iż zarówno widzenie, jak i słuchanie odgrywają znaczącą rolę w poznaniu wiary. Wyakcentowana jest rola sakramentów, za sprawą których wierzący może – jak czytamy – dotknąć Chrystusa. Ojciec Święty rozpatruje relacje pomiędzy wiarą a rozumem. Odwołując się do myśli Jana Pawła II eksponuje stwierdzenie, że wiara i rozum są komplementarne względem siebie. Wiara zaprasza rozum do szerszego spojrzenia na otaczający świat. Biskup Rzymu zwraca uwagę, iż światło wiary obecne jest nie tylko w życiu wierzących, ale także towarzyszy osobom szukającym Boga. Papież przypomina o znaczącej roli, jaką światło wiary odgrywa w dialogu międzyreligijnym. W końcowej części rozdziału mowa jest o teologii chrześcijańskiej. W odróżnieniu od nauk doświadczalnych teologia nie ogranicza się do dociekań intelektualnych. Bóg jest Podmiotem rozważań teologicznych, a wiara stanowi konieczny element teologii.

W trzecim rozdziale, noszącym tytuł: „Przekazuję wam to, co przejąłem” Ojciec Święty pisze o przekazywaniu wiary. Zaznaczona jest ranga pamięci poszczególnych pokoleń, w której przechowywana jest wiara i dzięki której może być ona przekazywana. Podmiotem przekazywania wiary nieustannie jest Kościół. Wiara posiada nie tylko wymiar indywidualny, ale w znaczącym stopniu również wspólnotowy. Biskup Rzymu pisze o Tradycji apostolskiej, przekazywanej wszystkim pokoleniom chrześcijan. Świadectwo Apostołów przyczynia się do pogłębiania wiary. W Tradycji Kościoła światło wiary przekazywane jest w szczególny sposób za sprawą sakramentów. Sakrament chrztu ukazuje zależność przekazywania wiary od współdziałania rodziny z Kościołem. Sakramentalny charakter wiary najpełniej wyraża się w Eucharystii. Wiara żywi się Eucharystią, która jest spotkaniem z Chrystusem. Kościół przekazuje wiarę poprzez sakramenty, a także poprzez wyznanie wiary, zalecenia Dekalogu oraz modlitwę. Ojciec Święty podejmuje temat jedności wiary, która jest następstwem jedności Boga. Jedność ta wynika również z faktu, iż wiarę wyznaje cały Kościół, stanowiący jedno Ciało.

W czwartym rozdziale encykliki: „Bóg przysposabia im miasto” papież skupia się na następujących tematach: dobro wspólne, rodzina, życie w społeczeństwie, cierpienie oraz macierzyństwo Maryi. Ojciec Święty stwierdza, iż światło wiary przyczynia się do wzrostu wartości, takich jak sprawiedliwość i pokój. Wiara, która implikuje miłość umacnia więzi międzyludzkie. Rodzice są odpowiedzialni za wychowanie swoich dzieci w wierze. Szczególną troską w tej kwestii należy otoczyć młodzież. Biskup Rzymu zaznacza, że wiara pozwoliła dostrzec niezbywalną godność każdego człowieka. Wiara oświeca relacje wewnątrz życia społecznego. Papież stwierdza, iż nadaje ona cierpieniu sens. Z kolei cierpienie może przyczynić się do pogłębienia wiary. W końcowej części encykliki Ojciec Święty podkreśla, że Najświętsza Maryja Panna jest przykładem doskonałej wiary. Po zmartwychwstaniu i wniebowstąpieniu Chrystusa Jej macierzyństwo rozciągnęło się na uczniów Jezusa. W zakończeniu dokumentu odnajdujemy słowa modlitwy do Najświętszej Maryi Panny. Papież prosi o wspomożenie wiary wszystkich wierzących. Oby światło wiary wzrastało w każdym z nas.

Tekst encykliki:

http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/encykliki/lumen_fidei_29062013.html

Oprac. Angelika Kulas