Niezależna Gazeta Obywatelska

Gabinet upadł dokładnie 28 maja 1993 w wyniku głosowania nad złożonym wobec rządu wnioskiem o votum nieufności. Co ciekawe, rząd upadł dosłownie… 1 głosem. Jak głosi sejmowa legenda, nieobecny na głosowaniu poseł ówczesnej koalicji, Zbigniew Dyka spóźnił się na salę obrad, ze względu na dolegliwości gastryczne. Gdyby zdążył, głosowanie zakończyłoby się remisem, a wówczas wymagana byłaby jego powtórka. Jego nieobecność spowodowała jednak, że przeciwnicy rządu zdołali zebrać większość i dosłownie 1 głosem odwołali rząd.

Rząd Hanny Suchockiej powołany został przez Prezydenta Lecha Wałęsę 11 lipca 1992, po tym, jak Waldemar Pawlak nie zdołał uzyskać większości parlamentarnej i nie sformułował gabinetu. Zaplecze parlamentarne dla rządu Suchockiej tworzyła koalicja partii Unii Demokratycznej, Kongresu Liberalno-Demokratycznego, ZCHN i PL. W skład rządu weszło wielu znanych do dziś osobistości ze świata polityki, m.in. obecny polski komisarz w UE Janusz Lewandowski, Jacek Kuroń, który w rządzie objął tekę minister pracy i polityki socjalnej, obecny szef KIG Andrzej Arendarski, b. Prezydent Łodzi Jerzy Kropiwnicki, szef doradców premiera Tuska i b. premier Jan Krzysztof Bielecki, Gabriel Janowski, czy Jan Rokita.

Rząd Suchockiej kojarzony był z prowadzeniem liberalnej polityki gospodarczej, czego efektem było m.in. przeforsowanie w kwietniu 1993 Ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji. Ideą programu było poprawienie efektywności przedsiębiorstw państwowych poprzez ich prywatyzację  i oddanie pod zarząd nowych, bardziej kreatywnych, niż państwo właścicieli. Specyfika prywatyzacji polegać miała na włączeniu w nią  wszystkich pełnoletnich obywateli RP poprzez sprzedaż im imiennych bonów majątkowych, potwierdzających ich udział w majątku narodowym (tzw. świadectwa udziałowe). Okres rządu Suchockiej to także czas masowych likwidacji kopalń na Śląsku (niektórzy spór premier ze związkami zawodowymi górników porównywali do działań M. Thatcher w Wielkiej Brytanii). W ciągu półtora roku na Śląsku zlikwidowano prawie 1/3 istniejących kopalń.

W sferze aksjologii gabinet przejawiał konserwatywne poglądy, m.in. w tym okresie uchwalona została obecnie obowiązująca ustawa o ochronie życia, zakazująca dokonywania aborcji oraz podpisany został konkordat ze Stolicą Apostolską.

Rząd Suchockiej oskarżany był też o prowadzenie akcji Inwigilacji prawicy. W marcu 1993 Jarosław Kaczyński ujawnił tajną instrukcję nr 0015, która wg niego i jego zwolenników miała zezwalać na prowadzenie przez służby specjalne akcji zakładania podsłuchów i inwigilacji prawicowych partii politycznych, sprzeciwiających się polityce prezydenta  Wałęsy. Chodzić miało o PC, ZCHN i PL.

Polityka ekonomiczno-społeczna rządu nie cieszyła się zbytnią popularnością w polskim społeczeństwie. Likwidacja kopalń, ale także ogólny wzrost bezrobocia i spadek poziomu życia prowadziły do masowych strajków. Efektem pogarszających się nastrojów społecznych było złożenie przez klub NSZZ Solidarność w maju 1993 wniosku o votum nieufności wobec rządu. Wniosek ten przeszedł 1 głosem. Prezydent Lech Wałęsa, korzystając z uprawnień, jakie przyznawała mu wówczas obowiązująca Mała Konstytucja, dymisji rządu nie przyjął, rozwiązując jednocześnie Parlament. Wybory parlamentarne odbyły się jednak dopiero we wrześniu 1993, w wyniku czego rząd przez ponad 4 miesiące pracował bez kontroli parlamentarnej. Aby w przyszłości uniknąć tego typu sytuacji, zmieniono potem zapisy w Konstytucji i wprowadzono instytucję skrócenia kadencji parlamentu, zamiast jej rozwiązania.

Po odejściu z rządu Hanna Suchocka wycofała się z czynnej działalności politycznej. Obecnie, od 2001 jest ambasadorem RP w Watykanie.

Autor: Tomasz Zembrzuski, NGO Mysłowice