Niezależna Gazeta Obywatelska

Ludwik Bierkowski urodził się 16 sierpnia 1801 r. w Poznaniu w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Był polskim chirurgiem, współtwórcą nowoczesnej medycyny polskiej XIX w. i uczestnikiem powstania listopadowego.

Studiował nauki lekarskie w Berlinie, Jenie i Lipsku. Wziął udział w powstaniu listopadowym. Na początku 1831 r. w Warszawie kierował lazaretem wojskowym. W szpitalu tym znalazł jedynie dwa noże amputacyjne, a więc polecił sprowadzić noże kuchenne i piłki stolarskie, którymi przeprowadził wiele operacji chirurgicznych. Za pomoc udzielaną rannym powstańcom został odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari.

Po powrocie do Krakowa kontynuował praktykę lekarską i prowadził badania naukowe. Od 1831 r. organizował Krakowską Klinikę Chirurgiczną, w której pracował do końca życia. Prowadził wykłady z chirurgii, chorób wenerycznych, okulistyki, położnictwa. Jego powołaniem okazała się jednak ortopedia, której został twórcą. W lutym 1847 r. wykonał pierwszy na ziemiach polskich zabieg w uśpieniu eterowym. Powołał do życia pierwsze czasopismo lekarskie w Krakowie „Roczniki Kliniki Chirurgicznej”. Był członkiem towarzystw naukowych polskich i zagranicznych. Należał również do pionierów wychowania fizycznego – przyczynił się m.in. do wprowadzenia w szkołach wychowania fizycznego jako obowiązkowego przedmiotu. W swoim dorobku pozostawił ponad 50 publikacji. Opublikował m.in. Wstęp do anatomii ciała ludzkiego oraz atlas anatomiczno-chirurgiczny operacji (w języku niemieckim), który był pierwszym dziełem tego typu w literaturze medycznej. Ludwik Bierkowski zmarł 27 czerwca 1860 r. w Krakowie. Jego instrumentarium chirurgiczne i inne pamiątki z gabinetu są częścią kolekcji Muzeum Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Oprac. TK