Niezależna Gazeta Obywatelska

532 lata temu, 19 maja 1480 r. zmarł Jan Długosz – polski historyk i geograf, wybitny kronikarz, twórca jednego z najwybitniejszych dzieł średniowiecznej historiografii europejskiej, a także duchowny, dyplomata i wychowawca synów króla Kazimierza Jagiellończyka.

Długosz urodził się1 grudnia 1415 r. w Brzeźnicy w ziemi sieradzkiej w średniozamożnej rodzinie szlacheckiej herbu Wieniawa. Jego ojciec, Jan Długosz z Niedzielska za zasługi w bitwie pod Grunwaldem otrzymał starostwo brzeźnickie, z dwiema żonami miał 12 dzieci. Wśród nich trzech Janów. Najstarszy z nich, który w historii miał zapisać się jako ojciec polskiej historiografii, początkowo uczył się w szkole parafialnej w Nowym Korczynie, gdzie ojciec był starostą od 1421 r. Następnie przez trzy lata studiował na Akademii Krakowskiej. Tę uczelnię opuścił nie uzyskując żadnego stopnia naukowego i jako notariusz publiczny trafił na dwór biskupa krakowskiego, Zbigniewa Oleśnickiego. Był jego zaufanym współpracownikiem, sekretarzem i kanclerzem w latach 1433–1455. W 1436 r. został kanonikiem krakowskim. Po śmierci Oleśnickiego służył królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi, a od 1467 r. był wychowawcą jego synów. Długosz uczestniczył w wielu poselstwach zagranicznych: w 1449 r. do Rzymu, 1467 r. do Czech, 1469 r. na Węgry, 1478 r. do Wyszegradu. Tuż przed śmiercią został biskupem lwowskim. Zmarł 19 maja 1480 r. w Krakowie. Został pochowany w kościele na Skałce.

Jan Długosz był autorem licznych publikacji historycznych, w tym najsłynniejszego dzieła Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego), obejmującego historię Polski od najdawniejszych czasów do 1480 r. W skład tego dzieła wchodzi Chorographia Regni Poloniae, która stanowi unikatowy dokument ówczesnych czasów przedstawiający dokładniejszy obraz ziemi, a zwłaszcza hydrografię ziem polskich, oraz potwierdza zdumiewającą wiedzę i wszechstronność jaką dysponował Jan Długosz, stawiając go na czele jako jednego z najwybitniejszych polskich geografów. Długosz zapisał się w dziejach również jako hojny fundator kościołów: św. Bartłomieja w Chotlu Czerwonym, św. Marcina i Małgorzaty w Kłobucku, św. Marii Magdaleny w Szczepanowie, św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy w Raciborowicach i Najświętszej Marii Panny w Odechowie.

 

Autor: Tomasz Kwiatek