Toruń z ulicą Bohaterów Ukrainy czy Unii Hadziackiej?

Zastępca Naczelnego

Monika Socha-Czyż (ZChR), Iwona Michałek (PJG)/TT

Petycję w sprawie nadania jednej z toruńskich ulic imienia Bohaterów Ukrainy złożą w Urzędzie Miasta poseł Porozumienia Iwona Michałek i radny Dariusz Mądrzejewski. Autorzy wniosku do prezydenta Torunia podkreślają, że Ukraińcy walczą również za nas – poinformowało Polskie Radio Pomorza i Kujaw. Kontrpropozycję do inicjatywy polityków Porozumienia Jarosława Gowina przesłała władzom Torunia Monika Socha-Czyż, sekretarz generalny ZChR. „W przekonaniu Zjednoczenia Chrześcijańskich Rodzin intencje polityków Porozumienia Jarosława Gowina są słuszne, ale sama propozycja nazwy proponowanej przez Porozumienie jest kontrowersyjna.” – pisze działaczka chadeków. ZChR proponuje aby w Toruniu powstała ulica, rondo lub plac „Unii Hadziackiej”.

Ludzie walczą tam absolutnie bohatersko. Ukraina stawia niesamowity opór, którego Putin się nie spodziewał. Ludzie tam giną i trzeba powiedzieć wszystkim, że to są naprawdę bohaterowie”

– zaznaczyła w rozmowie z Polskim Radiem PiK poseł Iwona Michałek.

Tu nie ma absolutnie sporu. Chodzi o to, aby propozycja miała również walor edukacyjny. Nasza inicjatywa po prostu z wielu powodów jest ciekawsza i liczymy, że będzie rozpoznawana na sesji toruńskiej rady miasta łącznie z projektem działaczy partii Jarosława Gowina

– mówi nam Monika Socha-Czyż z ZChR.

ZOBACZ PETYCJĘ ZChR

petycja Toruń

24 lutego 2022 roku na rozkaz Władimira Putina wojska rosyjskie napadły na Ukrainę. W trakcie walk agresorzy dokonują aktów ludobójstwa. Ważne są zatem nawet małe gesty solidarności. Warto dodać, że tysiące przedstawicieli polskiej mniejszości narodowej m.in. z terenu byłych województw lwowskiego, stanisławowskiego, wołyńskiego i tarnopolskiego II RP walczy w związku ze swoim obywatelstwem w Siłach Zbrojnych Ukrainy z rosyjskim najazdem.

Unia Hadziacka z 16 września 1658 roku przewidywała przekształcenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów w unię trzech równorzędnych podmiotów prawnych (państw): Korony, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Wielkiego Księstwa Ruskiego utworzonego z województw kijowskiego, bracławskiego i czernihowskiego (wcześniej, od unii lubelskiej, stanowiących część Korony). Konsekwencją unii było traktatowe ustanowienie odrębnych urzędów dla Rusi (stworzono funkcje marszałka ruskiego, obok marszałka koronnego i litewskiego, hetmana ruskiego, kanclerza ruskiego i inne stanowiska analogiczne do istniejących w pozostałych dwóch członach federacji), dopuszczenie posłów ruskich do Sejmu, a biskupów prawosławnych do Senatu. Państwo to miało posiadać własne wojsko, własny skarb, własne ministerstwa i urzędy, pod zwierzchnictwem hetmana z własnego wyboru. Szlachta wszystkich trzech państw miała wybierać wspólnie króla i wysyłać posłów na sejm walny. Unia brzeska miała zostać wykluczona na terenie Księstwa Ruskiego; wyższe duchowieństwo prawosławne otrzymało uprawnienia równające je z łacińskim, między innymi prawo zasiadania w Senacie; zastrzeżono, że w województwie kijowskim urzędy senatorskie zarezerwowane są dla prawosławnych, zaś w bracławskim i czernihowskim obowiązywać ma alternata na przemian z katolikami. Tysiąc Kozaków (starszyzny kozackiej) otrzymało nadanie praw szlacheckich jednorazowo, a stu Kozaków (z każdego pułku kozackiego) zatwierdzonych przez hetmana miało z rąk króla otrzymywać szlachectwo corocznie. Postanowienia unii obejmowały również przyjęcie do etatowego rejestru kozackiego 30 tysięcy Kozaków (tekst ugody dawał możliwość zwiększenia liczby jako Wielmożny Hetman Zaporoski na Regestrze poda), a także powrót szlachty (polskiej i ruskiej) do jej majątków na Ukrainie naddnieprzańskiej.

Unia Hadziacka stanowiła międzynarodowoprawne przekreślenie ugody perejasławskiej (zawartej między Radą Kozacką i Bohdanem Chmielnickim a Wasylem Buturlinem, występującym jako pełnomocnik cara Aleksego I), na mocy której Ukraina została poddana władzy carskiej.

Unię zatwierdził Sejm Rzeczypospolitej i zaprzysiągł (ratyfikował) król Jan II Kazimierz Waza. W konsekwencji unii wojsko kozackie przeszło na stronę Rzeczypospolitej i 8 lipca 1659 roku, pod buławą Iwana Wyhowskiego, pokonało próbującą interweniować zbrojnie na Ukrainie naddnieprzańskiej armię moskiewską w bitwie pod Konotopem. Przeciwdziałanie Rosji – doprowadzenie do buntu miejscowego chłopstwa ruskiego, tak zwanej czerni, w którym zginął Jerzy Niemirycz (kanclerz ruski) i został obalony hetmanat Iwana Wyhowskiego, co sprawiło, że unia hadziacka ostatecznie nie weszła w pełni w życie (mimo obowiązywania części jej postanowień w latach 1658–1659).

Dzisiaj Siły Zbrojne Ukrainy walczą z agresją Rosji na terenie m.in. byłego województwa czernichowskiego i ponownie pod Konotopem. Z punktu widzenia wyraźnych gestów solidarności z Ukrainą w czasie próby, a także z szacunku dla milionów mieszkańców tego państwa – ofiar agresji Federacji Rosyjskiej – podkreślenie wagi historycznej współpracy między Polakami a Ukraińcami ma ważny walor edukacyjny i moralny.” 

– czytamy w petycji ZChR.

Piotr Galicki

Komentarze są zamknięte