Niezależna Gazeta Obywatelska

Powstanie Biuro Nadzoru Wewnętrznego, które będzie się zajmować nieprawidłowościami w pracy służb podległych MSWiA, czyli policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Biura Ochrony Rządu. Prezydent podpisał w czwartek ustawę powołującą BNW.Uchwalona 9 listopada 2017 r. „ustawa o zmianie ustawy o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra oraz niektórych innych ustaw” ma umożliwić ministrowi spraw wewnętrznych sprawowanie bezpośredniego nadzoru nad podległymi mu formacjami.

Zakres nadzoru obejmował będzie m.in. prawidłowość czynności operacyjno-rozpoznawczych, czynności wyjaśniające i postępowania dyscyplinarne, zwalczanie przestępstw popełnianych przez funkcjonariuszy i pracowników ww. służb, weryfikowanie kandydatów i osób zajmujących określone stanowiska w tych służbach oraz przestrzeganie przepisów prawa i zasad etyki zawodowej.

Nadzór nad podległymi służbami szef MSW będzie sprawował przy pomocy powoływanego przez siebie Inspektora Nadzoru Wewnętrznego, w ramach resortu zostanie utworzone Biuro Nadzoru Wewnętrznego.

BNW ma liczyć 35 inspektorów oddelegowanych z policji, Straży Granicznej, a w przyszłości także Służby Ochrony Państwa, 5 ekspertów z Państwowej Straży Pożarnej oraz 8 osób cywilnych.

Biuro ma ujawniać, analizować i oceniać czynności operacyjno-rozpoznawcze prowadzone w policji i Straży Granicznej. Weryfikacja odbywać się ma w oparciu o dane zawarte w zbiorach, rejestrach, ewidencjach i bazach danych, w tym również oznaczonych klauzulą tajności, oraz o informacje „będące w posiadaniu służb”.

BNW zweryfikuje kandydatów na komendantów

Do zadań biura należeć będzie także weryfikowanie kandydatów na wyższe stanowiska formacjach podległych MSWiA m.in. komendantów i ich zastępców oraz dyrektorów i zastępców dyrektorów biur. Ma sprawdzać, czy oficerowie nie popełniali nadużyć lub nie przekraczali swoich kompetencji. BNW będzie także weryfikowało kandydatów na stopnie generalskie.

MSWiA wskazało, że decyzja o bezpośrednim zaangażowaniu BNW, będzie determinowana w szczególności ciężarem gatunkowym sprawy, jej społecznym wydźwiękiem, potrzebą wyeliminowania ewentualnych wątpliwości, co do bezstronności osób badających sprawę.

Szef MSWiA będzie mógł w każdym czasie żądać informacji i materiałów z realizacji zadań przez BNW.

 

Ustawa zakłada, że inspektorzy biura będą mieli uprawnienia do wykorzystywania kontroli operacyjnej, niejawnego nabywania, zbywania lub przejmowania przedmiotów pochodzących z przestępstwa albo takich, których wytwarzanie, posiadanie, przewożenie lub którymi obrót są zabronione. Będą też mogli w celach operacyjnych przyjmować lub wręczać korzyści majątkowe oraz będą mieli dostęp do informacji przetwarzanych przez zakłady ubezpieczeń oraz objętych tajemnicą bankową.

Szefa BNW powoła szef MSWiA

Dyrektora Biura będzie powoływał szef MSWiA. Szefem BNW i jego zastępcami będą mogły zostać osoby, które posiadają wyłącznie obywatelstwo polskie, wyższe wykształcenie, korzystają z pełni praw publicznych, a także są „nieskazitelnego charakteru”. Osoby te nie mogą też być skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo.

Nowe przepisy nie przewidują likwidacji biur spraw wewnętrznych, które działają w komendach głównych policji i Straży Granicznej. BNW ma działać niezależnie od nich, na wyższym szczeblu – bezpośrednio przy ministrze spraw wewnętrznych i administracji.

Dyrektor biura będzie uprawniony m.in. do bezpośredniego zlecania czynności operacyjno-rozpoznawczych, dyrektorom biur Spraw Wewnętrznych KGP i Komendy Głównej SG oraz żądania od nich informacji na temat wyniku tych czynności.

Szef BNW będzie mógł także przeprowadzić kontrolę prawidłowości i prawdziwości oświadczeń majątkowych składanych przez funkcjonariuszy służb podległych MSWiA.

Inspektorzy i eksperci biura nie mogą być członkami partii politycznych. Za zgodą dyrektora mogą przynależeć do międzynarodowych i krajowych stowarzyszeń. Będą zobowiązani do powiadomienia dyrektora biura o planowanym wyjeździe zagranicznym poza UE.

MSWiA liczy na zwiększenie aktywności sygnalistów

 

W ocenie MSWiA istnienie BNW ma się przyczynić do zwiększonej aktywności tzw. sygnalistów, czyli osób, które chcą zgłaszać informacje o nieprawidłowościach w swoim miejscu pracy. „Osoby takie nie będą musiały obawiać się konsekwencji np. ze strony przełożonych w służbach w przypadku zgłaszania nieprawidłowości, z drugiej zaś strony weryfikacja i ocena informacji będzie prowadzona przez zewnętrzny względem służb podmiot” – podkreślono w uzasadnieniu do ustawy.

Nowe przepisy przewidują, że Biuro przy wykonywaniu swych zadań może korzystać z pomocy osób niebędących inspektorami i ekspertami Biura. Za udzielenie pomocy możliwe będzie przyznanie wynagrodzenie. „Zabronione jest ujawnianie danych o osobie udzielającej pomocy Biuru, w zakresie czynności operacyjno-rozpoznawczych” – brzmi jeden z przepisów ustawy.

Sprawozdanie ze stosowania przez Biuro m.in. kontroli operacyjnej, co roku będzie składał Sejmowi i Senatowi, szef MSWiA do 30 czerwca roku następnego. Ustawa wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw.(PAP)

Krzysztof Markowski, Grzegorz Dyjak