Wyjeżdżasz sezonowo do pracy w innym kraju? Jeśli podlegasz ubezpieczeniom w Polsce to powinieneś wystąpić do ZUS z wnioskiem o poświadczenie formularza A1.
Zasada jednego państwa
Jeśli pracujesz za granicą podlegasz przepisom z ubezpieczenia społecznego tego państwa, w którym pracujesz. Nie ma znaczenia gdzie siedzibę ma firma, która wysłała Cię do pracy czy adres stałego zameldowania. Delegowanie – to wyjątek od ogólnej zasady miejsca wykonywania pracy. Co oznacza formularz A1? Formularz A1 potwierdza, że nawet gdy czasowo wykonujemy pracę w innym kraju, dalej podlegamy zabezpieczeniu społecznemu w Polsce. Taka sytuacja dotyczy nie tylko pracowników, których szef wysyła za granicę. Również, gdy przenosimy tam prowadzoną w kraju działalności gospodarczej albo gdy świadczymy pracę w kilku krajach. Z wnioskiem o potwierdzenie formularza A1 możesz się zwrócić do ZUS jako pracodawca, pracownik lub osoba prowadząca działalność gospodarczą na własny rachunek.
Dane opolskiego ZUS wskazują, że od kilku lat liczba wydawanych zaświadczeń A1 utrzymuje się na wysokim poziomie. Wpływ na to mają ułatwienia wprowadzone przez Zakład niespełna rok temu. Wtedy powstał ogólnopolski elektroniczny rejestr. Dawniej przedsiębiorcy sami wypełniali papierowe formularze A1. Obecnie wystarczy, że złożą o nie wniosek, a te będą wygenerowane ze specjalnej aplikacji.
– Nasz oddział od kilku lat jest w ścisłej czołówce jeśli chodzi o potwierdzanie zaświadczeń o delegowaniu pracowników. W 2015 roku potwierdziliśmy ponad 30 tys. formularzy. W zeszłym prawie 27 500. Do końca czerwca tego roku było ich ponad 13 850. Najwięcej poświadczeń dotyczyło oczywiście pracy w Niemczech – wyjaśnia Iwona Galla z opolskiego oddziału ZUS.
Odpowiedzialność szefa
Gdy firma wysyła pracowników do innego kraju, wszelkie formalności związane z poświadczeniem formularza A1 spoczywają na szefie. To on ma obowiązek załatwić sprawę w ZUS. Uzyska takie poświadczenie dla pracownika, jeśli ten podlegał polskiemu ubezpieczeniu przynajmniej przez miesiąc. Okres oddelegowania za granicę nie może być dłuższy niż 24 miesiące. Mimo świadczenia pracy w innym kraju, składki opłacane za pracownika będą trafiały do ZUS. – Przedsiębiorcy z naszego regionu coraz częściej wysyłają pracowników do innych krajów w Europie. Popularnym kierunkiem są Niemcy, a szczególnie od momentu otwarcia tamtejszego rynku pracy. Znajomość języka, wieloletnie kontakty gospodarcze i powiązania rodzinne to atuty powodujące, że ten kierunek ma powodzenie – mówi Sebastian Szczurek, regionalny rzecznik prasowy.
Każde z państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Islandia, Liechtenstein, Norwegia) oraz Szwajcaria stosuje własne przepisy z zakresu ubezpieczenia społecznego. Jednak wszystkie te państwa respektują unijne rozporządzenia o zabezpieczeniu społecznym delegowanych pracowników.
Sebastian Szczurek, rzecznik prasowy ZUS Opole
oprac. W.S