Niezależna Gazeta Obywatelska

1 września 1939 r. III Rzesza będąca w porozumieniu z ZSRR i Słowacją napadła na Polskę rozpoczynając tym samym II wojnę światową. Działania zbrojne podjęto godz. 4.34. Wtedy nad Tczewem pojawił się klucz niemieckich samolotów bombowo-nurkujących typu JU-87 zwanych popularnie Stukasami dowodzony przez porucznika Bruno Dilleya i zaatakował przyczółek tczewskiego mostu kolejowego. O godz. 4.40 bomby spadły na Wieluń. Ataki były przeprowadzone przez bombowce nurkujące typu Ju 87B, co jest przykładem bestialstwa – miasto zniszczono w 75%, było wiele ofiar. O godzinie 4.48 niemiecki pancernik Schleswig-Holstein (który przypłynął do Polski kilka dni wcześniej z przyjacielską wizytą), rozpoczął ostrzał Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, a następnie III Rzesza rozpoczęła agresję wzdłuż granicy niemiecko-polskiej zgodnie z dyrektywami „Fall Weiss”. Armia polska stawiała wrogowi zacięty opór, broniły się najbardziej wysunięte placówki: w Gdyni, w Gdańsku i na Helu. Szczególnym bohaterstwem wysławili się, do końca wypełniający rozkaz naczelnego wodza, żołnierze Westerplatte.

W ataku na Polskę udział wzięła również Słowacja, która została utworzona po rozbiorze Czechosłowacji w 1939 r. 1 września 1939 r. premier ksiądz Josef Tiso wydał swoim oddziałom rozkaz zaatakowania Polski bez uprzedniego wypowiedzenia jej wojny, co motywował rzekomym zagrożeniem Słowacji przez armię polską. Armia słowacka pod dowództwem Ferdinanda Čatloša zaatakowała Polskę o godzinie 5.00 siłą trzech dywizji w kierunkach: podhalańskim, nowosądeckim i bieszczadzkim.

Warto przypomnieć, że w chwili wybuchu wojny Polska miała zawarty układ sojuszniczy z Francją z 1921 r., układ sojuszniczy z Wielką Brytanią z 25 sierpnia 1939 r. oraz sojusz z Rumunią (obowiązujący jednak tylko w przypadku ataku ze strony ZSRR). Niemcy hitlerowskie były natomiast powiązane paktem antykominternowskim z Japonią i Włochami, tzw. paktem stalowym z Włochami oraz układem z ZSRR (pakt Ribbentrop-Mołotow) z 23 sierpnia 1939 roku, który de facto dzielił Europę Środkową na strefy wpływów obu państw i dawał Niemcom wolną rękę w wojnie z Polską. Formalnie wojna nabrała charakteru światowego z chwilą wypowiedzenia jej przez Wielką Brytanię i Francję 3 września 1939 r. Wraz z Wielką Brytanią do wojny przystąpiły Indie i główne państwa Wspólnoty Brytyjskiej (dominia brytyjskie): Australia i Nowa Zelandia (3 września), ZPA (6 września) i Kanada (10 września). Oficjalnie po stronie Niemiec do wojny nie przyłączyły się na tym etapie jednak ani Włochy, ani Japonia. Neutralność zachowały Węgry i Rumunia.

Oprac. TK