Niezależna Gazeta Obywatelska

Heliodor Święcicki urodził się 3 lipca 1854 r. w Śremie w rodzinie znanego lekarza. Był polskim lekarzem ginekologiem, społecznikiem, filantropem, założycielem i pierwszym rektorem Uniwersytetu w Poznaniu.

Bardzo wcześnie stracił rodziców (1872 r.) oraz rodzeństwo – z piątki rodzeństwa pozostała przy życiu tylko jego najmłodsza siostra Wanda (1862-1909). Opiekę na rodzeństwem sprawowała rodzina Leopoldostwa Karpińskich, sąsiadów i przyjaciół Święcickich. Heliodor po ukończeniu szkoły powszechnej oraz Gimnazjum klasycznego w Śremie w 1873 r., śladem swego ojca, rozpoczął studia lekarskie we Wrocławiu, które ukończył w 1877 r. uzyskując doktorat z medycyny i chirurgii za rozprawę na temat pielęgnowania i chorób dzieci u starożytnych Greków. Podczas studiów działał w Towarzystwie Literacko–Słowiańskim. W latach 1879–1883 specjalizował się w dziedzinie ginekologii i położnictwa w Lipsku, Dreźnie, Berlinie, Janie oraz Erlangen. W 1883 r. wrócił do Poznania, gdzie obok prywatnej praktyki pracował jako asystent w Zakładzie Położniczym św. Elżbiety. Działał również w Poznańskim Towarzystwie Pomocy Naukowej pracując jako bibliotekarz (1883–1887), przewodniczący komitetu PTPN (1885–1904), redaktor „Roczników PTPN” (1888–1903), a później „Nowin Lekarskich” będących pismem wydziału lekarskiego Towarzystwa. W 1911 został wiceprezesem, a 1915 prezesem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Jego działalność społeczna obejmowała również długoletnią pracę w Towarzystwie Dobroczynności św. Wincentego à Paulo. oraz radzie nadzorczej „Dziennika Poznańskiego”. Oprócz tego we własnym zakresie przez szereg lat opiekował się polską biedotą otaczając ją pomocą materialną i zapewniając dostęp do książek w języku polskim.

Ze względu na ówczesny zły poziom opieki zdrowotnej był pierwszym polskim lekarzem dążącym do powołania instytucji pielęgniarki środowiskowej. Jego praca naukowa obejmowała niemal 200 artykułów i rozpraw naukowych z zakresu etiologii, leczenia chorób ginekologicznych oraz anatomii i patologii ogólnej. Zajmował się również estetyką w medycynie oraz filozofią medycyny. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, Heliodor Święcicki rozpoczął starania o powstanie Uniwersytetu Poznańskiego, wytyczył kierunki rozwoju uczelni i stworzył jej materialne podstawy. 5 kwietnia 1919 r. został pierwszym Rektorem Uniwersytetu Poznańskiego. Tego samego dnia Święcicki został mianowany profesorem zwyczajnym Wydziału Lekarskiego UP. Święcicki był aż sześciokrotnie wybierany na rektora tzw. Wszechnicy Piastowskiej, która w 1920 r. przyjęła nazwę Uniwersytetu Poznańskiego, i funkcję tę pełnił aż do swojej śmierci. Zmarł bezpotomnie 12 października 1923 r. w Poznaniu. Przed śmiercią utworzył fundację „Nauka i Praca”, zajmującą się wspomaganiem zdolnej polskiej młodzieży.

Oprac. WN