Niezależna Gazeta Obywatelska

Dziś mija 233. rocznica śmierci hetmana Wacława Rzewuskiego herbu Krzywda. Rzewuski urodził się 29 października 1706 r. w Rozdole (koło Stanisławowa, ob. Ukraina). Był hetmanem wielkim koronnym, hetmanem polnym koronnym, a także pisarzem, marszałkiem sejmu nadzwyczajnego pacyfikacyjnego w Warszawie w 1736.

Rzewuski pochodził ze szlacheckiej rodziny. Po starannym wykształceniu w 1732 r. został pisarzem polnym koronnym. Był stronnikiem Stanisława Leszczyńskiego w 1733 r. Po wygranej Augusta Sasa zmuszony był uchodzić za granicę, jednak szybko zaakceptował rządy saskie i w 1735 r. przyjął z rąk Sasa Order Orła Białego. W 1737 r. był marszałkiem Trybunału Koronnego w Lublinie, a w latach 1736-1750 i 1756-1762 wojewodą podolskim. W 1752 r. dostał buławę polną koronną, a dziesięć lat później został wojewodą krakowskim. Był jednym z przywódców obozu konserwatystów magnackich, zwalczał w swojej publicystyce poglądy pijara Stanisława Konarskiego. 7 maja 1764 r. podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności wojsk rosyjskich sejm konwokacyjny za nielegalny. W 1767 r. przystąpił do konfederacji radomskiej zawiązanej z podpuszczenia Rosji a domagającej się przywrócenia swobód szlacheckich i narzucającej tzw. gwarancje rosyjskie. W czasie Sejmu Repninowskiego jako jeden z przywódców opozycji antyrosyjskiej wraz z biskupem krakowskim Kajetanem Sołtykiem, biskupem kijowskim Józefem Andrzejem Załuskim i swoim synem Sewerynem Rzewuskim został porwany przez posła rosyjskiego Nikołaja Repnina i zesłany na 5 lat do Kaługi. Na zesłaniu w Kałudze pisał psalmy pokutne. W okresie od kwietnia do listopada 1773 r. był hetmanem wielkim koronnym. W 1778 r. został kasztelanem krakowskim. Napisał m.in. utwory: „Żółkiewski”, „Władysław pod Warną”, „Dziwak”. W swojej rezydencji w Podhorcach (ob. Ukraina) urządził jedną z najświetniejszych prywatnych scen teatralnych w Europie. Wystawiał tam autorów klasycznych. Zmarł 27 października1779 r. w Sielcu. Pochowany został na cmentarzu w Kumowie (woj. lubelskie).

Oprac. TK