Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu otwiera się na uczniów szkół z województwa opolskiego i kusi bogatą ofertą edukacyjną. Dla szkół z sąsiedniego województwa, gdzie nie ma tradycji górniczych i zabytków industrialnych, to prawdziwa gratka, tym bardziej, że z Opola do Zabrza to niecała godzina drogi.
Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu to jedyne w Polsce muzeum z bogatymi zbiorami z zakresu historii górnictwa, techniki i kultury górniczej, ulokowane w budynku dawnego Starostwa Powiatowego z 1875 r. Jest jednym z ważniejszych obiektów industrialnych leżącym na popularnym Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. Unikatowa, neogotycka „Sala Witrażowa”, multimedialne ekspozycje, bogata oferta edukacyjna, ciekawe zbiory instrumentów muzycznych i wizerunków Św. Barbary – to tylko wybrane propozycje, które cieszą się coraz większą popularnością. Co ciekawe, oddziałem Muzeum jest Skansen Górniczy „Królowa Luiza”, a niedługo Muzeum połączy się w jeden organizm z zabytkową kopalnią „Guido” w Zabrzu. To wszystko sprawia, że Zabrze staje się rozpoznawalną marką na industrialnej mapie Polski i Europy więc nic dziwnego, że sięga również po uczniów z województwa opolskiego. Kusi ciekawymi propozycjami lekcji muzealnych, a oferta rozdzielona jest na 4 części: lekcje muzealne, edukacja regionalna, oferta specjalna, zajęcia plastyczne.
Lekcje muzealne:
Szkoły podstawowe:
- „Dawno temu… czyli skąd wiemy o przeszłości?” Zajęcia przybliżające pojęcie źródeł historycznych – pisanych i materialnych. Dla uczniów klas IV.
- „Co to jest muzeum?” Podstawowe zadania muzeum i sposoby realizacji tych celów. Dla uczniów klas IV.
- „W jaki sposób człowiek opanował świat?” Myśl techniczna i narzędzia w czasach od neolitu po epokę żelaza. Dla uczniów klas IV.
- „Tajemnica lasu karbońskiego” Wyjaśnienie tajemnicy jak powstał węgiel. Dla uczniów klas V.
- „O czym mówią kamienie?” Piękno i różnorodność form, barw, właściwości i zastosowań skał i minerałów.
- Dla uczniów klas V. Piękno i różnorodność form, barw, właściwości i zastosowań skał i minerałów. Dla uczniów klas V.
- „Przeszłość planety odczytana ze skał” Wprowadzenie do wiedzy o epokach geologicznych. Dla uczniów klas VI.
- „Od niewolnika do silnika” O sposobach pozyskiwania energii przez człowieka na przestrzeni dziejów. Dla uczniów klas VI.
- Gimnazja:
- „Skały i skamienieliny – świadkowie burzliwych dziejów planety” Zajęcia dla uczniów klas I gimnazjum.
- „Podziemne skarby. Rola i znaczenie górnictwa w gospodarce Polski” Zajęcia dla uczniów klas II gimnazjum.
- „Energia skumulowana” Zajęcia dla uczniów klas III gimnazjum na temat występowania, pozyskiwania i wykorzystania surowców energetycznych.
Szkoły ponadgimnazjalne
- „Górny Śląsk – dzieje uprzemysłowienia”
- „Piętno czy dar? Materialne świadectwa przemysłowej przeszłości Górnego Śląska”
Edukacja regionalna:
- ” Śladami Wojciecha Korfantego”.
- „Barwy życia w starym Giszowcu i Nikiszowcu”
- „Kult świętej Barbary wśród górników śląskich”.
- „Górnik beztydzień i od święta (o zwyczajach zawodowych górników)”.
- „Świat dawnych gwarków (o pracy dawnych górników)”.
- „Strój górniczy (historia munduru i insygniów górniczych)”.
- „Tradycyjna rodzinna górnicza na Śląsku”.
- „W skarbnikowym królestwie (świat legend górniczych)”.
- „W krainie kominów i szybów (karty z dziejów przemysłu górnośląskiego)”.
- „Skarby ziemi górnośląskiej (z dziejów górnictwa na Górnym Śląsku)”.
- „Śląsk mało znany. Z dziejów społeczności żydowskiej”.
- „Zabytkowe dziedzictwo Zabrza”.
Oferta specjalna:
- Lekcja muzealna: „W kuchni i przy stole. O kulturze sporządzania i spożywania posiłków w dawnej Polsce”. Zajęcia przeznaczone dla różnych grup wiekowych.
- Projekcja filmu dokumentalnego „Tragedia śląska”, poświęconego wywózkom Górnoślązaków do łagrów sowieckich w 1945 r.
Zajęcia plastyczne:
- 1. Ekspozycja dotycząca Śląska:
- Cuda na szkle. Malowanie na szkle scenek rodzajowych inspirowanych niezwykle barwnymi obrazami Romualda Nowaka oraz Marii Jaworskiej.
- Z byfyja. każdym górniczym mieszkaniu nie mogło zabraknąć byfyja, a w nim pięknych porcelanowych filiżanek. Na warsztatach wspólnie będziemy projektować, a następnie z szybkoschnącej masy papierowej stworzymy filiżanki dekorowane motywami kwiatowymi.
- Dziołchom szlajfka chłopcom czopka. Tworzenie własnych, richtig śląskich nakryć głowy. Dziewczynki będą malować własne szlajfki (wstążki) do galandy, a chłopcy stworzą swoje własne czako.
- Najpiękniejsza. Tworzenie makatek technikami malarskimi na przygotowanym materiale. Makatki będą przygotowywane w oparciu o tradycyjne śląskie wzory. Dzięki temu każdy będzie mógł udekorować swoją kuchnie tak jak robiły to nasze prababcie.
- Zabawki w rodzinie górniczej. Wspólna realizacja prostych zabawek, którymi bawiły się kiedyś śląskie bajtle. Udowodnimy, że zabawa bez komputerów, samochodzików i drogich lalek nie musi być nudna!
- Wariacje i wibracje. Zaskakujące akwarele, które w niemal magiczny sposób same tworzą wzory – a wszystko to w rytm porywającej muzyki w wykonaniu najlepszych śląskich orkiestr górniczych. Kiedy pędzelek zamienia się w batutę, mogą wyjść niesamowite dzieła sztuki.
- Śląskie korale. Każda szanująca się ślązaczka musi mieć korale, więc dzięki pomocy szybkoschnącej plasteliny pozwolimy dziewczynkom cel ten zrealizować. Chłopcy także mogą się przy tym świetnie bawić, a stworzoną własnoręcznie biżuterię podarować mamie, babci lub koleżance.
Wydobycie węgla w kopalni:
- Kopalnia węglem rysowana. Zapoznanie z tematyką węgla, jego właściwościami i sposobami wykorzystania, tworzenie prac dotyczących wizerunku kopalni z zastosowaniem skali szarości w kompozycji.
- Jak wyobrażam sobie spotkanie z Skarbnikiem. Tworzenie wizerunku Ducha Kopalni w technice pointylizmu polegającej na budowaniu kompozycji obrazu poprzez zapełnianie gęsto rozmieszczonymi, różnobarwnymi punktami.
- Górnośląska układanka. Tworzenie własnych puzzli w grupach 4 osobowych. Na przygotowanych wcześniej puzzlach dzieci same stworzą własny obrazek inspirowany grafikami z muzealnych zbiorów. No a na koniec egzamin praktyczny czyli układanie
- Karbon:
- Oswajanie potworów. Prosta, ale niezwykle wciągająca wyklejanka kuleczkami z kolorowej bibuły i nasion, by z tych nietypowych materiałów stworzyć obrazy karbońskich bestii.
- Magia lasu karbońskiego. Na warsztatach zaproponujemy dzieciom stworzenie w technice kolażu własnego wyobrażenia na temat lasu karbońskiego. Za przykład posłużą reprodukcje obrazów Ludwika Holesza.
- Mały paleontolog. Jeśli ktoś interesuje się dinozaurami i innymi prehistorycznymi bestiami, to mamy coś w sam raz dla niego! W Muzeum Górnictwa Węglowego każdy może stać się paleontologiem i wyposażony w młoteczek i dłuto wydobyć z kamienia najprawdziwsze karbońskie znalezisko.
- Latające smoki. Wielka ważka to prawdziwy symbol karbońskiej puszczy. Nawiązując do jej angielskiej nazwy – dragonfly czyli smocza mucha – będziemy tworzyć kolorowe witraże z bibuły przedstawiające tego majestatycznego stwora.
- Zielnik z epoki karbonu. Monotypia to prosta technika drukarska, którą nawet najmłodsi będą mogli stworzyć swą pierwszą grafikę. Wspólnie namalujemy karboński wzór na szklanej matrycy, a następnie każde dziecko wykona swój pamiątkowy obrazek.
- Karbońskie odciski. Zwiedzając nasze Muzeum można m.in. podziwiać przepięknie zachowane fragmenty drzew, liści i żyjątek z lasu karbońskiego – są to tak zwane skamieliny i odciski. A na warsztatach wspólnie przygotujemy własne odciski za pomocą ręcznie rzeźbionych plastelinowych stempli.
Godziny otwarcia Muzeum: poniedziałek – nieczynne, wtorek 9.00-15.00, środa 9.00-15.00, czwartek 9.00-18.00, piątek 9.00-15.00, sobota 10.00-14.00, niedziela 12.00-17.00.
Szczegóły na: www.muzeumgornictwa.pl
Oprac. TK
Bardzo ciekawy artykuł. Edukacji nigdy za wiele.!
„Z byfyja. każdym górniczym mieszkaniu nie mogło zabraknąć byfyja, a w nim pięknych porcelanowych filiżanek.”
U mnie w rodzinie każdy miał byfyj ale nikt nie był górnikiem.