Niezależna Gazeta Obywatelska

Beskid Żywiecki, to jeden z piękniejszych regionów Polski. Ważnym elementem górskiego krajobrazu są drewniane kościoły. Jednym z nich jest kościół typu śląsko-małopolskiego w niewielkiej Cięcinie koło Żywca (gmina Węgierska Górka), na granicy Beskidu Śląskiego i Żywieckiego.

Kościół parafialny w Cięcinie istniał już w połowie XIV w., gdyż w spisach pobieranego w Polsce świętopietrza z lat 1345-1358 wymieniony jest ecclesia de Czencina. Nie wiadomo jednak, czy dotyczy to świątyni na obecnym miejscu, bowiem jak podaje A. Komaniecki (1658-1729) w swojej pracy „Chronografia albo Dziejopis Żywiecki”: „Ten miał bydź założony i zbudowany na górze Brańków nazwanej, nad wsią Cięcina, gdyż w łęgu, gdzie grunt pański folwarczny, wieś była. A kędy kościół stoi, na tym miejscu przedtem był browar; w którym browarze w izbie gdzie kadzie stały gorzałczane był obraz św. Katarzyny, bez żadnej uczciwości, przed którym widywano świece gorewające, lecz to sobie lekceważono, aż piorun uderzył w ten browar i on zapalił. Po czym parafianowie wzruszywszy się pobożnością, kapliczkę małą naprzód zbudowali, w której się ledwo ludzi 50 wmieściło, i nazwano ją imieniem św. Katarzyny, po czym Kościół większy zbudowano i poświęcono (…)”.

Obecny, drewniany kościół o konstrukcji zrębowej wzniesiony został w 1542 r., jako kaplica filialna kościoła w Radziechowicach. W latach 1666 – 1667 obiekt został rozbudowany staraniem ks. Stanisława Kaszkowicza. Wówczas to powiększono nawę i dostawiono wieżę konstrukcji słupowej. Kolejna przebudowa miała miejsce w 1857 r. – dobudowano wówczas zakrystię i skarbiec – oratorium. W 1893 r. z inicjatywy ks. Władysława Dobrzańskiego znów stanęły rusztowania, a pracami kierował Robert Fussgänger, budowniczy z Żywca. Podczaj tej przebudowy wydłużono nawę, przesunięto wieżę ku zachodowi, zbudowano nowy babiniec i nową wieżyczkę na sygnaturkę. W 1894 r. dobudowano przedsionek przylegający do babińca. Rok później dobudowano kaplicę św. Franciszka z Asyżu. W 1896 r. Antoni Stopka, artysta z Makowa Podhalańskiego  wykonał polichromie ścienne i stropowe. W 1909 r. dach kościoła pokryto eternitem, który zastąpił dotychczasowe pokrycie gontowe (w 2010 r. płyty eternitowe wymienione zastąpiono modrzewiowym gontem łupanym). W 1925 r. krakowski architekt Wacław Krzyżanowski zaprojektował obecny hełm wieży. Projekt ten zrealizowano dopiero w 1932 r. podważając wieżę kościoła o prawie 7 metrów.

We wnętrzu kościoła zachowało się historyczne, barokowe wyposażenie: ołtarz główny z obrazem św. Katarzyny Aleksandryjskiej (w ołtarzu głównym są jeszcze dwa inne obrazy, które zmienia się zgodnie z kalendarzem liturgicznym), cztery ołtarze boczne, ambona, organy i krucyfiks. W świątyni znajduje się również kamienna chrzcielnica z 1705 r. przykryta drewnianą pokrywą, przedstawiająca cztery delfiny podtrzymujące kopułkę z gołębicą na szczycie. Nad wejściem do nawy znajduje się drewniana rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego z 1857 r., a przy wejściu głównym do świątyni stoją zabytkowe kropielnice z piaskowca. Niegdyś kościół zdobiły cenne obrazy „Zwiastowanie Anielskie” z XV w. i „Święta Rozmowa” z początku XVI w., które ze względów bezpieczeństwa w 1913 r. zostały przeniesione do Muzeum Narodowego w Krakowie. Inny, równie cenny obraz z przełomu XV i XVI w. przedstawiający Św. Katarzynę można podziwiać w Muzeum Archidiecezjalnym w Krakowie. Obok kościoła znajduje się zabytkowy budynek plebanii zbudowany w latach 1925-1927 według projektu krakowskiego architekta W. Krzyżanowskiego.

Fundacja Dla Dziedzictwa