Niezależna Gazeta Obywatelska

O polskim uczonym Janie Dybowskim pisano, że „wszystko, co Francja posiada obecnie w Afryce w zakresie rolnictwa, zawdzięcza właśnie jemu”. Miał szczególne zasługi dla gospodarki Algierii i Tunezji. Był największym autorytetem w dziedzinie rolnictwa kolonialnego w paryskim Instytucie Agronomii Kolonialnej.

Jan Dybowski (Jean Thadee Emmanuel Dybowski), urodził się 20 kwietnia 1856 r. w Charonne koło Paryża, zmarł 18 grudnia 1928 r. w Mandres koło Paryża. Był synem Józefa Ksawerego, polskiego emigranta we Francji, stryjecznym bratem Benedykta Dybowskiego, wybitnego przyrodnika i badacza Azji oraz Władysława Dybowskiego, zoologa. Był profesorem botaniki i ogrodnictwa w Grignon we Francji, a następnie w Paryżu. Położył zasługi w zagospodarowaniu obszarów pustynnych Sahary, propagował prace nawadniające, budowę studni artezyjskich, zakładanie sztucznych oaz. Odbył szereg wypraw badawczych po Afryce. W 1889 r. odbył podróż do Algieru. W 1891 r. został wysłany do obszarów pomiędzy dorzeczem Konga i jeziorem Czad, gdzie m.in. dokonał ustalenia biegu rzeki Szari oraz jej dopływów. Dostarczył również informacji na temat tragicznie zakończonej wyprawy Francuza Paula Crampela. Przywiezione przez niego materiały trafiły do zbiorów Musee de L’Homme w Paryżu, a sam Dybowski został uhonorowany złotym medalem francuskiego Towarzystwa Geograficznego.

W latach 1893-1894 przebywał w okolicach Konga, gdzie prowadził badania przyrodnicze. W 1895 r. kierował wyprawą do Tunisu, dokonując analizy możliwości rolniczych. Dzięki 6-letnim badaniom w Afryce został uznanym specjalistą rolnictwa tropikalnego, autorem wielu publikacji w prasie francuskiej (a także w języku polskim). W ostatnich latach życia współpracował z Państwowym Instytutem Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach (jako profesor). Jest autorem prac: „Lextreme Sud Algerier” (1891) oraz „La route du Tchad” (1893). Był założycielem Instytutu Agronomii Kolonialnej w Paryżu oraz członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.

Autor: Wanda Niezawodna