Nagroda Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich za najlepszy artykuł
5 kwietnia 1883 r., po raz pierwszy na świecie, profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego, Zygmunt Florentyn Wróblewski (1845 – 1888) i Karol Olszewski (1846 – 1915)), otrzymali ciekły tlen. Wcześniej, w 1877 r., mgłę skroplonego tlenu zaobserwowali niezależnie Szwajcar Raoul Pictet i Francuz Louis-Paul Cailletet.
13 kwietnia 1883 r. polscy naukowcy (Wróblewski i Olszewski) dokonali również skroplenia azotu, co podobnie jak skroplenie tlenu było dużym wydarzeniem w ówczesnym świecie naukowym. Później obaj uczeni zestalili także dwutlenek węgla i alkohol. Użyli do tego celu kaskadowej metody skraplania gazów pod zmniejszonym ciśnieniem, w której kolejne skroplone i wrzące gazy obniżały temperaturę dla kolejnych skropleń w niższych temperaturach.
Przypomnijmy, tlen w stanie ciekłym ma bladoniebieski kolor i silne właściwości paramagnetyczne. Ma gęstość 1,141 g/cm³ i jest przechowywany w naczyniach kriogenicznych (temperatura wrzenia O2 wynosi -182 °C) pod normalnym ciśnieniem 101,325 kPa (760 mmHg). Ciekły tlen ma wiele zastosowań przemysłowych i medycznych – jest m.in. powszechnie stosowany jako utleniacz paliwa rakietowego na statkach kosmicznych (zazwyczaj w połączeniu z ciekłym wodorem lub naftą) i w przemyśle petrochemicznym.
