Niezależna Gazeta Obywatelska

Po powstaniu styczniowym zniesiono Radę Administracyjną, zastępując ją Komitetem Urządzającym dla Królestwa Polskiego (1815-1918). W 1874 r. dotychczasowego namiestnika Królestwa zastąpił generał-gubernator warszawski, z czasem samo Królestwo zaczęto też określać mianem Kraju Nadwiślańskiego (ros. Привислинский край, Priwislinskij kraj). 5 stycznia 1866 r. Rosjanie wprowadzili obowiązek nauki języka rosyjskiego we wszystkich gimnazjach Królestwa Polskiego. W 1866 r. 10 guberni Królestwa Polskiego włączono bezpośrednio do cesarstwa rosyjskiego, w 1867 r. zakazano używania języka polskiego w administracji i szkolnictwie. Miastom, które czynnie poparły powstanie styczniowe, w ramach represji odebrano prawa miejskie, powodując ich upadek. W 1912 r. okrojono Kongresówkę, przyłączając bezpośrednio do Rosji nowo utworzoną gubernię chełmską. Pomimo urządzenia administracji na wzór obowiązujący w pozostałej części imperium (w 1915 r. jedyną pozostałością odrębności Królestwa był urząd Prokuratorii Generalnej) Królestwo Polskie nigdy nie zostało przez Rosjan zniesione (nie miało to jednak większego znaczenia). Po krwawym stłumieniu manifestacji w czasie rewolucji 1905 r. generał-gubernator warszawski Gieorgij Skałon wprowadził 10 listopada 1905 r. stan wojenny.

Oprac. TK