Niezależna Gazeta Obywatelska

Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej trzej polscy matematycy Marian Rejewski (1905-1980), Jerzy Różycki (1909-1942) i Henryk Zygalski (1908-1978) złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Odkrycie to było epokowe i skróciło II wojnę światową o kilka lat. Sukces Polaków uratował życie milionom istnień. Twierdzenie Rejewskiego, będące fundamentem łamania Enigmy, jest twierdzeniem, które wygrało II wojnę światową. Osiągnięcie naukowców jest przykładem polskiego patriotyzmu i kamieniem milowym polskiego wkładu w budowę wolnej i demokratycznej Europy.

Enigma (z gr. zagadka) – niemiecka przenośna, elektromechaniczna maszyna szyfrująca oparta na zasadzie obracających się wirników została opracowana przez Artura Scherbiusa i była używana w latach 20. XX w. Podczas II wojny światowej wykorzystywały ją niemieckie siły zbrojne i wywiad. Po raz pierwszy szyfrogramy zakodowane przy pomocy Enigmy udało się rozszyfrować polskim kryptologom 31 grudnia 1932 r. zatrudnionym w Biurze Szyfrów kontrwywiadu wojskowego, komórki organizacyjnej Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Sukces Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygowskiego pozwolił na dalsze prace nad dekodowaniem szyfrów stale unowocześnianych maszyn Enigma najpierw w Polsce, a po wybuchu II wojny światowej we Francji i Wielkiej Brytanii. Polscy matematycy opracowali efektowne metody odszyfrowania Enigmy wykorzystując w tym celu w sposób nowatorski znane teorie kombinatoryczne. W 1938 r. Rejewski opracował kolejne elektromechaniczne urządzenie zwane bombą kryptologiczną, którego zadaniem było automatyczne łamanie szyfru Enigmy w oparciu o opracowaną teorię cykli. Dzięki pracy Polaków alianci znali tajną korespondencję niemiecką, co pozwoliło im wygrać II wojnę światową. Informacje o rozszyfrowaniu Enigmy było utajnione do lat 70. XX w. Niestety, historyczna prawda o osiągnięciach Polaków jest często przemilczana w prasie zagranicznej. Okres reżimu komunistycznego w Polsce nie pozwolił też na odpowiednie uhonorowanie bohaterów. Pomnik trójki matematyków odsłonięto dopiero 10 listopada 2007 r. w Poznaniu.

Autor:Tomasz Kwiatek