Niezależna Gazeta Obywatelska

Michał Drzymała urodził się 13 września 1857 r. w Zdroju. Był polskim chłopem z Poznańskiego, a jego spór z administracją Królestwa Prus o pozwolenie na budowę domu stał się głośnym w Polsce i Europie symbolem walki z germanizacją w zaborze pruskim. Symbol tej walki,  tzw. „wóz Drzymały”  przeszedł do historii.

Swój spór z władzami pruskimi Drzymała prowadził w latach 1904-1909. Dotyczył on możliwości zbudowania domu na zakupionej od niemieckiego kupca działce we wsi Podgradowice (niem. Kaisertreu, dzisiejsze Drzymałowo) koło Wolsztyna. Pruskie prawo wymagało uzyskania zgody administracji państwowej na wzniesienie budynku. Realizujące politykę germanizacji władze wybiórczo wykorzystywały ten przepis na niekorzyść ludności polskiej. W tej sytuacji Drzymała kupił wóz cyrkowy, w którym zamieszkał. Władze pruskie chciały ten wóz usunąć, argumentując, iż stojący w jednym miejscu przez ponad 24 godziny wóz jest domem. W tej sytuacji Drzymała systematycznie, codziennie przesuwał ów wóz na niewielką odległość, co dało mu argument, iż jako pojazd ruchomy nie podlegał przepisom prawa budowlanego. Przez kilka lat trwała sądowo-administracyjna walka, w której stosowano kruczki prawne; władze pruskie zaczęły nękać Drzymałę za drobne uchybienia i w końcu udało im się usunąć wóz. Wówczas Drzymała zamieszkał w lepiance, którą wkrótce po tym zburzono. W tej sytuacji Drzymała był zmuszony sprzedać działkę. Drzymała ostatecznie nabył inną parcelę, ze starym domem, na remont którego niepotrzebna była zgoda urzędów. Zmarł 25 kwietnia 1937 r. w Grabówce, a jego grób znajduje się na cmentarzu w Miasteczku Krajeńskim.

Oprac. Tomasz Kwiatek