Niezależna Gazeta Obywatelska

Decyzja Sądu Okręgowego w Opolu zasądzająca Antoniemu Klusikowi – byłemu działaczowi „Solidarności” ,internowanemu w stanie wojennym – zadośćuczynienia w wysokości 24 999 zł dla przeciętnego obywatela, nie znającego bądź nie pamiętającego realiów tamtych lat oraz nie znającego skali krzywd, których doświadczyli byli działacze opozycji, może się wydawać wysoka. Przeciętny obywatel może sobie nawet pomyśleć: facet dostał 25 tyś, każdy by tak chciał. Co więcej wyrok ten jest nawet zgodny ze wszelkimi regułami prawa i wszelkimi jego normami.

Ale wyrok ten łamie niestety kilka rzeczy, które z punktu widzenia prawa wydają się w porządku. Otóż łamie on podstawowe reguły sprawiedliwości i przyzwoitości. I to nie te zapisane w prawnych kodeksach ale właśnie te nigdzie nie spisane, które funkcjonują w ogólnie pojętej przestrzeni międzyludzkiej i życiu codziennym.

Powiem szczerze – nie za bardzo interesują mnie te wszystkie zawiłości prawnych przepisów, te wszystkie dziwne zwroty i ten zawiły prawniczy język. To czy Antoni Klusik dostał odszkodowanie czy zadośćuczynienie jest wtórne. Może i ma znaczenie w dalszym postępowaniu sądowym, ale nie ma znaczenia jeżeli rozpatrzymy tę sprawę w kategoriach czysto ludzkich i moralnych. Te wszelkie zawiłości prawne z punktu widzenia prawdy historycznej nie mają żadnego znaczenia, a są tylko po to by utrudnić rozliczenie ludzi, którzy ponoszą realną winę za tamte represje.

Jeżeli komuś suma 25 tyś złotych wydaje się duża – tak pewnie będzie nam sugerował pewien „organ” prasowy – to trzeba takiej osobie uświadomić, że sama „odsiadka” (ok. rok internowania) była tylko pewnym etapem w życiu Antoniego Klusika, ale jednocześnie spowodowała ciąg często tragicznych i traumatycznych zdarzeń, które wpłynęły na późniejsze życie jego oraz jego rodziny, nawet do czasów teraźniejszych. Antoni Klusik jest niejako „podręcznikowym” przykładem represjowanego działacza „Solidarności” – w wyniku internowania stracił pracę a członkowie jego rodziny stracili nierzadko nerwy i zdrowie. Gdyby nie pomoc przyjaciół i reszty rodziny Klusikowie oraz ich dzieci zwyczajnie zostali by pozbawieni środków do życia. Przez swoje problemy rodzinne i zawodowe, wynikające z represji, małżeństwo Klusików musiało całe swoje życie przestawić na zupełnie inne tory i zapomnieć o dotychczasowych planach na przyszłość.

Tak więc zasądzenie sumy 25 tyś zł odszkodowania może i jest logiczne z punktu widzenia prawa ale jednocześnie zaprzecza podstawowym regułom i realiom wynikającym z ogólnych zasad moralności i sprawiedliwości dziejowej, gdyż cała procedura sądowa, łączne z wyrokiem, zwyczajnie uwłacza ludzkiej godności dowodząc, że Polska nie jest niestety obecnie krajem, w którym panują reguły oparte na tych zasadach. Bo gdyby nim była to twórcy „polskiej wolności” – tacy jak Antoni Klusik- nie musieliby tułać się po sądach i prosić o jałmużnę w zadośćuczynieniu na poniesione krzywdy.

Autor: Grzegorz Bieniarz