Niezależna Gazeta Obywatelska

Utworzenie Akademii w Krakowie było najważniejszym wydarzeniem epoki w dziedzinie kultury. Akademia zwana wówczas Studium Generale, powstała 12 maja 1364 r. staraniem króla Kazimierza Wielkiego (1310-1370). Był to drugi tego typu ośrodek kształcenia, po uniwersytecie w Pradze, który powstał w tej części Europy. Organizacja Akademii wzorowana była na Uniwersytecie Bolońskim. Faktycznie swoją działalność rozpoczęła dopiero w 1367 r., prowadząc wykłady na trzech wydziałach: sztuk wyzwolonych (1 katedra), medycyny (2 katedry) i prawa (8 katedr, w tym 5 prawa rzymskiego). Papież nie zgodził się na powołanie najbardziej prestiżowego wydziału teologii. Ustrój wewnętrzny oparty był na samorządzie studentów niezależnym od czynników kościelnych. Po raz pierwszy w historii studenci prawa po wykładach mieli odbywać swego rodzaju praktyki w sądach. Krakowskie studium generale ukończyło tylko 6 osób na wydziale artium. Niestety rychła śmierć króla w 1370 r. oraz brak zainteresowania u Ludwika Węgierskiego, następcy Kazimierza Wielkiego, doprowadziła do zaniechania jego działalności. Z dorobku naukowego zachowały się kodeksy z 1367 in castro Cracoviensi seu in universitate studii oraz z 1369 per manus cuisdam studentis. W 1400 r. uniwersytet wznowił swoje nauczanie dzięki osobistym zabiegom królowej Jadwigi Andegaweńskiej na dworze papieskim w Awinionie. W testamencie królowa zapisała krakowskiej uczelni swój osobisty majątek. Klejnoty królowej umożliwiły odnowienie uniwersytetu w pełnym kształcie, z czterema wydziałami typowymi dla średniowiecznych uniwersytetów. Spośród nich najważniejszy był wydział teologiczny, który dla każdego profesora był ukoronowaniem kariery naukowej. Odtąd też krakowską akademię nazywano Uniwersytetem Jagiellońskim. Krakowska uczelnia była pierwszym uniwersytetem w Europie posiadającym samodzielne katedry matematyki i astronomii. W XV i na początku XVI w. Akademia Krakowska przeżywała okres rozkwitu. W Krakowie studiował Mikołaj Kopernik, a także wielu późniejszych profesorów zachodnioeuropejskich.

Oprac. TK