Niezależna Gazeta Obywatelska

We wtorek 8 marca 2011 r. o godz. 17.30 w Domu Katechetycznym przy opolskiej katedrze (pl. Katedralny 2) odbył się przedpremierowy pokaz filmu „Eugenika – w imię postępu”. Organizator, Klub „Polonia Christiana”, zorganizował również spotkanie z reżyserem filmu panem Grzegorzem Braunem. Publiczność dopisała. Przy pełnej sali (150 osób) obejrzeliśmy przejmujący dokument, którego producentem jest Robert Kaczmarek.

„Eugenika w imię postępu” to swego rodzaju śledztwo, któremu Grzegorz Braun poddał zarówno historię, jak i teraźniejszość. Reżyser wykazuje, że pseudonauka, jaką była eugenika (selektywne rozmnażanie), nie tylko nie odeszła w przeszłość wraz z upadkiem nazistowskich Niemiec, ale stanowi fundament wielu dziedzin naszej teraźniejszości, począwszy od prób forsowania ustaw o eutanazji, poprzez praktyki aborcyjne, aż do in vitro. Film opisuje cały mechanizm, który zastosowano aby wdrożyć jej zasady w życie społeczeństw i państw. I tu właśnie zaczynał się problem, gdyż ludzie, którzy decydowali o wprowadzeniu tych zasad, a byli to często szacowni naukowcy, rozpoczynali w ten sposób bardzo niebezpieczną „zabawę w Boga”. Prekursorem wprowadzenia tych zasad były Stany Zjednoczone Ameryki, lecz szybko te koncepcje podchwycili naukowcy w Europie, zwłaszcza niemieccy.

Głównym narratorem filmu jest amerykański badacz, Edwin Black, autor książki: „Wojna przeciw słabym”. Narrator opowiada o zapomnianych projektach „ulepszania” gatunku ludzkiego, które zrobiły zawrotną karierę w USA i o ludobójczej praktyce reżimu narodowo-socjalistycznego w Niemczech. W filmie mowa jest także o udziale Polaków w międzynarodowym ruchu eugenicznym i o tym, dlaczego eugeniczne projekty inżynierii społecznej nie zostały ostatecznie w Polsce zalegalizowane. Film pokazuje też współczesne konotacje eugeniczne takich organizacji jak Planned Parenthood i opowiada o źródłach współczesnej światowej polityki ludnościowej, a także o meandrach genetyki.

Grzegorz Braun jest wśród dokumentalistów reżyserem nietuzinkowym. Jego sposób przedstawiania świata oraz łączenia faktów w jedną całość zawsze intrygował, fascynował a niejednokrotnie też przerażał. Często po obejrzeniu filmu Brauna człowiek myślał „przecież to takie oczywiste, czemu ja wcześniej tego nie zauważałem”. Takie były moje reakcje po obejrzeniu „Marszu wyzwolicieli”, „Defilady zwycięzców” czy „Towarzysza generała”. Podobne przemyślenia mam też po jego nowym filmie pt. „Eugenika – w imię postępu”.

Czy „Eugenika” zostanie niedługo przedstawiona szerszej widowni? Producentem filmu jest Telewizja Polska, więc teoretycznie film powinien być niedługo zaprezentowany na którymś z kanałów TVP. Jednak – jak powiedział sam reżyser – film czeka na emisję „tylko” dwa miesiące, czyli jest to stosunkowo krótki okres oczekiwania, biorąc pod uwagę to, co się działo z wcześniejszymi filmami Brauna. Na razie film można zobaczyć jedynie na organizowanych w rożnych miastach pokazach, często z udziałem reżysera, może niedługo pojawi się też w Internecie.

Na razie prezentujemy, krótki zwiastun filmu: http://www.youtube.com/watch?v=EkzRHuox8pc. Szerzej o filmie w wywiadzie jakiego udzielił NGO na wyłączność pan Grzegorz Braun będąc w Opolu.

Grzegorz Braun (rocznik 1967), to wrocławski reżyser, publicysta, autor i współautor m.in. filmów dokumentalnych: „Wielka ucieczka cenzora”, „Plusy dodatnie, plusy ujemne”, „TW Bolek”, „Defilada zwycięzców”, „Marsz wyzwolicieli”, „Towarzysz generał”, oraz ponad tuzina filmów z cyklu „Errata do biografii”, który ostatnio zniknął z tzw. ramówki TVP1.

Autor: Grzegorz Bieniarz, Tomasz Kwiatek.