Niezależna Gazeta Obywatelska

Właściwie, gdyby nie trzy wydarzenia, ostatnia sesja sejmiku (25 stycznia) byłaby zwykłą sesją, jakich wiele – długą, nudną i niewiele wnoszącą do stanu województwa. Kilkanaście uchwał regulujących wąskie, wycinkowe sfery działalności sejmiku, nie wzbudzających większych kontrowersji na sali obrad. Poza tym, że jak zwykle, w jednej z nich obsługa prawna samorządu województwa oraz zarząd jako wnioskodawca popełnili kompromitujące błędy w tekście projektu uchwały. Ale do niechlujstwa prawnego zdołali już nas koalicjanci z PO-MN-PSL przyzwyczaić. Jakie więc trzy fakty były warte uwagi?

Po pierwsze: wstępna część sesji, tj. interpelacje i zapytania oraz sprawozdanie z prac Zarządu Województwa Opolskiego, na tej sesji dodatkowo uzupełnione o dyskusję nad expose marszałka Józefa Sebesty, wygłoszonym na sesji poprzedniej. Ta część sesji jest najbardziej nieprzewidywalna i najmniej wyreżyserowana. To tu głównie opozycja może zapytać o niewygodne dla koalicyjnego zarządu tematy i nagłośnić je przed licznie zgromadzonymi przedstawicielami mediów. Na tej sesji np. przewodniczący sejmiku Bogusław Wierdak złożył w imieniu ministra Cezarego Grabarczyka zapewnienie, że budowa obwodnicy Nysy rozpocznie się w 2012 r., a Niemodlina w 2013 r. – pożyjemy, zobaczymy. Dowiedzieliśmy się też, że zarząd, a może i sejmik, zareagują wreszcie na coraz mniejszy zasięg sygnału TVP Opole – zamiast integrować region, dociera do mniej niż połowy jego mieszkańców. Centrala na Woronicza, opanowana przez PO, skutecznie ogranicza zasięg i czas emisji rozgłośni regionalnych, likwiduje pasmo programów regionalnych na antenie TVP2, oczywiście pod oficjalnym hasłem „wspierania samorządów”, a faktycznie przygotowując grunt pod likwidację oddziałów terenowych TVP i sprzedaż ich majątku pod pretekstem racjonalizacji kosztów. Tu także wojewoda Ryszard Wilczyński próbował wytłumaczyć się z nowego, swojego autorstwa, planu ratownictwa medycznego w województwie, a szczególnie z podziału województwa na 6, a nie jak dotychczas na 11 rejonów operacyjnych. Pacjenci skorzystają na tym niewiele albo wcale, za to nowy plan plus manewry pana wojewody z karetkami szybko i skutecznie skłóciły ze sobą samorządy lokalne na Opolszczyźnie.

Po drugie: na tej sesji (trzeciej w tej kadencji) skończył się wreszcie dramat w trzech aktach (a właściwie tragikomedia) pt. „Budowa koalicji w Sejmiku Województwa Opolskiego”. Zgodnie ze scenariuszem napisanym przez Donalda Tuska, po wstępnym ośmieszeniu napalonego na władzę opolskiego SLD, zostało ono bezceremonialnie „wykopane” z koalicji sejmikowej pod byle pretekstem. O czym dowiedziało się, zgodnie ze standardami europejskimi, nie od koalicjantów, ale z mediów. Godna podziwu jest tu zwłaszcza „odwaga” i „lojalność” wobec partyjnych kolegów regionalnego szefa Sojuszu, który wykorzystał skrzętnie okazję do dokopania leżącym już na deskach niektórym SLD-owskim radnym sejmiku. Obserwując to można nabrać szacunku do sposobu rozwiązywania wewnętrznych personalnych konfliktów w innych partiach, szczególnie tych mniej lubianych przez media z tzw. głównego nurtu. Tam to jest Wersal w porównaniu z rutyną postpezetpeerowską.

Jednak zmiany w koalicji sejmikowej mają także swoje poważniejsze i dalekosiężne skutki. Po usunięciu SLD, siłę i znaczenie odzyskuje Mniejszość Niemiecka, traci zaś PO. W poprzedniej czteroczłonowej koalicji Platforma, co prawda, miała tylko dwóch członków zarządu, ale za to mogła skutecznie rozgrywać pozostałych koalicjantów przeciw sobie, osłabiając ich lub wzmacniając zależnie od potrzeb, pod groźbą usunięcia z koalicji i odsunięcia kolegów partyjnych od „konfitur” (czytaj: funkcji, stanowisk, wpływów i dzielenia kasy). Teraz jest inaczej – nie można wyrzucić MN z koalicji bez utraty większości w sejmiku. Co prawda w zarządzie PO ma trzech przedstawicieli, ale na sali obrad sejmiku to od postawy Niemców będzie zależeć los wnoszonych przez koalicyjny zarząd uchwał. Na sesji sejmiku podejmuje się większość istotnych dla regionu decyzji i Platforma choćby ze względów prestiżowych nie może sobie pozwolić na przegranie tu głosowania. A to oznacza, że wszystkie projekty autorstwa zarządu muszą być wcześniej uzgodnione z koalicjantem – Mniejszością Niemiecką. Niemcy rosną w siłę, odzyskują pozycję w regionie, Platforma słabnie – czy o to chodziło Donaldowi Tuskowi (z kompleksem dziadka z Wehrmachtu)?

Po trzecie: tego projektu na sesji nie rozpatrywano, ale wzbudził on w tym dniu największe kontrowersje. Chodzi oczywiście o projekt uchwały autorstwa Mniejszości Niemieckiej: „Oświadczenia dotyczącego zbrodni sowieckich i komunistycznego aparatu bezpieczeństwa na Górnym Śląsku”. Chcieli go Niemcy wrzucić tuż przed sesją sejmiku, z zaskoczenia, licząc na nieuwagę radnych (np. ja o projekcie dowiedziałem się dzień wcześniej pomimo statutowego terminu 21 dni przed terminem sesji na złożenie projektu). Taka zagrywka to zresztą niemiecka specjalność: w poprzedniej kadencji w ten sam sposób przepchnięto kontrowersyjną uchwałę o utworzeniu dwujęzycznego liceum na bazie Regionalnego Centrum Kształcenia Języków Obcych. Po burzy medialnej Niemcy wycofali się z forsowania uchwały i nie wprowadzono jej pod obrady sejmiku. Od początku przeciw tej uchwale byli radni z Prawa i Sprawiedliwości. Platforma Obywatelska jak zwykle w takich przypadkach była „za a nawet przeciw” i odetchnęła głęboko, gdy okazało się, że nie będzie musiała zajmować jasnego stanowiska.

Pomimo „niewinnego” brzmienia tytułu zarówno treść tej uchwały jak i jej uzasadnienie jest nie do przyjęcia dla przeciętnego Polaka z wielu powodów, o których w mediach wypowiadali się myślący po polsku autorzy. Ja chciałbym zwrócić uwagę na fakt, który nie został zauważony przez większość komentujących to zdarzenie. Otóż kilka lat wstecz byliśmy świadkami ostrego, autentycznego konfliktu pomiędzy władzami Ruchu Autonomii Śląska a TSKN na Śląsku Opolskim. Szczególnie wyrazisty był spór toczony przez obie organizacje w 2002 r. co do możliwości deklarowania „narodowości śląskiej” w Narodowym Spisie Powszechnym. Potem trwała wroga obojętność, widać było, że te dwa stowarzyszenia walczą o ten sam elektorat na Opolszczyźnie i części Śląska. Jedynie dysydenci wyrzuceni przez Henryka Krolla z TSKN nawiązywali bliższe kontakty z RAŚ. Ale od pewnego czasu sytuacja się zmienia, prominentne osoby z kierownictwa Mniejszości Niemieckiej uczestniczą w imprezach organizowanych przez autonomistów, nie słychać wzajemnych oskarżeń, wypowiedzi są bardziej stonowane. Wydaje się, że dokonano podziału „strefy wpływów”: rolę Mniejszości Niemieckiej na Opolszczyźnie, na Górnym Śląsku ma spełniać RAŚ. W obu przypadkach osłaniane, piastowane, dopieszczane przez Platformę Obywatelską i zwasalizowane PSL (Witos się w grobie przewraca jak widzi swoich politycznych następców kolaborujących, tzn. współpracujących z Niemcami i autonomistami). Każda z tych organizacji – RAŚ i TSKN – ma do wypełnienia podobne zadania na swoim obszarze działania. Rodzi się nić współpracy, jedność celów i metod. I właśnie wspomniana wyżej uchwała jest tego współdziałania pierwszym namacalnym dowodem. Czy ta polityczna sympatia będzie trwała, pokaże stosunek do zbliżającego się w tym roku spisu powszechnego i spornej kwestii „narodowości śląskiej”. To, jak oba środowiska przetrwają tę próbę, wyjaśni też czy „śląsko – niemieckie” pojednanie jest procesem naturalnym, czy też zaplanowanym i sterowanym z zewnątrz.

Autor: Jerzy Czerwiński, Radny Sejmiku Województwa Opolskiego, Klub Radnych PiS