Niezależna Gazeta Obywatelska

Nie pamiętam, kto mi zdradził tajemnicę Świętego Mikołaja, ale musiałam mieć wtedy powyżej sześciu lat, bo gdy miałam sześć lat sama stwierdziłam, że święty, który przyszedł do zerówki, nie był prawdziwy. Miał obrzydliwie plastikowy, czerwony nos. Dlatego nie poczułam się zawiedziona, kiedy ktoś mnie uświadomił. Spodziewałam się tego.

Zanim jednak ktokolwiek zaczął przy tej historii majstrować, święty Mikołaj przyszedł do nas naprawdę. Wszystkie dzieci zebrano w dużym pokoju w mieszkaniu cioci, a było nas chyba z jedenaścioro kuzynów, kuzynów po kilku chwilach oczekiwania przyszedł Święty z workiem prezentów. Nie pamiętam, czy nosił tiarę, czy czerwoną czapkę, ale za to miał przy sobie usmarowanego węglem diablika i anioła w jakiejś białej koszuli. Święty Mikołaj przyszedł, przytaszczył ze sobą wór, nawet nie pamiętam jakich prezentów i naprawdę nie maiło znaczenia, czy to przebrany stryjek, czy sąsiad z parteru. Dziecko musi przynajmniej raz uwierzyć, że przyszedł do niego Święty Mikołaj.

Podobna sytuacja miała miejsce któregoś roku, w czasach, których nie jestem jeszcze w stanie poukładać chronologicznie. Cały rok marzyłam o tym, by dostać zabawkową kuchenkę, w której można by zaświecić gaz. W wielkiej tajemnicy przed światem nabazgrałam o tym, w liście do Świętego Mikołaja, bardzo jeszcze nieporadnymi tytlami. Rano listu nie było a na drzwiach od balkonu wisiał prezent: kuchenka z zaświecanymi palnikami. Do dziś pamiętam plastikowe płomyczki wysuwające się z palników po przekręceniu kurków.

Podejrzewałam interwencję Świętego, bo niby skąd babcia, miałaby mi przez noc wytrzasnąć taki prezent o jakim było w liście? Nie przyszło mi do głowy, że marząc trąbiłam o tej „tajemnicy” wszem i wobec od czterech miesięcy.

Dzisiaj, po dwudziestu z górą latach od poznania tajemnicy Świętego Mikołaja, kiedy największym grudniowym problemem jest brak kasy na porządne prezenty o takich sprawach w ogóle się nie myśli. Bliscy funkcjonują w głowie jako potencjalni odbiorcy prezentów, a jeszcze bardzo by się chciało nie dać się zatruć wszechobecnym mikołajkowym kiczem. Nie ma czasu na wspominki.

Wspomnienia wróciły w maju, kiedy kwitły bzy, pachniała trawa i babcia gasła. A ja widziałam w niej już tylko półprzytomne, emocjonalne niemowlę, brakowało mi sił do jej ciągłych cierpień. Nie słyszałam już jej nieustannego wołania o pomoc, które, choć tym razem uzasadnione, na nikim nie robiło już  wrażenia. W końcu, ile lat można słuchać o tym samym.

I pomyślałam sobie wtedy, że człowiek dorosły, aby odnaleźć w sobie przytępione współczucie i na nowo wykrzesać chęć pomocy, powinien na taką babcię spojrzeć oczyma dziecka. Zobaczyć ją tak, jak ją widział, kiedy miał sześć lat; jeszcze pełną sił, uśmiechniętą, spełniającą marzenia w sposób graniczący z cudownym i mającą dobre układy ze Świętym Mikołajem.

Sześcioletnie dziecko nie wie przecież, czym są przetrącone emocje, toksyczne relacje, niedojrzałość emocjonalna u dorosłych. Dla dziecka, najbliższy jest bohaterem, którego kocha się bezwarunkowo. Dopiero później w miarę dorastania okazuje się, że przy zdrowych relacjach chęć pomocy jest czymś naturalnym.

Tak jak listopadowo- grudniowe wyścigi po sklepach nie wykluczają istnienia i sekretnej działalności Świętego, tak obumieranie ciała, nie przekreśla miłości, która została nam kiedyś dana bądź co bądź na kredyt. Prościej mówiąc, to była ta sama babcia, co dwadzieścia lat wstecz i tak samo kochała wnuczęta – berbecie, jak wnuczęta dorosłe i wykształcone. (To, że ktoś jest toksyczny, to nie znaczy, że nie kocha.) Upływ czasu nie zwalnia nas przecież z odpowiedzialności. Próbować, choć trochę jej ulżyć w ostatnim cierpieniu, wierząc bez zastrzeżeń, choćby nas tysiąc razy oszukano – znaczy stanąć na wysokości zadania. Robić co w naszej mocy do ostatniej chwili, nawet wtedy, kiedy wiadomo, że nic już nie można zrobić.

Przepracować to wszystko i przemyśleć, mogę także teraz, po jej śmierci. A na niepowtarzalnie jej błędów jest jeszcze, mam nadzieję, czas do końca mojego życia. Na razie przed nami pierwsze święta bez babci. Nie wiem, jak będą wyglądały, trochę nie mam pomysłu, jak je przeżyć.  Kolejna rzecz w dorosłym życiu, której trzeba po prostu stawić czoła.

Maria