Niezależna Gazeta Obywatelska

Adam Prażmowski herbu Belina urodził się 25 października 1853 r. w Siedliska-Kasztel w powiecie jasielskim. Był polskim mikrobiologiem, agronomem, działaczem społecznym, jedną z najwybitniejszych postaci świata naukowego Polski pod zaborami. Uznawany jest za jednego z twórców polskiej mikrobiologii.

Prażmowski w wieku 10 lat stracił ojca, który zaginął podczas powstania styczniowego. Po tym wydarzeniu sytuacja materialna rodziny znacznie się pogorszyła. Od 14 roku życia był zmuszony do samodzielnego utrzymywania się. Udzielał korepetycji, a rok przed maturą rozpoczął pracę jako nauczyciel domowy na wsi. Po ukończeniu szkoły średniej w Przemyślu, uzyskał stypendium i rozpoczął studia w Wyższej Szkole Rolniczej w Dublanach, którą ukończył z odznaczeniem w 1876 r. Kolejne stypendium pozwoliło mu na kontynuowanie nauki na uniwersytecie w Lipsku, gdzie szczególnie zainteresował się naukami przyrodniczymi, a zwłaszcza botaniką. Równocześnie pracował w laboratorium doktora Augusta Schenka, pod kierunkiem docenta doktora Christiana Luersena. W 1879 r. opisał bakterie fermentacji masłowej i wyodrębnił je od laseczki siennej, wykazując niezbicie różnice morfologiczne w sposobie tworzenia się przetrwalników. Nie mniejsze są zasługi Adama Prażmowskiego w pracach nad cyklem rozwojowym bakterii. Stworzyły one podwalinę pod rozwój współczesnej systematyki bakterii. W 1880 r. na podstawie rozprawy „Untersuchungen uber Entwickelungsgeschichte und Fermentwirkung einiger Bakterienarten” otrzymał on tytuł doktora. Po powrocie do kraju, w latach 1880-1881 w zastępstwie Emila Godlewskiego wykładał botanikę i fizjologię roślin w szkole w Dublanach. W latach 1882-1892 był profesorem w szkole rolniczej w Czernichowie koło Krakowa, w szkolnej pracowni prowadził badania i dokonał wielu odkryć z zakresu mikrobiologii. W 1884 r. jako pierwszy w Polsce opisał budowę i rozwój laseczki wąglika. W 1892 r. założył Związek Handlowy Kółek Rolniczych w Krakowie i był jego prezesem do 1910 r. W 1893 r. został członkiem Akademii Umiejętności. Od 1919 r. był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obok intensywnej pracy naukowej Adam Prażmowski prowadził także intensywną działalność społeczną. Zaprzyjaźniony z profesorem Franciszkiem Stefczykiem wraz z nim zajął się organizacją Kółek Rolniczych i pierwszych w Polsce kas spółdzielczych typu Reiffensena. Na łamach czasopism takich jak: „Rolnik”, „Tygodnik Rolniczy”, „Gazeta Mleczarska” czy „Przewodnik Kółek Rolniczych” ogłaszał artykuły poruszające problemy nawożenia, nasiennictwa, uprawy łąk oraz handlu rolniczego. Zmarł 20 sierpnia 1920 r. w Krakowie. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim.

Oprac. WN

Warto zobaczyć: http://www.cbr.edu.pl/rme-archiwum/2010/rme36/dane/2_1.html