Niezależna Gazeta Obywatelska

W ubiegłym roku Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W świetle tych przepisów, które wejdą w życie 1 lipca 2013 r. gminy będą naliczać „podatek śmieciowy” – opłatę naliczaną w oparciu o deklaracje mieszkańców. Gminy zajmą się organizacją odbioru śmieci. Ogłoszą przetargi na ich wywóz. Samorządy do końca tego roku muszą podjąć kilka uchwał w tej sprawie. Jak pisaliśmy szeroko na łamach NGO w art „Ustawa śmieciowa to wyższe opłaty i 17 nowych etatów w opolskim ratuszu” powoduje to spore zamieszanie i koszty. W Opolu i innych samorządach trwają prace czy „podatek śmieciowy” obliczać według liczby mieszkańców w jednym gospodarstwie domowym, czy za podstawę wziąć powierzchnię mieszkania (budynku), czy może ilość zużytej wody, a może przyjąć jedną stawkę. Chodzi o nasze pieniądze i środowisko, dlatego sprawa dotyczy każdego z Nas. Gmina może m.in. ułatwić mieszkańcom segregację odpadów, ale tylko w formie dodatkowej usługi za dodatkową opłatą – uważa resort środowiska. Publikujemy najnowsze odpowiedzi ministerstwa na pytania Serwisu Samorządowego PAP dotyczące naliczania i poboru opłaty śmieciowej.

Pytanie nr 1: Dowolność wyboru wielkości przy ustalaniu opłat za gospodarowanie odpadami rodzi wiele wątpliwości. Jakie metody obliczeń rekomenduje Ministerstwo Środowiska, biorąc pod uwagę, że:
– śmieci generują ludzie, a nie powierzchnia lokalu mieszkalnego (duży dom jednorodzinny mogą zamieszkiwać dwie osoby, mieszkanie zaś rodzina 6-osobowa),
– nie wszyscy zamieszkujący lokal mieszkalny są zameldowani i nie można ich ująć w ewidencji, kto i jak zamierza to sprawdzać,
– do obliczeń opłaty należy wziąć ilość zużytej wody w ciągu poprzedzającego roku czy średnią z ostatnich np. 6 miesięcy?

Ministerstwo Środowiska: Art. 6j ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach daje możliwość wyboru jednej z trzech metod ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami. Rada gminy dokonuje, w drodze uchwały, wyboru metody ustalenia opłaty mając na uwadze sprawiedliwe naliczenie opłaty.

W celu prawidłowego określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami i zapewnienia możliwości weryfikacji danych w niej zawartych, zgodnie z art. 6n ust. 2 ww. ustawy, rada gminy ma możliwość określenia wykazu dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji o wysokości opłaty. Wówczas, gmina ustalając stawkę opłaty opartą np. na liczbie mieszkańców może zamieścić w ww. wykazie dokumentów jednostkowy średni wskaźnik zużycia wody jako informację na podstawie, której dokonuje weryfikacji złożonych deklaracji.

Pytanie nr 2: Czy jest możliwość przyjęcia przez gminę metody ustalenia opłaty w zależności od powierzchni lokalu mieszkalnego przy wprowadzeniu stawki maksymalnej, np. opłata wynosi 1 zł/m2, ale nie więcej niż 50 zł? Czy przy wspomnianej metodzie przewidziane są jakiekolwiek współczynniki, które różnicowałyby wielkość opłat, np. wprowadzając progi do 100 m2 powierzchni – opłata 30 zł, 100-150 m2 – opłata 50 zł itd.?

Ministerstwo Środowiska: Przyjmując, że rada gminy uzależni opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi od powierzchni lokalu mieszkalnego, możliwe jest określenie podziału na progi kwotowe uzależnione od metrażu, a także wprowadzenie maksymalnej stawki opłaty.

Niezależnie od ustalenia ww. opłaty, w celu upowszechnienia selektywnego zbierania odpadów „u źródła”, rada gminy ma obowiązek określić niższą stawkę opłaty, jaką ponosić będą mieszkańcy za odbiór odpadów, jeżeli będą one zbierane w sposób selektywny.

Pytanie nr 3: Czy ustawodawca przewidział możliwość zróżnicowania stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w zależności od wielkości gospodarstwa domowego, o którym mowa w artykule 6j ust. 2?

Ministerstwo Środowiska: W przypadku wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego rada gminy może określić jedną stawkę opłaty, która w jednej wysokości obowiązuje wszystkich właścicieli nieruchomości.

Pytanie nr 4: W jaki sposób właściciele nieruchomości mają realizować selektywną zbiórkę odpadów? Czy mają na własną rękę zaopatrzyć się w pojemniki przeznaczone do tej zbiórki? W jaki sposób dokona się sprawdzenia, którzy mieszkańcy bloku, kamienicy segregują śmieci, by móc korzystać z niższej opłaty?

Ministerstwo Środowiska: Zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 5 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach selektywne zbieranie odpadów komunalnych ustanawiają gminy, przez co należy rozumieć zorganizowanie przez gminę takiego selektywnego zbierania lub stworzenie niezbędnych do tego warunków.

Właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez wyposażenie nieruchomości w pojemniki służące do zbierania odpadów komunalnych oraz utrzymywanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. Gmina może jednak ułatwić właścicielom nieruchomości realizację tego obowiązku, ale jedynie jako dodatkową usługę za dodatkową opłatą, na zasadach określonych w art. 6r ust. 4 ww. ustawy. Gmina może realizować tę usługę za pośrednictwem przedsiębiorcy wyłonionego w przetargu, ale jemu również za takie dodatkowe świadczenie należy się dodatkowe wynagrodzenie.

Natomiast, w przypadku podjęcia decyzji o wykorzystywaniu worków do selektywnego zbierania odpadów w gospodarstwach domowych, gmina może zdecydować o uwzględnieniu kosztów ich zakupu w kalkulacji kosztów opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Jeżeli właściciel nieruchomości narusza obowiązek selektywnego zbierania odpadów komunalnych, podmiot odbierający te odpady przyjmuje je jako zmieszane odpady komunalne i powiadamia o tym gminę (art. 9f ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Przekłada to się na wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, bowiem stawki opłat w przypadku gdy odpady są zbierane i odbierane w sposób selektywny są niższe (art. 6k ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach).

Oznacza to, że w blokach lub kamienicach wszyscy mieszkańcy muszą stosować się do obowiązku selektywnego zbierania odpadów, aby obowiązywała niższa stawka opłaty, gdyż może być niemożliwe wskazanie którzy z mieszkańców nie segregują odpadów.

Oprac. TK, za: samorzad.PAP.pl