Niezależna Gazeta Obywatelska

Rada Ministrów przyjęła we wtorek projekt ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności, który przewiduje uchylenie przepisów znoszących obowiązek meldunkowy, co oznacza, że od 1 stycznia 2018 r. obowiązek ten będzie nadal istniał.

Pozostawiając obowiązek meldunkowy zaproponowano istotne uproszczenia przy jego realizacji – od 1 stycznia 2018 r. przewidziano możliwość elektronicznego meldunku, czyli bez konieczności osobistej wizyty w urzędzie. W tym celu ma powstać specjalna e-usługa, za pomocą której każda osoba posiadająca profil zaufany ePUAP albo kwalifikowany podpis elektroniczny będzie mogła się zameldować.

Jednocześnie przy użyciu jednego formularza meldunkowego możliwe będzie zameldowanie na pobyt czasowy z jednoczesnym wymeldowaniem z pobytu stałego, a także zameldowanie na pobyt stały i jednoczesne wymeldowanie z pobytu czasowego. Obecnie trzeba wypełniać dwa formularze: zameldowania i wymeldowania. Rozwiązanie to ma ułatwić czynności meldunkowe np. studentom i pracownikom, którzy wyjeżdżają poza stałe miejsce zamieszkania.

Projekt zakłąda też, że nadawany będzie wszystkim cudzoziemcom dokonującym zameldowania w Polsce na pobyt stały lub czasowy. Oznacza to gromadzenie informacji o wszystkich cudzoziemcach przebywających w naszym kraju w centralnym rejestrze PESEL. W rezultacie zlikwidowane zostaną dotychczasowe rejestry zamieszkania cudzoziemców (gromadzone są w nich dane o cudzoziemcach którym nadano numer PESEL, jak i o tych którzy go nie otrzymali). Słabą stroną tych rejestrów jest niska referencyjność zgromadzonych w nich danych, ponieważ nie są one odpowiednio często aktualizowane, a także ich rozproszenie (każda gmina prowadzi własny rejestr). Po zmianach nie będzie mnożenia danych w rejestrach i ich dublowania.

Obywatelom państw członkowskich UE i członkom ich rodzin numer PESEL będzie nadawany przy zameldowaniu powyżej 3 miesięcy. Zmniejszone zostaną także formalności związane z zameldowaniem tych osób. Numer PESEL nie zostanie nadany przy zameldowaniu cudzoziemców, których pobyt w Polsce będzie krótkotrwały lub tranzytowy (nie przekraczający 30 dni).

Nowa ustawa ma także uprościć zasady nadawania numeru PESEL obywatelom polskim. Osobom mieszkającym w Polsce, które będą ubiegać się o wydanie dowodu osobistego numer PESEL zostanie nadany z urzędu. Obecnie numer PESEL nadawany jest przy ubieganiu się o dowód osobisty lub paszport obywatelom, którzy mieszkają poza Polską. W rezultacie, osoby mieszkające w Polsce, które nie posiadają numeru PESEL, a chcą otrzymać dowód osobisty – muszą w pierwszej kolejności ubiegać się o numer PESEL. Obywatel taki musi złożyć odpowiedni wniosek do organu gminy o nadanie PESEL, a dopiero potem może ubiegać się o wydanie dowodu osobistego (numer PESEL jest podstawą wydania dowodu osobistego).

Zdaniem autorów projektu taki sposób działania wprowadza dodatkowe formalności i wydłuża czas oczekiwania na dowód osobisty przez obywateli polskich zamieszkałych w naszym kraju. Dzięki nowym rozwiązaniom wszystkie czynności związane z nadaniem numeru PESEL wykona urzędnik.

Obecnie obowiązek rejestracji miejsca zamieszkania funkcjonuje w kilkunastu krajach Unii Europejskiej, w tym m.in. w Finlandii, Litwie, Austrii, Chorwacji, Wielkiej Brytanii, Łotwie, Danii, Bułgarii, Belgii, Luksemburgu, Szwecji, Hiszpanii, Włoszech, Estonii, Holandii, czy Niemczech. W wielu krajach obowiązek meldunkowy ma bardziej rygorystyczną formę niż w Polsce, a za jego niedopełnienie wymierzane są wysokie kary finansowe.

mp/
oprac. w.s