Niezależna Gazeta Obywatelska

Sąd Okręgowy w Opolu otrzymał certyfikat „Przyjaznego Pokoju Przesłuchań Dzieci”, przyznany decyzją Ministerstwa Sprawiedliwości i Fundacji Dzieci Niczyje. Oznacza to, iż pokój przesłuchań prowadzony przez Sąd Okręgowy w Opolu spełnia standardy przyjaznego miejsca przesłuchiwania dzieci. To pierwszy w Opolu „Przyjazny Pokój Przesłuchań Dzieci,” drugi na Opolszczyźnie, a 69 w Polsce. Równocześnie certyfikat otrzymał także Sąd Rejonowy w Kędzierzynie-Koźlu. Certyfikaty zostały wręczone w Warszawie, podczas X Ogólnopolskiej Konferencji „Pomoc dzieciom – ofiarom przestępstw,” (24-25 października) organizowanej przez Fundację Dzieci Niczyje.

Przyjazny dziecku pokój przesłuchań to miejsce, w którym dziecko występujące w roli świadka ma się czuć komfortowo (niektórzy używają mylnie nazwy „niebieski” lub „błękitny” pokój przesłuchań), czemu służy odpowiednia aranżacja przestrzeni, dobór wyposażenia i kolorystyki. Ważne jest, by było to miejsce przyjazne, nastawione na potrzeby dziecka; takie, które zminimalizuje stres związany z rolą świadka bądź uczestnika rozprawy sądowej i ułatwi uzyskanie od dziecka wiarygodnego materiału dowodowego podczas przesłuchania.

Standardy miejsca przesłuchiwania dzieci, które powinien spełniać Przyjazny Pokój Przesłuchań Dzieci opracowało Ministerstwo Sprawiedliwości w konsultacji z Koalicją na rzecz Przyjaznego Przesłuchiwania Dzieci. Określają one zarówno wymogi lokalowe jak i techniczne oraz uwzględniają zarówno psychologiczne potrzeby dziecka, jak i wymogi wymiaru sprawiedliwości związane z procedurą prowadzenia przesłuchań.
Istotne jest to, aby dziecko było słuchane tylko raz, najczęściej w postępowaniu przygotowawczym, stąd należy wyeliminować wszystkie okoliczności, które mogłyby skutkować powtórnym przesłuchaniem. Innymi słowy, takie przesłuchanie musi zostać przygotowane i przeprowadzone jak najlepiej. Przebieg przesłuchania jest rejestrowany, z uwzględnieniem gestykulacji i mimiki twarzy dziecka oraz utrwalony na dwóch niezależnych nośnikach.

Pokój przesłuchań składa się z dwóch pomieszczeń, przedzielonych wyciszoną ścianą z lustrem fenickim. Dziecko przebywa w przyjaznym, kolorowym pomieszczeniu, wyposażonym w meble dostosowane do jego wieku oraz nieliczne zabawki, pacynki, kredki; w obecności biegłego psychologa oraz sędziego. Pozostałe osoby uprawnione do udziału w czynności (prokurator, obrońca podejrzanego) przebywają w pomieszczeniu obok, tzw. pomieszczeniu technicznym. Osoby te mają możliwość bezpośredniego obserwowania przesłuchania i zadawania pytań za pośrednictwem sędziego, wyposażonego w słuchawki. Rodzice i opiekunowie dzieci mają dostęp do oferty pomocy i wsparcia psychologicznego (m.in. kolorowe broszury i ulotki, przygotowujące dziecko do przesłuchania, informacja o dostępnej pomocy psychologicznej). Dzieci czekają na przesłuchanie w specjalnej poczekalni.

Przyjazny pokój przesłuchań jest przeznaczony dla świadków małoletnich, (osoby, które nie ukończyły 15 roku życia), jednak słuchane są w nim także dzieci starsze, do 18 roku życia. Do tej pory w pokoju odbyło się około 25-30 przesłuchań małoletnich świadków. Najczęściej były to sprawy dotyczące seksualnego wykorzystania dzieci.

Pokój może być wykorzystywany również do innych celów np. przesłuchanie dorosłych, badania psychologiczne, pedagogiczne, rozmowa z kuratorem, okazania. Pokój techniczny wyposażony jest w sprzęt audio-wideo pozwalający rejestrować przesłuchanie oraz sporządzić zapis na płycie DVD.

Co daje przyznanie certyfikatu? Fundacja Dzieci Niczyje wymienia następujące korzyści:

1. Jest to dowód na spełnianie wysokich standardów dot. miejsca przesłuchiwania dzieci.
2. Umieszczenie certyfikowanych pokoi na stronie Fundacji w ramach prowadzonego programu „Dziecko – świadek szczególnej troski” oraz Ministerstwa Sprawiedliwości, co pomaga promować pokój przesłuchań.
3. Przesłanie wykazu pokoi, które otrzymały certyfikat do odpowiednich sądów i prokuratur, co ułatwi nawiązanie ściślejszej współpracy z nimi.
4. Uzyskanie rekomendacji od Fundacji Dzieci Niczyje i Ministerstwa Sprawiedliwości co do potrzeby przeprowadzenia zmian w wyposażeniu lub funkcjonowaniu pokoju.

Ewa Kosowska-Korniak
Sąd Okręgowy w Opolu